W obliczu czerwonego niebezpieczeństwa. Destrukcyjny wizerunek bolszewizmu w myśli politycznej Narodowej Demokracji 1918–1939. Wybrane aspekty
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2022.002Słowa kluczowe
bolszewizm, komunizm, ZSRR, Narodowa Demokracja, myśl polityczna, publicystyka endecka, Druga RzeczpospolitaAbstrakt
Jako odmiana doktryny komunistycznej bolszewizm formował się w Rosji w latach 1903–1920, stając się po rewolucji październikowej 1917 r. oficjalną i zarazem jedyną podstawą działalności bolszewików. Podejmując i rozwijając w projekcjach społeczno-politycznych kwestie dotyczące stanowiska wobec bolszewizmu, polska nacjonalistyczna formacja polityczna dużo uwagi poświęcała jego fundamentom ideowym, mechanizmom stworzonego na jego podstawie systemu politycznego i wynikającym z tego faktu destrukcyjnym zagrożeniom przenikającym do nowo powstałego po 123 latach niewoli narodowej państwa polskiego.
Bibliografia
Andrzejczak, M. (2016). Rosja w myśli politycznej Narodowej Demokracji w latach 1917–1939. Krzeszowice: Dom Wydawniczy Ostoja.
Bartoszewicz, J. (1923). Podręczny słownik polityczny. Do użytku posłów, urzędników państwowych, członków ciał samorządowych i wyborców. Warszawa: Nakładem Księgarni Perzyński, Niklewicz i S-ka.
Bartoszewicz, J. (1937.10.31.). Czerwone niebezpieczeństwo. Myśl Narodowa, 45, 685–688.
Białokur, M. (2005). Myśl społeczno-polityczna Joachima Bartoszewicza. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Borkowski, E. (1928.05). Zdobycze komunizmu w Polsce. Awangarda, 3, 66–69.
Dmowski, R. (1996). Świat powojenny i Polska. Roman Dmowski o ustroju politycznym państwa, oprac. K. Kawalec. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Giertych, J. (1938). O wyjście z kryzysu, przedmowa K. Kowalski. Warszawa: [bez wydawcy].
Glass, H. (1927). Zamach bolszewizmu na młodzież. Dokumenty. Warszawa–Płock: Dobra Prasa.
Glass, H. (1930). Ten trzeci. Walka z Bolszewizmem, 32, 195.
Glass, H. (1933.02.19). Istota współczesnego bolszewizmu. Myśl Narodowa, 10, 2–3.
Glass, H. (1933.06.4). Przygotowanie rewolucji proletariackiej. Myśl Narodowa, 25, 1–3.
Glass, H. (1974). Młodzi walczą. Londyn: Veritas.
Grabski, S. (1921). Rewolucja. Studium społeczno-psychologiczne. Warszawa: Nakładem Księgarni Perzyński, Niklewicz i S-ka.
Grabski, S. (1927a). Kryzys myśli państwowej. Lwów–Warszawa: Nakładem Księgarni B. Połonieckiego.
Grabski, S. (1927b). Rzym czy Moskwa? Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin: Nakładem Księgarni św. Wojciecha.
Jabłonowski, W. (1928.07.15). W mocy Antychrysta, cz. 1. Myśl Narodowa, 20, 1–3.
Jabłonowski, W. (1928.09.1). W mocy Antychrysta, cz. 2. Myśl Narodowa, 21, 1–3.
Jachymek, J., Paruch, W. (2001). Wstęp. W: J. Jachymek, W. Paruch (red.). Więcej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918–1939 (s. 9–14). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kawalec, K. (1989). Narodowa Demokracja wobec faszyzmu 1922–1939. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kącka, K. (2018). Mit polityczny. W: J. Marszałek-Kawa, D. Plecka (red.). Leksykon wiedzy politologicznej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kochanowski, J.K. (1934). Wśród zagadnień naszej doby (1918–1933). Rozważania moralne. Warszawa: Wydawnictwo Hoesick.
Koko, E. (2006). Franciszek Rawita-Gawroński (1846–1930) wobec Ukrainy i jej przeszłości. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Koko, E. (2010). Rosja bolszewicka w publicystyce politycznej Franciszka Rawity-Gawrońskiego. W: A. Drzewicki, E. Koko (red.). Druga Rzeczpospolita z morzem w tle. Księga pamiątkowa poświęcona Profesorowi Romanowi Wapińskiemu (s. 333–339). Gdańsk–Gdynia: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Kryński, W. (1919.04.10). Obyczaje w Rosji bolszewickiej. Gazeta Warszawska, 99, 3.
Lutosławski, K. (1919). Hasła rewolucji w świetle nauki katolickiej. Warszawa: E. Wende i Spółka.
Maj, E. (2000). Związek Ludowo-Narodowy 1919–1928. Studium z dziejów myśli politycznej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Maj, E. (2006). Wrogowie narodu i państwa polskiego w koncepcjach Ligi Polskich Rodzin. W: S. Stępień (red.). Ideologie, doktryny i ruchy narodowe. Wybrane problemy (s. 390–405). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Maj, E. (2008). Użytkowa wartość mitu politycznego w komunikowaniu idei na przykładzie myśli politycznej Narodowej Demokracji. W: M. Mikołajczyk, M. Śliwa (red.). Kontynuacje i nowatorstwo w świecie współczesnych idei (s. 156–166). Kraków. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Maj, E. (2010). Komunikowanie polityczne Narodowej Demokracji 1918–1939. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Meller, A. (2008). Z dziejów akcji antykomunistycznej w Polsce. Miesięcznik „Walka z Bolszewizmem” w latach 1927–1931. Historia i Polityka, 7, 42–56. DOI: https://doi.org/10.12775/HiP.2008.003.
Michalski, R. (1997). Obraz bolszewizmu i Rosji sowieckiej na łamach polskiej prasy pomorskiej w latach 1917–1939. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Najazd Moskwy na Polskę. Mowa posła łomżyńskiego Kazimierza Lutosławskiego o potrzebie walki z bolszewizmem w Polsce. (1919). Warszawa: Spółdzielnia Oświaty Narodowej.
Oksza-Grabowski, I. (1923). Założenia nacjonalizmu całkowitego. Przegląd Wszechpolski, 1, 32–40.
Pawełczyk, P. (1993). Mit jako zjawisko społeczne. W: K. Borowczyk, P. Pawełczyk (red.). W kręgu mitów i stereotypów (s. 7–13).Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Pipes, R. (2000). Rosja bolszewików. Warszawa: Wydawnictwo Magnum.
Rawita-Gawroński, F. (1921.03.11). Mieczem, złotem i cudzym imieniem. Rzeczpospolita, 69, 2.
Rawita-Gawroński, F. (1922.12.27). Zagadkowość polityki Rosji. Rzeczpospolita, 351, 4.
Rawita-Gawroński, F. (1927.11.5). Mesjanizm Rosji. Tygodnik Ilustrowany, 45, 12.
Ryba, M. (1999). Naród a polityka. Myśl społeczno-polityczna twórców ruchu narodowego w okresie międzywojennym. Lublin: Instytut Edukacji Narodowej.
Schmitt, C. (2012). Teologia polityczna i inne pisma, przeł. i wstęp. M.A. Cichocki. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Stępień, S. (2012). Refleksje Stanisława Grabskiego nad bolszewizmem jako rosyjską odmianą komunizmu. W: T. Sikorski, A. Wątor (red.). Narodowa Demokracja XIX–XX wiek. Dzieje ruchu politycznego. Księga pamiątkowa poświęcona pamięci Profesora Romana Wapińskiego (1931–2008), t. 1: Koncepcje – ludzie (s. 420–432). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Stobiecki, R. (1998). Bolszewizm a historia. Próba rekonstrukcji bolszewickiej filozofii dziejów. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Strzelecki, M. (2008). Wizje wychowania społecznego w polskiej myśli politycznej lat 1918–1939. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Strzelecki, M. (2012). Wizerunek wroga w nacjonalistycznej publicystyce społeczno-politycznej w latach 1918–1939. W: T. Sikorski, A. Wątor (red.). Narodowa Demokracja XIX–XX wiek. Dzieje ruchu politycznego. Księga pamiątkowa poświęcona pamięci Profesora Romana Wapińskiego (1931–2008), t. 1: Koncepcje – ludzie (s. 152–170). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Strzelecki, M. (2018). Bolszewizm. W: J. Marszałek-Kawa, D. Plecka (red.). Leksykon wiedzy politologicznej (s. 63–64). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Szmydtowa, Z. (1929.03.17). Wychowanie narodowe. Myśl Narodowa, 11, 171–172.
Tischner, J. (2012). Alfabet Tischnera. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tomasiewicz, J. (2003). Ugrupowania neoendeckie w III Rzeczypospolitej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Trembicka, K. (2015). O potrzebie wykorzystania źródeł w politologicznych badaniach myśli politycznej. Humanities and Social Sciences, 22, 199–211.
Wapiński, R. (1996). Polska między Wschodem a Zachodem – wyobrażenia i rzeczywistość. Z problematyki przemian cywilizacyjnych. Nauka, 1, 5–17.
Wasilewski, Z. (1918.11.18). Morał bolszewizmu. Gazeta Warszawska, 3, 1–2.
Wasilewski, Z. (1921). O życiu i katastrofach cywilizacji narodowej. Wstęp do rozważań nad programowymi zagadnieniami doby obecnej. Warszawa: Nakładem Księgarni Perzyński, Niklewicz i S-ka.
Wasilewski, Z. (1927.08.1). O uzgodnienie terminu. Myśl Narodowa, 17, 1–2.
Wojdyło, W. (1993). Koncepcje społeczno-polityczne Stanisława Grabskiego. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Wojdyło, W. (2000). Stereotyp Żyda w publicystyce społeczno-politycznej obozu narodowego w Drugiej Rzeczypospolitej. W: W. Wojdyło (red.). Wychowanie a polityka. Mity i stereotypy w polskiej myśli społecznej XX wieku (s. 87–96). Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Wojdyło, W. (2020). Państwo w myśli politycznej obozu narodowego. Przeszłość i teraźniejszość. W: G. Radomski, W. Wojdyło (red.). Meandry polskiej myśli politycznej XX–XXI wieku. Wybrane aspekty (s. 17–100). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Zackiewicz, G. (2004). Polska myśl polityczna wobec systemu radzieckiego 1918–1939. Kraków: Wydawnictwo ARCANA.
Zamorski, J. (1923). Uwagi o gospodarczym położeniu Polski. Poznań: Wielkopolska Księgarnia Nakładcza Karola Rzepeckiego.
Zamorski, J. (1924.08.29). Tępić komunizm. Myśl Narodowa, 35, 1–2.
Zamorski, Z. (1925.03.28). Nowy atak lewicy. Myśl Narodowa, 13, 1–2.
Ziółkowski, J. (2013). Wróg polityczny. W: M. Karwat, J. Ziółkowski (red.). Leksykon pojęć politologicznych (s. 89). Warszawa: Wydawnictwo ELIPSA.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Witold Wojdyło
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 311
Liczba cytowań: 0
