Współzależność jako warunek suwerenności państwa
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2020.030Słowa kluczowe
państwo, suwerenność państwa, sieć, przestrzeń polityczna, stosunki międzynarodowe, globalizacjaAbstrakt
Autor przeciwstawia się popularnemu absolutyzowaniu formalnoprawnego paradygmatu analizy suwerenności. Podkreśla, iż pytanie o trwałość samej tej idei jest jednocześnie pytaniem o współczesną istotność i trwałość państwa oraz że nie jest możliwe zrozumienie, czym jest nowoczesne państwo i w jakim kierunku zmierza, bez reinterpretacji pojęcia suwerenności. Klasycznym i historycznym interpretacjom analizowanej kategorii przeciwstawia więc ujęcie autorskie. Na jego gruncie suwerenność, podobnie jak władza, traci swój realny desygnat, staje się pojęciem stopniowalnym, podzielnym i ahistorycznym. Staje się właściwością szeroko rozumianej władzy politycznej i sprowadza się do skuteczności procesu wyznaczania celów w sferze publicznej i dobierania efektywnych środków ich realizacji. Autor, opierając interpretację na teorii rozproszenia władzy w obrębie sieciowej struktury M. Foucaulta, wskazuje, iż suwerenność oznacza właściwość tejże sieci. W efekcie weryfikuje hipotezę, że współzależność nie tylko mieści się we współczesnym rozumieniu suwerenności, ale ją dzisiaj warunkuje.
Bibliografia
Anioł, W. (2002). Państwo postsuwerenne? Rozproszenie władzy w środowisku międzynarodowym. Sprawy Międzynarodowe, 4, 5–26.
Bankowicz, M. (2015). Demokracja. Zasady, procedury, instytucje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Barcz, J. (2006). Pojęcie suwerenności w świetle współzależności między sferą ponadnarodową i państwową. W: J. Kranz (red.). Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska. Warszawa: Wydawnictwo Prawo i Praktyka.
Blok, Z. (1998). Teoria polityki. Studia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Bodin, J. (1959). Sześć ksiąg o Rzeczpospolitej (tłum. Z. Izdebski). Warszawa: PWN.
Castells, M. (2007). Społeczeństwo sieci (tłum. M. Marody). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ciapała, J. (2014). Wokół pojmowania i wykonywania suwerenności w warunkach członkostwa w Unii Europejskiej – kilka uwag podstawowych, lecz czy przekonujących? Gdańskie Studia Prawnicze, 31, 83–98.
Czaputowicz, J. (2004). Rola państwa w Unii Europejskiej. Warszawa: Centrum Europejskie Natolin.
Diez, T., Steans, J. (2005). A Useful Dialogue? Habermas and International Relations. Review of International Studies, 31(1), 127–140. DOI: https://doi.org/10.1017/s0260210505006339.
Foucault, M. (1998). Trzeba bronić społeczeństwa. Wykłady w College de France (1976). Warszawa: Wyd. KR.
Fukuyama, F. (2015). Ład polityczny i polityczny regres. Od rewolucji przemysłowej do globalizacji demokracji. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Gawłowicz, I. (2005). Nowe wykorzystywanie suwerenności jako signum temporis. W: I. Gawłowicz, I. Wierzchowiecka (red.). Koncepcje suwerenności: zbiór studiów. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
Guehenno, J.M. (2001). Przyszłość wolności. Kraków: Znak.
Gulczyński, M., Wawrzyniak, J. (2001). Suwerenne prawo narodu do sprawowania władzy zwierzchniej we współczesnych warunkach. W: W. Wołpiuk (red.). Spór o suwerenność. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Heller, H. (2019). Sovereignty: A Contribution to the Theory of Public and International Law. Oxford: Oxford University Press.
Hulak, M. (2019). Pojęcie suwerenności w kontekście członkostwa Polski w Unii Europejskiej – wybrane aspekty polityczno-prawne. Studia Prawnicze i Administracyjne, 27(1), 3–8.
Huntington, S.P. (1991). Transnational Organization in the World Politics. W: R. Little, M. Smith (red.). Perspectives on World Politics. London: Routledge.
Jellinek, G. (1924). Ogólna nauka o państwie. Ks. 2–3. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka.
Karwat, M. (2004). Metodologiczne przewartościowania politologów. Studia Nauk Politycznych, 1, 7–24.
Keohane, R.O. (2002). Ironies of Sovereignty: The European Union and the United States. Journal of Common Market Studies, 4, 743–765. DOI: https://doi.org/10.1111/1468-5965.00396.
Klementewicz, T. (1991). Spór o model metodologiczny nauki o polityce. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN.
Klementewicz, T. (2004). Metateoretyczne dylematy politologa (Co zmienia globalizacja w funkcjach poznawczych teorii polityki?). Studia Nauk Politycznych, 1, 39–44.
Klementewicz, T. (2013). Geopolityka trwałego rozwoju. Ewolucja cywilizacji i państwa w trakcie dziejotwórczych kryzysów. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Kranz, J. (2015). Pojęcie suwerenności we współczesnym prawie międzynarodowym. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Krasner, D. (1993). Power, Polarity, and the Challenge of Disintegration. W: H. Haftendorn, Ch. Tuschhoff (red.). America and Europe in an Era of Change. Westview: Boulder.
Krauz-Mozer, B. (1992). Metodologiczne problemy wyjaśniania w nauce o polityce. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Kuźniar, R. (2000). Globalizacja, geopolityka i polityka zagraniczna. Sprawy Międzynarodowe, 1, 5–28.
Kuźniar, R. (2003). Globalizacja, polityka i porządek międzynarodowy. W: E. Haliżak, R. Kuźniar, J. Simonides (red.). Globalizacja a stosunki międzynarodowe. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
Kwiecień, R. (2004). Suwerenność państwa: rekonstrukcja i znaczenie idei w prawie międzynarodowym. Kraków: Wydawnictwo Zakamycze.
Kwiecień, R. (2013). Does the State Still Matter? Sovereignty, Legitimacy and International Law. Polish Yearbook of International Law, 32, 45–73.
Liaropoulos, A.N. (2017). Cyberspace Governance and State Sovereignty. W: G.C. Bitros, N.C. Kyriazis (red.). Democracy and the Open-Economy World Order. Cham: Springer.
Łoś-Nowak, T. (1999). Wstęp do teorii stosunków międzynarodowych. Poznań: Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości.
Malendowski, W. (2010). Suwerenność państw w procesie integracji europejskiej. Przegląd Politologiczny, 4, 7–20.
Moeh, H.A., Abdullah, K. (2016). State Sovereignty in the Age of Globalization. International Journal of Management and Applied Science, 2(2), 10–14.
Nuzzo, B. (2015). Państwa członkowskie Unii Europejskiej: nowy paradygmat suwerenności? Zarys problemu. Świat Idei i Polityki, 14, 169–186.
Oniszczuk, J. (2014). Budowanie nowoczesnej polis. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Patrick, S. (2014). The Unruled World. The Case for Good Enough Global Governance. Foreign Affairs, 93, 58–73.
Poggi, G. (2010). Państwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Scholte, J.A. (1999). Globalization: Prospects for a Paradigm Shift. W: M. Shaw (red.). Politics in Globalized World. London: Routledge.
Sowiński, S. (2004). Suwerenność, ale jaka? Spór o suwerenność Rzeczpospolitej w polskiej eurodebacie. Studia Europejskie, 1, 23–43.
Staniszkis, J. (2003). Władza globalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Prószyński i S-ka.
Symonides, J. (2003). Wpływ globalizacji na miejsce i rolę państwa w stosunkach międzynarodowych. W: E. Haliżak, R. Kuźniar, J. Simonides (red.). Globalizacja a stosunki międzynarodowe. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
Wawrowski, Ł. (2009). Władza państwowa w dobie globalizacji – zmierzch suwerenności? W: S. Wróbel (red.). Współczesne państwo. Wybrane problemy. Poznań–Chorzów: Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu.
Woś, J., Hnatyszyn-Dzikowska, A. (2007). Koncepcje suwerenności państwa w sferze polityki gospodarczej w warunkach europejskiej integracji gospodarczej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 1, 173–184.
Zybała, A. (2013). Państwo i społeczeństwo w działaniu. Polityki publiczne wobec potrzeb modernizacji państwa i społeczeństwa. Warszawa: Difin.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Historia i Polityka

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 402
Liczba cytowań: 0