Elitist Democracy as the Root of Populist Counter-Revolution: A Theoretical Approach
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2021.039Słowa kluczowe
elitist democracy, crisis of liberal democracy, counter-revolution, populismAbstrakt
The article aims to critically discuss elitist democracy as one of the possible causes of the contemporary crisis of liberal democracy. The research problem is the question about the essential elements of the concept of elitist democracy, which potentially account for the populist counter-revolution aimed at changing the political systems formed after 1989.
The theoretical background of this paper is provided by the studies on the crisis of democracy, which have been conducted in recent years and presented by Jan Zielonka, or the duets of Ivan Krastev and Stephen Holmes as well as Roger Eatwell and Matthew Goodwin.
The analysis makes it possible to state that relations between elites and non-elites are crucial for elitist democracy, and they include the process of elites distancing themselves from non-elites, depreciating the needs of non-elites and their importance within the political system, and privileging the position of the elites. In turn, the indicated features of elitist democracy constitute the areas of populist criticism of liberal democracy.
Bibliografia
Ágh, A. (2015). De-Europeanization and De-democratization Trends in ECE: From the Potemkin Democracy to the Elected Autocracy in Hungary. Journal of Comparative Politics, 8(2), 4–26.
Albertazzi, D., & McDonnell, D. (2008). Conclusion: Populism and Twenty-First Century Western European Democracy. In: D. Albertazzi, & D. McDonnell (Eds.). Twenty-First Century Populism. The Spectre of Western European Democracy (pp. 217–223). London: Palgrave Macmillan.
Antoszewki, A. (2018a). Demokracja nieliberalna jako projekt polityczny. In: K.A. Wojtaszczyk, P. Stawarz, & J. Wiśniewska-Grzelak (Eds.). Zmierzch demokracji liberalnej? (pp. 51–67). Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Antoszewski, A. (2018b). Demokracja nieliberalna jako projekt polityczny. Przegląd Europejski, 2, 11–31. DOI: 10.5604/01.3001.0013.0788.
Bartyzel, J. (2002). Demokracja. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.
Bealey, F. (1996). Democratic Elitism and the Autonomy of Elites. International Political Science Review, 17(3), 319–331. DOI: 10.1177/019251296017003009.
Bell, D.A. (1999). Democratic Deliberation: The Problem of Implementation. In: S. Macedo (Ed.). Deliberative Politics: Essays on Democracy and Disagreement (pp. 70–87). Oxford: Oxford University Press.
Bureš, J., & Květina, J. (2018). Post-Communist Regimes in Central Europe Thirty Years After: Time for Another Revolution? In: T. Čižik, & I. Borárosová (Eds.). The Future Revolutions in Central and Eastern Europe (pp. 85–104). Bratislava: Centre for European and North Atlantic Affairs.
Ciszewski, W. (2018). Czy demokracja to rządy większości wyłonionej w wyborach? Avant. The Journal of the Philosophical-Interdisciplinary Vanguard, 9(1), 163–177. DOI: 10.26913/90102018.0103.0010.
Crouch, C. (2004). Post-Democracy. Oxford: Wiley Blackwell.
Dawson, J., & Hanley, S. (2016). What’s Wrong with East-Central Europe? The Fading Mirage of the “Liberal Consensus”. Journal of Democracy, 27(1), 20–34. DOI: 10.1353/jod.2016.0015.
Eatwell, R., & Goodwin, M. (2020). Narodowy populizm. Zamach na liberalną demokrację. Katowice: Wydawnictwo Sonia Draga.
Grygieńć, J. (2017). Demokracja na rozdrożu. Deliberacja czy partycypacja polityczna? Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Harari, Y.N. (2018). 21 lekcji na XXI wiek. Warszawa: Wydawnictwo Literackie.
Hayward, J. (2010). Populistyczne wyzwanie dla demokracji elit w Europie. In: O. Wysocka (Eds.). Populizm (pp. 309–337). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Hermet, G. (2010). Przemiana populizmu. In: J.M. De Waele, & A. Pacześniak (Eds.). Populizm w Europie. Defekt i przejaw demokracji? (pp. 35–48). Warszawa: Oficyna Naukowa.
Lasch, Ch. (1995). The Revolt of the Elites and the Betrayal of Democracy. London, New York: Norton.
Lasch, Ch. (1997). Bunt elit. Kraków: Wydawnictwo Platan.
Laska, A. (2017). Populizm jako implikacja technokratyzacji polityki. In: F. Pierzchalski, & B. Rydliński (Eds.). Autorytarny populizm w XXI wieku. Krytyczna rekonstrukcja (pp. 49–68). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Migalski, M. (2015). Koniec demokracji. The End of Democracy. Warszawa: The Facto.
Müller, J.W. (2020). Strach i wolność. O inny liberalizm. Warszawa: Fundacja Kultura Liberalna.
Nowak, L. (2018). Kruche podstawy liberalnej demokracji. In: K.A. Wojtaszczyk, P. Stawarz, & J. Wiśniewska-Grzelak (Eds.). Zmierzch demokracji liberalnej? (pp. 31–50). Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Ortega y Gasset, J. (2006). Bunt mas. Warszawa: Wydawnictwo Muza.
Pacześniak, A., & De Waele, J.M. (Eds.) (2010). Populizm w Europie. Defekt i przejaw demokracji? Warszawa: Oficyna Naukowa.
Perlikowski, Ł. (2020). Pluralizm i racjonalność w świetle idei demokracji deliberatywnej. Płock: Wydawnictwo Naukowe Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku.
Riker, W.H. (1982). Liberalism against Populism: A Confrontation between the Theory of Democracy and the Theory of Social Choice. San Francisco: W.H. Freeman.
Rydliński, B. (2019). Demokracja nieprzedstawicielska – egalitarne „wyjście awaryjne” czy narzędzie autorytarnych populistów? Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica, 23, 93–102. DOI: 10.24917/20813333.23.7.
Sandel, M.J. (2020). Tyrania merytokracji. Co się stało z dobrem wspólnym? Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sartori, G. (1998). Teoria demokracji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stanley, B. (2019). A New Populist Divide? Correspondences of Supply and Demand in the 2015 Polish Parliamentary Elections. East European Politics and Societies and Cultures, 33(1), 17–43. DOI: 10.1177/0888325418783056.
Sunstein, C.R. (2009). Infotopia. O zbiorowym procesie wytwarzania wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Szułdrzyński, M. (2020). Media społecznościowe kontra liberalna demokracja, jaką znamy. In: M. Bernaczyk, T. Gąsior, J. Misiuna, & M. Serowaniec (Eds.), Znaczenie nowych technologii dla jakości systemu politycznego. Ujęcie politologiczne, prawne i socjologiczne (pp. 27–40). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Walker, J.L. (1966). A Critique of the Elitist Theory of Democracy. The American Political Science Review, 60(2), 285–295. DOI: 10.2307/1953356.
Zakaria, F. (2004). The Future of Freedom: Illiberal Democracy at Home and Abroad. New York: W.W. Norton & Company Inc.
Zielonka, J. (2018). Kontrrewolucja. Liberalna Europa w odwrocie. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Zybertowicz, A., Gurtowski, M., Tamborska, K., Trawiński, M., & Waszewski, J. (2015). Samobójstwo oświecenia? Jak neuronauka i nowe technologie pustoszą ludzki świat. Kraków: Wydawnictwo Kasper.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Arkadiusz Lewandowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 563
Liczba cytowań: 0
