Dekomunizacja i przemianowywanie ulic w Polsce – próba wykorzystania analizy danych ilościowych w badaniach pamięcioznawczych
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2024.002Słowa kluczowe
przemianowywanie ulic, dekomunizacja w Polsce, narracje historyczne, krajobraz symboliczny, analiza danych ilościowychAbstrakt
Decyzja o przemianowaniu ulicy nie wynika jedynie z kwestii natury organizacyjnej, ale jest również motywowana politycznie i zależy od woli aktorów politycznych, dążących do promowania określonych aspektów dziedzictwa historycznego i kulturowego. W rezultacie toponimia staje się istotnym elementem krajobrazu symbolicznego i wskazuje, jaki typ narracji historycznej dominuje na określonym obszarze. W niniejszym artykule dane ilościowe Głównego Urzędu Statystycznego wykorzystano do ukazania pewnych tendencji dotyczących przemianowywania ulic w Polsce, szczególnie w kontekście drugiej fali dekomunizacji, do jakiej doszło po 2016 roku.
Bibliografia
Alderman, D. H. (2003). Street Names and the Scaling of Memory: The Politics of Commemorating Martin Luther King, Jr within the African American Community. Area, 35(2), 163–173. DOI: 10.1111/1475-4762.00250.
Analizator morfologiczny Morfeusz. Pobrane z: morfeusz.sgjp.pl/doc/about/.
Azaryahu, M. (1997). German Reunification and the Politics of Street Names: The Case of East Berlin. Political Geography, 16(6), 479–493. DOI: 10.1016/S0962-6298(96)00053-4.
Bogumił, Z. (2016). Pamięć o konfliktach i dialogach Polaków z sąsiadami zapisana w kulturowym krajobrazie stolicy. W: J. Kurczewska, M. Karkowska (red.). Przemiany kulturowe we współczesnej Polsce: ramy, właściwości, epizody, t. 1 (ss. 402–426). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Chwedoruk, R. (2018). Polityka historyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Crljenko, I. (2012). The Renaming of Streets and Squares in Post-socialist Croatian Towns. Language and Society, 3, 230–241. DOI: 10.30970/ls.3.1811.
Czajkowski, P., Pabjan, B. (2015). Symbole w pamięci zbiorowej Wrocławia: pomniki jako wehikuł lokalnej pamięci historyczno-kulturowej. W: Tradycja dla współczesności: wartości i etos (ss. 67–86). Lublin: UMCS.
Górny, K., Górna A., Szczepański J., Sienica, A. (2022). Patriarchat nazewniczy – zmaskulinizowany krajobraz symboliczny polskich mniejszych miast. Prace i Studia Geograficzne, 67(1), 25–44. DOI: 10.48128/pisg/2022-67.1-02.
Hałas, E. (2004). Polityka symboliczna i pamięć zbiorowa. Zmiany nazw ulic po komunizmie. W: M. Marody (red.). Zmiana czy stagnacja? (ss. 128–152). Warszawa: Scholar.
An Introduction to Jaro-Winkler Similarity (Definition & Example). (2022). Pobrane z: https://www.statology.org/jaro-winkler-similarity/.
Jędrzejczak, A. (2014). Ksiądz z generałem w porannej rosie – o nazewnictwie warszawskich ulic. Pobrane z: https://www.panskaskorka.com/o-nazewnictwie-warszawskich-ulic-2/.
Krzyżanowska, N. (2016). (Anty)pomniki jako przedstawienia (nie)pamięci w mieście. W: M. Fabiszak, A. W. Brzezińska, M. Owsiński (red.). Znaki (nie)pamięci. Teoria i praktyka upamiętnienia w Polsce (ss. 57–71). Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS.
Kwiatkowski, P. T. (2009). Czy lata III Rzeczypospolitej były „czasem pamięci”? W: A. Szpociński (red.). Pamięć zbiorowa jako czynnik integracji i źródło konfliktów (ss. 131–143). Warszawa: Scholar.
Matlak, J. (2016). Opole: nowe nazwy ulic w sąsiednich sołectwach i w mieście. Pobrane z: https://wiadomosci.onet.pl/opole/opole-nowe-nazwy-ulic-w-sasiednich-solectwach-i-w-miescie/fh69pr9.
Meyer, S. (2006). Dwie drogi do alei Stalina. Zmiany nazw ulic w Warszawie i Berlinie Wschodnim (1945–1950). W: J. Kochanowski (red.). W połowie drogi. Warszawa między Paryżem a Kijowem (ss. 105–174). Warszawa: Trio.
Miasta w liczbach 2016. (2018). Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/inne-opracowania/miasta-wojewodztwa/miasta-w-liczbach-2016,3,8.html.
Palonen, E. (2008). The City-Text in Post-Communist Budapest: Street Names, Memorials, and the Politics of Commemoration. GeoJournal, 73(3), 219–230. DOI: 10.1007/s10708-008-9204-2.
Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2021 roku. (2021). Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2021-roku,7,18.html.
Rejestr TERYT. Informacje podstawowe. (2022). Pobrane z: https://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/informacje_podstawowe/informacje_podstawowe.aspx?contrast=default.
Rose-Redwood, R. S. (2008). From Number to Name: Symbolic Capital, Places of Memory and the Politics of Street Renaming in New York City. Social & Cultural Geography, 9(4), 431–452. DOI: 10.1080/14649360802032702.
Różycki, B. (2018). Renaming Urban Toponymy as a Mean of Redefining Local Identity: The Case of Street Decommunization in Poland. Open Political Science, 1, 20–31. DOI: 10.1515/openps-2017-0004.
Różycki, B. (2019). Przemianowywanie ulic w Polsce 1989–2016. Charakterystyka zagadnienia. W: A. Dubicki, M. Rekść, A. Sepkowski (red.). W kręgu wyobrażeń zbiorowych. Polityka, władza, społeczeństwo (ss. 145–172). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Różycki, B. (2021). Spory o dekomunizację ulic w Polsce jako wskaźnik kondycji społeczeństwa obywatelskiego. W: R. Kania, M. Kazimierczuk (red.). Społeczeństwo obywatelskie. Historia, teoria, praktyka (ss. 273–298). Warszawa: Difin.
Stephens-Davidowitz, S. (2019). Wszyscy kłamią. Big data, nowe dane i wszystko, co Internet może nam powiedzieć o tym, kim naprawdę jesteśmy. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Szacka, B. (2006). Czas przeszły, pamięć, mit. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Szpociński, A., Kwiatkowski, P. T. (2006). Przeszłość jako przedmiot przekazu. Warszawa: Scholar.
Till, K. (2003). Places of Memory. W: J. Agnew, K. Mitchell, G. Toel (red.). Companion to Political Geography (ss. 289–301). Malden, MA: Blackwell Publishing.
Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki. Dz.U. z 2016 r. poz. 744.
Walkowiak, J. B. (2018). Female Street Namesakes in Selected Polish Cities. Mitteilungen der Österreichischen Geographischen Gesellschaft, 1, 331–350. DOI: 10.1553/moegg160s331.
Wawrowski, Ł. (2018). Analiza podobieństwa imion. Wykorzystanie miar podobieństwa tekstów na przykładzie polskich imion. Pobrane z: www.wawrowski.edu.pl/posts/2018-04-12-analiza-imion/.
Woliński, M. (2014). Morfeusz Reloaded. W: Proceedings of the Ninth International Conference on Language Resources and Evaluation (ss. 1106–1111). Reykjavik: European Language Resources Association (ELRA). Pobrane z: http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2014/pdf/768_Paper.pdf.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Bartłomiej Różycki, Katrin Reder-Zirkelbach
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 385
Liczba cytowań: 0
