At the Crossroads of Gender, Power and Audiovisual Culture: Female Politicians and Businesswomen as Represented in Polish Cinema after 1989
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2022.029Słowa kluczowe
gender equality, power, public sphere, images of women, contemporary Polish film, symbolic transformationAbstrakt
Contemporary discourse on gender equality in the mass media focuses primarily on analysing news programmes, TV series and advertisements. However, films also constitute powerful cultural stimuli, capable of modifying the attitudes and behaviour of both audiences and the society as a whole. The strength and longevity of their impact lie in their deep roots in the culture in which they operate. For cinematic representations of women and men, this process implies the need to constantly refer to a certain stock of conventions, cultural stereotypes and ways of thinking about gender present in the mentality and social structures of a given community. The same applies to images of women in power in film, which on the one hand are determined by cultural patterns attributed to each gender, while on the other they themselves contribute to their perpetuation in the social consciousness, at the same time creating social images of relations between gender and power in political and economic life. The article discusses this phenomenon in relation to selected Polish films after 1989. The paper will analyse how the roles and behavioural patterns attributed to women were (re)defined in the (changing) public sphere and what the position of characters representing these characteristics was in the narrative of the films.
Bibliografia
Baer, M. (2014). Płeć i procesy transformacyjne w Polsce po 1989 roku. Studium przypadku. Rocznik Antropologii Historii, 2(7), 291–305.
Brzoza, K. (2019). Stereotypy płciowe w obszarze zainteresowań medioznawczych. Państwo i Społeczeństwo, 19(2), 33–49. DOI: 10.34697/2451-0858-pis-2019-2-00.
Budrowska, B., Duch-Krzystoszek, D., & Titkow, A. (2003). Kobiety i mężczyźni w pracy. In: A. Titkow (Ed.). Szklany sufit. Bariery i ograniczenia karier kobiet. Monografia zjawiska (pp. 268–302). Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
CBOS. (2004, June). Wartości życiowe (Komunikat z badań). Retrieved from: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2004/K_098_04.PDF.
CBOS. (2017, November). Stosunek do równouprawnienia płci – Polska vs. kraje muzułmańskie (Komunikat z badań). Retrieved from: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_157_17.PDF.
CBOS. (2018, November). Aspiracje Polaków w latach 1998, 2008 i 2018 (Komunikat z badań). Retrieved from: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_148_18.PDF.
Dhoest, A., Panis, K., & Paulussen, S. (2022). Women at the Table: Female Guests and Experts in Current Affairs Television. Journalism Practice, 16(4), 603–620. DOI: 10.1080/17512786.2020.1807392.
Hall, S. (1995). The Whites of Their Eyes. Racist Ideologies and the Media. In: G. Dines, & J.M. Humez (Eds.). Gender, Race and Class in Media: A Text Reader (pp. 18–22). Thousand Oaks: Sage Publications.
Haltof, M. (2004). Kino polskie. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Helman, A. (1991). Siedziała w szopie i jadła wiśnie. Teoretyk w kinie. Kino, 11, 26–27.
Jackiewicz, A. (1983). Moja filmoteka. Kino polskie. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Janion, M. (2009, June 23). Solidarność – wielki zbiorowy obowiązek kobiet. Krytyka Polityczna. Retrieved from:
Kuhn, A. (1994). The Power of the Image: Essays on Representation and Sexuality. London: Routledge.
Lotman, J. (1981). Semiotics of Cinema. Ann Arbor: University of Michigan.
Mannila, S. (2017). Women and Men in the News: Report on Gender Representation in Nordic News Content and the Nordic Media Industry. Nordic Council of Ministers. Retrieved from: https://www.norden.org/en/publication/women-and-men-news.
Myck, M., Trzciński, K., & Oczkowska, M. (2021, March). Kobiety w wyborach parlamentarnych w Polsce po 1989 roku. Centrum Analiz Ekonomicznych. Retrieved from: https://cenea.org.pl/wp-content/uploads/2021/03/frogee-policy-brief-3-poland-pol.pdf.
Ostrowska, E. (1997). Obraz Matki Polki w kinie polskim – mit czy stereotyp? Kwartalnik Filmowy, 17, 131–140.
Ostrowska, E. (2004). Matki Polki i ich synowie. Kilka uwag o genezie obrazów kobiecości i męskości w kulturze polskiej. In: M. Radkiewicz (Ed.). Gender. Konteksty (pp. 215–227). Kraków: Rabid.
Radkiewicz, M. (2001). Gender w polskim kinie popularnym. In: M. Radkiewicz (Ed.). Gender w humanistyce (pp. 43–54). Kraków: Rabid.
Radkiewicz, M. (2002). Od redaktorki. In: M. Radkiewicz (Ed.). Gender – kultura – społeczeństwo (p. 5). Kraków: Rabid.
Różalska, A.M. (2020). Violence against Women as Reflected in the Polish Television Series A Second Chance. Przegląd Socjologii Jakościowej, 16(1), 28–46. DOI: 10.18778/1733-8069.16.1.03.
Siemieńska, R. (2000). Nie mogą, nie chcą czy nie potrafią? O postawach i uczestnictwie politycznym kobiet w Polsce. Warszawa: Scholar.
Siemieńska, R. (2001). Stereotypy kobiet a akceptacja ich uczestnictwa w polityce. In: A. Kotlarska-Michalska (Ed.). Wizerunki kobiet (pp. 13–42). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa.
Skwara, A. (1992). ‘Film Stars Do Not Shine in the Sky Over Poland’: The Absence of Popular Cinema in Poland. In: R. Dyer, & G. Vincendeau (Eds.). Popular European Cinema (pp. 220–231). London: Routledge.
Sobolewski, T. (1993, October 26). Bajka dla zmęczonego. Gazeta Wyborcza, 251, 9.
Sojak, R., Meler, A., & Królicka, B. (2020). Stereotypowe czy nietypowe? Wizerunek kobiet w polskich serialach – sposób prezentacji, obecność, konteksty. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Stachówna, G. (2001). Suczka, Cycofon, Faustyna i inne kobiety w polskim filmie lat dziewięćdziesiątych. In: M. Radkiewicz (Ed.). Gender w humanistyce (pp. 55–63). Kraków: Rabid.
Szwajcowska, J. (2006). The Myth of the Polish Mother. In: E. Mazierska, & E. Ostrowska, Women in Polish Cinema (pp. 15–33). New York: Berghahn Books.
Woźniakowa, E.T., & Matysiak, C. (2006). Sytuacja kobiet w Polsce. In: E.T. Woźniakowa (Ed.). Kobiety w społeczeństwie. Trudne drogi wychodzenia z polskiego zaścianka (pp. 11–41). Wrocław: Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych i Twórczych.
Zatwarnicka-Madura, B. (2016). Wizerunek kobiet w przekazach medialnych o charakterze informacyjnym. Marketing i Zarządzanie, 4, 413–421. DOI: 10.18276/miz.2016.45-37.
Zotos, Y.C., & Tsichla, E. (2014). Female Stereotypes in Print Advertising: A Retrospective Analysis. Procedia. Social and Behavioral Sciences, 148, 446–454. DOI: 10.1016/j.sbspro.2014.07.064.
Zwierzchowski, P. (2000). Irena nie chce iść do domu! (Kobieta w filmie socrealistycznym). In: K. Jakubiak (Ed.). Partnerka, matka, opiekunka. Status kobiety w dziejach nowożytnych od XVI do XX wieku (pp. 451–458). Bydgoszcz: Wydawnictwa Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Patrycja Chudzicka-Dudzik
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 826
Liczba cytowań: 0