Equisetum palustre L. skrzyp błotny (Equisetaceae Michx. ex DC.)
DOI:
https://doi.org/10.12775/HERB.2021.010Słowa kluczowe
Equisetum palustre, skrzyp błotny, zielarstwo, zbiorowiska roślinne, cykl życiowy, zróżnicowanie, hybrydyzacjaAbstrakt
Rodzaj Equisetum L. jest obecnie jedynym żyjącym przedstawicielem, niegdyś bardzo licznej w gatunki rodziny Equisetaceae. Do dziś przetrwało zaledwie około 15 gatunków. Jednym z nich jest skrzyp błotny. Skrzypy nie były dotąd szczegółowo badane pod względem cytochemicznym. Niniejsza praca przedstawia krótką charakterystykę morfologiczną i anatomiczną gatunku, jego zróżnicowanie taksonomiczne, rozmieszczenie i przywiązanie do określonych typów siedlisk,
a także zagrożenia, tradycyjne wykorzystanie oraz cykl życiowy. Nieco szerzej została przedstawiona kompozycja fitochemiczna gatunku w kontekście dawnej i współczesnej fitoterapii.
Bibliografia
Page C.N., An assessment of inter-specific relationships in Equisetum subgenus Equisetum, New Phytologist, 1972, 71, s. 355–369.
Wróbel D., Przegląd krajowych mieszańców międzygatunkowych rodzaju Equisetum, Acta Botanica Silesiaca, 2013, 9, s. 67–74.
Milde J., Monographia Equisetorum, Nova acta Academiae Caesareae Leopoldino Carolinae Germanicae Naturae Curiosorum, 1867, 32(2).
Raciborski M., Typ: Archegoniatae, Rodniowce. Gromada: Pteridophyta, Paprotniki. [w:] Raciborski M., Szafer W. (red.) Flora Polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, Tom I, Paprotniki, Iglaste i Jednoliścienne. Akademia Umiejętności, Kraków 1919, s. VII, 427.
Rejment-Grochowska I., Skrzypy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1954, s. 64.
Bergdolt E., Equisetales. Schachtelhalmgewächse. Pteridophyten. [w:] Hegi G., Illustrierte Flora von Mittel-Europa. Bund I. Pteridophyta, Gymnosperme und Monocotyledones I. Hanser Carl Verl. München 1965, s. XXIV, 528.
Futák J., Stachyophytina, [w:] Futák J. (red.), Flora slovenska, II Pteridophyta, Coniferophytina. Vydavatel’stvo Slovenskej akadémie vied 1966, s. 45–83.
Hyde H.A., Wade A.E., Harrison S.G., Welsh ferns. Cardiff. The National Museum of Wales, 1969, s. 178.
Jermy A.C., Atlas of ferns of the British Isles. The Botanical Society of the British Isles, The British Pteridological Society, London 1978, s. 101.
Dostál J., Equisetum, [w:] Gustaw Hegi, Illustrierte flora von Mitteleuropa 1. Pteridophyta,. Verl. P. Parey, Berlin – Hamburg 1984, 1, s. 55–79.
Lellinger D.B., A field manual of the ferns & fern-allies of the United States & Canada. Smithsonian Institution Press. Washington 1985, s. IX, 389.
Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B., Rośliny polskie. Opisy i klucze do oznaczania wszystkich gatunków roślin naczyniowych rosnących w Polsce bądź dziko, bądź też zdziczałych lub częściej hodowanych. Wyd. 6. Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Warszawa 1988, s. XXXII, 1020.
Rothmaler W., Exkursionsflora für die Gebiete der DDR und BRD. Bd. 4. Volk und Wiessen Volkeigener Verl. Berlin, 1988, s. 743.
Hrouda L., Equisetaceae DC. – přesličkovité, [w:] Heyný S., Slavík B. (red.), Kvĕtena České republiky, Flora of the Czech Republic, Academia, Praha 1997, s. 205–223.
Page C.N., The ferns of Britain and Ireland. Second edition. Cambridge University Press, Cambridge 1997, s. 540.
Rutkowski L., Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 812.
Fedorov An. A. (red.), Flora of Russia, The Europaean Part and Bordering Regions. vol. 1. A.A. Balkema Publishers. Rotterdam, Brookfield 1999, s. 546.
Skvortsov V.E., On the taxonomic charakters of Equisetum L. (Equisetaceae) in the flora of Russia. Бюл. Моск. о-ва испитателей природы отд. биюл. т. выл. 2004, 4, s. 31–43.
Poland J., Clement E.J., The Vegetative Key to the British Flora. Botanica Society of the British Isles. Southampton 2009, s. 526.
Stace C.A., New flora of the British Isles. – Cambridge Univ. Press, Cambridge, 2010, s. 248.
Braun-Blanquet J., Plant Sociology. Mc Grow-Hill Book Company Inc. New York, London, 1932, s. 439.
Różański H., Wróbel D., Metabolity pierwotne i wtórne skrzypów – Equisetum (Equisetaceae), [w:] V Konferencja: Rośliny zielarskie, kosmetyki naturalne i żywność funkcjonalna. Nowe nadzieje fitoterapii. PWSZ w Krośnie, 2018, s. 104–107.
Frohne D., Pfänder H.J., Ein Handbuch für Apotheker, Ärzte, Toxikologen und Biologen. Department of Pharmaceutical Biology, Christian-Albrechts University, Kiel 2005, s. 469.
Bickerich K., Hiller G., Das farbige Buch der Arzneipflanzen und Giftpflanzen. Urania, Freiburg, 1997, s. 239.
Cramer L., Ernst L., Lubienski M., Papke U., Schiebel H-M., Jerz G., Beuerle T., Structural and quantitative analysis of Equisetum alkaloids, Phytochemistry, 2015, 116, s. 269–282, https://doi.org/10.1016/j.phytochem.2015.03.003 (dostęp: 23.12.2019 r.).
Hegnauer R., Chemotaxonomie der Pflanzen, Band 7, Birkhäuser Verlag Basel, Boston und Stuttgart 1986, s. 413–416.
Hegnauer R., Chemotaxonomie der Pflanzen, Band 1, Birkhäuser Verlag Basel und Stuttgart 1962, s. 246–250.
Hagers Handbuch der Pharmazeutischen Praxis, Vierter Band. Springer-Verlag Berlin-Heidelberg, New York 1973, s. 794.
Zając A., Zając M. (ed.), Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001, XII, s. 714.
Dragendorff G., Die Heilpflanzen der verschiedenen Völker und Zeiten. Ihre Anwendung, wesentlichen Bestandtheile und Geschichte. Ein Handbuch für Ärzte, Apotheker, Botaniker und Droguisten, Verlag von Ferdinand Enke, Stuttgart 1898, s. 60–61.
Quattrocchi U., World Dictionary of Medicinal and Poisonous Plants Common Names, Scientific Names, Eponyms, Synonyms, and Etymology, Boca Raton, CRC Press Taylor and Francis Group, New York, London 2012, s. XVI, 4017.
Rutkowska B., Atlas roślin łąkowych i pastwiskowych, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1984, s. 367.
Moraczewski R., Łąkarstwo, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986, s. 342
Pobrania
Sklep wydawnictwa:
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 358
Liczba cytowań: 0
