Bóg i cierpienie zwierząt. Próba rozwiązania problemu z nawiązaniem do mistyki i wybranych koncepcji filozoficznych
DOI :
https://doi.org/10.12775/DP.2023.011Mots-clés :
Bóg, zło fizyczne, cierpienie, zwierzęta, cierpienie zwierząt, teodycea, mistyka, kabałaRésumé
Artykuł podejmuje temat poważnego problemu monoteizmu tj.cierpienia zwierząt. Autor sądzi, że osoba wierząca jest w stanie go satysfakcjonująco wyjaśnić i przedstawia propozycje wyjaśnień. Najpierw nawiązując do mistyki żydowskiej, neoplatońskiej oraz chrześcijańskiej rozpatruje problem zła fizycznego ogólnie, traktując cierpienie zwierząt jako jego przejaw, a następnie koncentruje się na nim samym, choć i w tej części tekstu nie abstrahuje od problemu zła rozpatrywanego ogólnie. Autor dochodzi do wniosku, że niedoskonałość wpisana jest w naturę stworzenia, oraz że jest ona konsekwencją środka kontaktu z Bogiem zdeterminowanego jego właściwościami - wiary. Ponadto, autor pokazuje, że cierpienie zwierząt jest skutkiem właściwej im zmysłowości oraz wolności, a także iż zjawisko to nie jest bezsensowne. Nawiązanie do poglądów współczesnych i nowożytnych wzbogaciło wywód o wątki eschatologiczne oraz o koncepcję “łaski kreacyjnej”. Warto również zaznaczyć, że w kontekście cierpienia zwierząt, użyte argumenty należy rozpatrywać całościowo, gdyż rozpatrywane osobno mogą nie być w pełni zadowalające.
Références
Ashlag, B. (2023a). Shlavey HaSulam. Pobrane z: http://www.kabbalah.info/pl/biblioteka-kabalistyczna/rabash-shlavey-hasulam-steps-of-the-ladder/art-19-1985-p%C3%B3jdziemy-do-faraona-1 (dostęp: 21.03.2023).
Ashlag, B. (2023b). Shlavey HaSulam. Pobrane z: http://www.kabbalah.info/pl/biblioteka-kabalistyczna/rabash-shlavey-hasulam-steps-of-the-ladder/sens-prawdy-i-wiary (dostęp: 21.03.2023).
Ashlag, Y. Wprowadzenie w Sulam. Pobrane z: https://kabbala.pl/wprowadzenie-sulam/ (dostęp: 19.04.2023).
Baron, A. (2005). Neoplatońska idea Boga a ewangelizacja. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Biblia Tysiąclecia. (2008). Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Drwięga, M. (2018). Zło – ten problem filozofii. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Franciszek. (2015). Laudato Si. Pobrane z: https://www.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html (dostęp: 30.06.2023).
Gerhardt, C. I. (red.). (1875–1890). Die philosophischen Schriften von G. W. Leibniz, Bd. 7, Berlin.
Heller, M. (2008). Ostateczne wyjaśnienia wszechświata. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Hick, J. (2007). Soul-Making Theodicy. [W:] God and the Problem of Evil, ed. W. L. Rowe, s. 265–281.
Hołda, M. (2020). Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Jan od Krzyża. (2002). Droga na Górę Karmel. Warszawa: Wydawnictwo DeAgostini.
Kołakowski, L. (1988). Jeśli Boga nie ma. Kraków: Wydawnictwo ZNAK.
Kordowero, M. (2007). Palma Dewory. Kraków: Wydawnictwo PARDES.
Krasucka, B. (1997). Jan od Krzyża. [W:] Encyklopedia katolicka, t. 7, red. S. Wielgus, J. Duchniewski, M. Daniluk, S. Fita, J. Misiurk, M. Rusecki, A. Stępień, A. Weiss, Lublin: TN KUL, s. 802–806.
Krąpiec, M. A. (1995). Dzieła. Dlaczego zło? Rozważania filozoficzne. Lublin: TN KUL.
Leibniz, G. W. (2001). Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i pochodzeniu zła. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Maciołek, R. (2014). Problem zła w filozofii analitycznej. „Kwartalnik Filozoficzny”, 42(4), s. 173–186.
Maryniarczyk, A. (2009). Człowiek wobec świata. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Meister, C. (2018). Wprowadzenie do filozofii religii. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Mendeluk, P. (2018). Trzy koncepcje zła w myśli filozoficznej oraz religijnej. „Studia z Historii Filozofii”, 9(4), s. 217-235. https://doi.org/10.12775/szhf.2018.059.
Mistrz Eckhart. (2020). Dzieła wszystkie, t. 1. Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze.
Mroczkowski, I. (2000). Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze. „Roczniki Teologiczne”, 47(3), s. 31–45.
Nowak, M. (2016). Teodycea między św. Augustynem a Leibnizem. „Przegląd Filozoficzny –Nowa Seria”, s. 93–107.
Nowakowski, D. (2010). Św. Augustyn a paradoks zła. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica”, 23, s. 61–88. https://doi.org/10.18778/0208-6107.23.04.
Olam ha-ba. https://www.britannica.com/topic/olam-ha-ba (dostęp: 7.05.2023).
Orlewicz, E. Plotyn i początki neoplatonizmu, część 2: Antropologia, Jednia.https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://zpe.gov.pl/pdf/PnFkTdJZT&ved=2ahUKEwiPjurCjeWGAxWrR_EDHfXDBbMQFnoECA4QAQ&usg=AOvVaw0NceII_tKwcJYRePUZQnLY.
Ozorowski, E. (2000). Dziecięctwo Boże a dziecko. „Studia nad Rodziną”, s. 25–32.
Pabjan, T. (2017). Gottfrieda W. Leibniza idea świata najlepszego z możliwych. „Studia z Historii Filozofii”, 4(8), s. 107–124. https://doi.org/10.12775/szhf.2017.044.
Piotr z Alkantary. (2015). Pokój duszy. Sandomierz: Wydawnictwo Armoryka.
Plotyn. (1951). Enneady. Warszawa.
Ricoeur, P. (1992). Filozofia osoby. Kraków: Wydawnictwo PAT.
Ricoeur, P. (1992). Zło. Wyzwanie dla filozofii i teologii. Warszawa.
Rolston, III, H. (1992). Disvalues in Nature „The Monist”, s. 250–276.
Sawicka, J. (2013). Ciało jako pułapka na drodze do wyzwolenia. Zarys problemu w kontekście refleksji niektórych myślicieli antycznych i wczesnochrześcijańskich. „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych”, s. 47–68.
Scarlett, B. (2003). God and Animal Pain. „Sophia”, 42, s. 61–75. https://doi.org/10.1007/BF02824842.
Scholem, G. (2010). O mistycznej postaci bóstwa. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Scholem, G. (2020a). Mistycyzm żydowski i jego główne kierunki. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Scholem, G. (2020b). Kabała i jej symbolika. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Singer, P. (1976). Animal Liberation. London: Jonathan Cape.
Spirit and Body: Final Correction(Gmar Tikkun). http://lib.kabbalah.info/?e=d-00000-00--0newtest--00-0--0-10-0---0---0prompt-10---4-------0-0l--11-gd-50---20-help---00-0-1-00-11-1-1eucZz-kr-10&cl=CL1.2.1&d=HASH018bd04b6124540b2048cdd3.5>=2 (dostęp: 8.05.2023).
Ślązak, A. (2016). Człowiek ogranicza rolę drapieżników w przyrodzie. https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C412005%2Cczlowiek-ogranicza-role-drapieznikow-w-przyrodzie.html (dostęp: 17.03.2023).
Vital, C. Shaarei Kedusha. https://www.sefaria.org/Shaarei_Kedusha%2C_Introduction.1?lang=bi (dostęp: 30.06.2023).
Wiara. [W:] Encyklopedia powszechna PWN. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/wiara;3995315.html (dostęp: 9.03.2023).
Wojtysiak, J. (2023). Między ukryciem a jawnością. Esej z filozofii religii i teologii filozoficznej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Wolter. (2001). Kandydm czyli optymizm. Kraków.
Zagzebski, L. T. (2012). Wprowadzenie historyczne do filozofii religii. Kraków: Wydawnictwo WAM.
The Zohar. Vol 2: Beresheet B, Noach. (2003). Los Angeles: The Kabbalah Centre International Inc. Dean Rav S. P. Berg Shlita.
Téléchargements
Publié-e
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
© Konrad Pachniewski 2024
Cette œuvre est sous licence Creative Commons Attribution - Pas de Modification 4.0 International.
Stats
Number of views and downloads: 221
Number of citations: 0