O prawnym makiawelizmie polityków
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2022.023Słowa kluczowe
instrumentalizacja prawa, prawo, makiawelizm, polityka, praworządnośćAbstrakt
Coraz bardziej rozległa i zarazem „zagęszczona” jest sfera zjawisk związana z naruszaniem prawa w działaniach politycznych, ignorowaniem ograniczeń i zakazów prawnych, nadużywaniem prawa w walce politycznej i ideologicznej oraz w procesach rządzenia. Tym drastycznym zaprzeczeniom praworządności zwykle towarzyszy ostentacyjne bezprawie, „łamanie prawa polityką”, mniej lub bardziej zręczna, finezyjna lub żenująco niewyrafinowana dezinterpretacja lub (kiedy to wygodne) nadinterpretacja norm prawnych. W artykule przedstawiono zarys modelu pewnej nowej jakości, która zasługuje na miano specjalne – makiawelizmu prawnego. Jest to zaledwie szkic wstępny schematu pojęciowo-interpretacyjnego, zasługujący jednak – jak sądzi autor – na krytyczną weryfikację i ewentualne uściślenia.
Bibliografia
Applebaum, A. (2020). Zmierzch demokracji. Zwodniczy powab autorytaryzmu. Warszawa: Wydawnictwo Agora.
Dworkin, R. (1998). Biorąc prawa poważnie. Warszawa: Aletheia.
Fuller, L. (1978). Moralność prawa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Goćkowski, J. (2009). Traktat o inżynierii polityki. Studium historycznej socjologii wiedzy o technologii społecznej. Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora.
Hart, H. L. A. (1998). Pojęcie prawa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Izdebski, H., Stępkowski, A. (red.) (2003). Nadużycie prawa. Warszawa: K.E. Liber.
Jędrzejewski, Z. (2000). Bezprawie usiłowania nieudolnego. Warszawa: K.E. Liber.
Karolczuk, K. (2010). O wrogu. Szkice filozoficzno-historyczne. Warszawa: Książka i Prasa.
Karwat, M. (2004). Polityka rzeczowa, stronnicza i metapolityka. Studia Politologiczne, 8, 11–43.
Karwat, M. (2006). O demagogii. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Karwat, M. (2006). O złośliwej dyskredytacji. Manipulowanie wizerunkiem przeciwnika. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Karwat, M. (2007). Teoria prowokacji. Analiza politologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Karwat, M. (2017). O wielorakim sensie formuły „cel uświęca środki”. Teoria Polityki, 1, 143–171.
Kelsen, H. (2014). Czysta teoria prawa. Warszawa: LexisNexis.
Kis, J. (2013). Polityka jako problem moralny. Kraków: Universitas.
Kojder, A. (2001). Godność i siła prawa. Szkice socjologicznoprawne. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Kustra, E. (1994). Polityczne problemy tworzenia prawa. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Kuźniak, B., Obacz, P. (2020). Instrumentalizacja prawa międzynarodowego na przykładzie Polski jako strony konwencji stambulskiej. Kraków: Wydawnictwo Libron.
Lamentowicz, W. (1996). Państwo współczesne. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Łętowska, E., Zajadło, J. (2020). O wygaszaniu państwa prawa. Warszawa: Arche.
Mandal, E. (2008). Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Maravall, J. M., Przeworski, A. (red.) (2010). Demokracja i rządy prawa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Markiewicz-Stanny, J., Łukomski, P. (red.) (2015). Stan nadzwyczajny. Analizy z perspektywy nauk politycznych i prawnych. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski.
Michalik, M. (1980). Szkice o kryteriach moralnych. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Morawski, L. (1999). Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku prze-mian. Warszawa: LexisNexis.
Opałek, K. (1986). Zagadnienia teorii prawa i teorii polityki. Warszawa: PWN.
Osiatyński, W. (2004). Rzeczpospolita obywateli. Warszawa: Rosner & Wspólnicy.
Pilch, I. (2008). Osobowość makiawelisty i jego relacje z ludźmi. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Podgórecki, A. (1998). Socjologiczna teoria prawa. Warszawa: Interart.
Radbruch, G. (2012). Filozofia prawa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Romanowski, A. (2007). Rozkosze lustracji. Kraków: Universitas.
Ryszka, F. (1975). Wojna i polityka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Ryszka, F. (1985). Państwo stanu wyjątkowego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Schmitt, C. (2015). Legalność i prawomocność. Warszawa: Aletheia.
Sokołowski, M. (red.) (2022). Od słów do czynów. Rzecz o demagogii. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Woleński, J. (2007). Lustracja jako zwierciadło. Kraków: Universitas.
Zajadło, J. (2019). Minima iuridica. Refleksje o pewnych (nie)oczywistościach prawniczych. Sopot: Arche.
Zieliński, T. (1999). Czas prawa i bezprawia. Myśli niepokorne kustosza praw. Warszawa ABC.
Zieliński, T. (2001). Labirynt praw i obyczajów. Zapiski z końca XX wieku. Warszawa: Książka i Wiedza.
Zieliński, T. (2002). Droga do Ziemi Obiecanej. Warszawa: Książka i Wiedza.
Ziółkowski, J., Rutkowski, P. (red.) (2019). Oblicza przemocy. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Mirosław Karwat
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 297
Liczba cytowań: 0
