Wartość odżywcza pszenicy orkiszowej (Triticum spelta L.) uprawianej na Podkarpaciu
DOI:
https://doi.org/10.12775/HERB.2016.012Słowa kluczowe
pszenica orkiszowa, wartość odżywcza, białko ogółem, popiół surowy, makroelementyAbstrakt
Celem badań było określenie wartości odżywczej ziarna pszenicy orkiszowej w warunkach gospodarstw towarowych Podkarpacia. Badaniom poddano ziarno trzech odmian pszenicy orkiszowej (Ceralio, Franckenkorn, Schwabenkorn), pochodzące ze zbioru w latach 2013–2015, z trzech gospodarstw znajdujących się na terenie powiatu strzyżowskiego (woj. podkarpackie). Pszenica orkiszowa była uprawiana zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej. Po zbiorze, w ziarnie orkiszu oznaczono: zawartość białka, popiołu, fosforu, potasu, wapnia i magnezu. Analizę ziarna przeprowadzono standardowymi metodami. Cechy genetyczne badanych odmian istotnie różnicowały zawartość w ziarnie białka ogólnego i właściwego. Odmiana Franckenkorn charakteryzowała się najwyższą zawartością białka ogólnego, zaś odmiana Schwabenkorn – białka właściwego. Zawartość makropierwiastków można uszere-gować następująco: potas > fosfor > magnez > wapń. Stwierdzono dodatnie zależności między białkiem ogółem a zawartością popiołu surowego oraz zawartością magnezu i fosforu, zaś ujemne między zawartością wapnia a koncentracją azotu i fosforu w ziarnie.Bibliografia
Kalinowska-Zdun M., Renesans pszenicy orkisz, Przegląd Piekarski i Cukierniczy, 2005, 2, s. 4–5.
Banaszkiewicz T., Pszenica orkisz w żywieniu człowieka, Przegląd Zbożowo-Młynarski, 2011, 9, s. 18–21.
Podolska G., Mikos M., Wady i zalety pszenicy orkisz, Wieś Jutra, 2014, 141, s. 21–22.
Tyburski J, Babalski M., Uprawa orkiszu pszenicy orkisz, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Radom, 2006, s. 1–33.
Kwiecińska-Poppe E., Andruszczak S., Kraska P., Pałys E., The influence of chemical protection levels on quality of pelt wheat (Triticum spelta L.) grawsp, Progress Plant Protection./Postępy Ochrony Roślin, 2011, 51(2), s. 986–989.
Majewska K., Dąbrowska E., Żuk-Gołaszewska K., Wartość wypiekowa mąki otrzymanej z ziarna wybranych odmian orkiszu (Triticum spelta L.), Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 2(14), s. 60–71.
Szeleszczuk Ł., Kuras M., Znaczenie wapnia w metabolizmie człowieka i czynniki wpływające na jego biodostępność w diecie, Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego Warszawski Uniwersytet Medyczny, 2014, 3, s. 16–22.
Pałys E., Kuraszkiewicz R., Wpływ terminów siewu na wybrane cechy i plon ziarna orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta), Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, 2003, 228, s. 71–80.
Sulewska H., Koziara W., Panasiewicz K., Ptaszyńska G., Morozowska H., Chemical Composition of Grain and Protein Yield of Spelt Varieties Dependet on Selected Agrotechnical Factors. Journal of Research and Applications in Agricultural Engi-neering, 2008, 53(4), s. 92–95.
Biel W., Hury G., Maciorowski R., Kotlarz A., Jaskowska I., Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem na skład chemiczny ziarna dwóch odmian orkiszu (Triticum aes-tivum ssp. spelta L.), Acta Scientorum Polonorum. Zootechnica, 2010, 9(4), s. 5–14.
Sulewska H., Nita Z., KruczekA., Zróżnicowanie cech jakościowych wybranych geno-typów orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.), Biuletyn Instytutu Hodowli i Akli-matyzacji Roślin, 2005, 235, s. 65–74.
Cacak-Pietrzak G., Gondek E., Jończyk K., Porównanie struktury wewnętrznej oraz właściwości przemiałowych ziarna orkiszu i pszenicy zwyczajnej z uprawy ekologicznej, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 2013, 574, s. 3–10.
Cacak-Pietrzak G., Ceglińska A., Chaber T., Cechy fizyko-chemiczne ziarna wy-branych krajowych odmian pszenicy, Pamiętnik Puławski, 1999, 118, s. 35–43.
Christa K., Leczenie żywieniowe w zespole chorób celiaktycznych, Przegląd Zbożowo-Młynarski, 2009, 10(53), s. 1.
Capouchová I., Technological quality of spelt (Triticum spelta L.) from ecological growing system, Agricultural and Biological Chemistry, 2001, 32, s. 307–322.
Czerwińska D., Walory żywieniowe i zastosowanie orkiszu, Przegląd Zbożowo-Młynarski, 2009, 2(53), s. 14–5.
Przybylak K., Orkisz, niegdyś zapomniany, dziś poszukiwany, Biokurier, 2008, 2, s. 6.
Rożnowski J., Kłosowska J., Polzer P., Żywieniowe i prozdrowotne znaczenie pszenicy orkisz (Triticum spelta L.), Postępy Fitoterapii, 2015, 1, s. 45–49.
Kohajdova Z., Karovicova J., Nutritional value and baking applications of spelt wheat., Acta Scientorum Polonorum Technology Alimentaria, 2008, 7(3), s. 5–14.
Cegielska A, Gromulska W., Różnorodność produktów z orkiszu, Przegląd Zbożowo-Młynarski, 2008, 5(52), s. 30–41.
Mocek A., Drzymała S., Geneza, analiza i klasyfikacja gleb, Wyd. UP, Poznań, 2015.
PN-EN-ISO-5983-1: 2005. Pasze. Oznaczanie zawartości azotu i obliczanie zawartości białka ogólnego. Część I. Metoda Kjeldahla, Wyd. PKN, Warszawa.
AOAC 1990. Official Methods of Analysis. Assoc. Off. Analytical Chemists. Arlington. 15th ed., Washington.
Marconi E., Carcea M., Schiavone M., Cubadda R., Spelt (Triticum spelta L.) pasta quality: Combined effect of flour properties and drying conditions, Cereal Chemistry, 2002, 79, s. 634–639.
Sulewska H., Charakterystyka 22 genotypów pszenicy orkisz (Triticum aestivum ssp. spelta) pod względem wybranych cech, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, 2004, 231, s. 43–53.
Krawczyk P., Ceglińska A., Kordialik J., Porównanie wartości technologicznej ziarna orkiszu z pszenicą zwyczajną, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2008, 5 (60), s. 43–51.
Oliveira J.A., North Spanish emmer and spelt wheat landraces: agronomical and grain quality characteristic evaluation, Plant Genetic Resources Newsletter (FAO/IPGRI), 2001, 125, s. 16–20.
Chrenkova M., Ceresnakova Z., Sommer A., Galova Z., Kralova V., Assesment of nu-tritional value in spelt (Triticum spelta L.) and winter (Triticum aestivum L.) wheat by chemical and biological methods, Czech Journal Animal Science, 2000, 45, s. 133–137.
Zieliński H., Ceglińska A., Michalska A., Bioactive compounds in spelt bread, Euro-pean Food Research and Technology, 2008, 226, s. 537–544.
Bojňanská T., Frančáková H., The use of spelt wheat (Triticum spelta L.) for baking applications, Rostlinna Vyroba, 2002, 48 (4), s. 141–147.
Rachoń L., Szumiło G., Brodowska M., Woźniak A., Nutritional value and mineral composition of grain of selected wheat species depending on the intensity of a pro-duction technology, Journal Elementology, 2015, 20(3), s. 705–715.
Wyszkowski M., Wpływ magnezu na kształtowanie plonów i wzajemnych relacji między niektórymi jonami w roślinach, Rozpr. i Monogr., 2002, 52, Wyd. UWM Olsztyn.
Papierkowski A., Znaczenie magnezu w praktyce lekarskiej. Część I. Przyczyny i objawy zaburzeń gospodarki magnezowej, Medycyna Rodzinna, 2002, 1, s. 31–34.
Sulewska H., Plonowanie i skład chemiczny ziarna dwóch odmian orkiszu Triticum spelta w zależności od sposobu nawożenia, [w:] Wybrane zagadnienia ekologiczne we współczesnym rolnictwie. Z. Zbytek (red.), PIMR, Poznań, 2004, s. 225–232.
Demibras A., β-Glucan and mineral nutrient contents of cereals grown in Turkey, Food Chemistry, 2005, 90, s. 773–777.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 481
Liczba cytowań: 0
