Europa Środkowa/ Europa Środkowo-Wschodnia z perspektywy historii wyobrażonej. Między historią, geografią a literaturą
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2020.1.12Słowa kluczowe
Europa Środkowa, Europa Środkowo-Wschodnia, historiografia, historia wyobrażonaAbstrakt
Cel artykułu stanowi przedstawienie historii Europy Środkowej/ Środkowo-Wschodniej z perspektywy historii wyobrażonej. Przedmiotem rozważań jest zakorzeniony w dyskursie publicznym, obejmującym różne teksty kultury, sposób mówienia i opowiadania o pewnym fenomenie, jakim była/ jest Europa Środkowa/ Środkowo-Wschodnia. Jako kategorie organizujące narrację przywołane zostały trzy pojęcia: geografii, historii i tożsamości. To one, zdaniem autora, składają się na swoistą triadę organizującą nasz sposób myślenia o Europie Środkowej/ Środkowo-Wschodniej.
Bibliografia
Andruchowycz J., Atlas medytacja, w: Sarmackie krajobrazy. Głosy z Litwy, Białorusi, Ukrainy, Niemiec i Polski, red. M. Pollack, Wołowiec 2006, s. 15–36.
Andruchowycz J., Stasiuk A., Moja Europa. Dwa eseje o Europie zwanej Środkową, Wołowiec 2018 (pierwodruk 2000).
Bieszk J., Słowiańscy królowie Lechii, Warszawa 2015.
Brix E., Z powrotem w Europie Środkowej. Eseje i szkice, tłum. A. Śliwa, Kraków 2012.
Brzezińska A.M., Spór o średniowiecze. Z rozważań nad tożsamością kulturową Europy. Jacques Le Goff, Jerzy Kłoczowski, Aron Guriewicz, Łódź 2018.
Czyżewski K., Europa Środkowo-Wschodnia roku 1994, czyli jak być sobą, „Krasnogruda” 1994, nr 2–3.
Dvornik F., The Making of Central and Eastern Europe, London 1949.
Filipowicz M., Emigranci i Jankesi. O amerykańskich historykach Rosji, Lublin 2007.
Franaszek A., Miłosz. Biografia, Kraków 2011.
Gorizontow L., Rosyjska wizja Europy Środkowej: tradycje i dzisiejsza perspektywa, „Sensus Historiae” 2013, nr 4.
Górska U., Europa Środkowa jako kategoria artystyczna. Neuroza i wrażliwość, „Porównania” 2011, nr 8.
Halecki O., Borderlands of Western Civilization. History of East Central Europe, New York 1952.
Halecki O., Historia Europy – jej granice i podziały, tłum. J.M. Kłoczowski, Lublin 2002.
Halecki O., Świat słowiański, Europa Wschodnia, Europa Środkowa, w: J. Cisek, Oskar Halecki. Historyk – Szermierz Wolności, Warszawa 2009, s. 208–214.
Historia Europy Środkowo-Wschodniej, red. J. Kłoczowski, t. I–II, Lublin 2000.
Historycy o historii, t. I, oprac. M.H. Serejski, Warszawa 1963.
Hroch M., Małe narody Europy, tłum. G. Pańko, Wrocław–Warszawa–Kraków 2003.
Jančar D., Nowe lustro dla Europy Środkowej, w: idem, Terra incognita, tłum. J. Pomorska, Warszawa 1993, s. 72–91.
Kiss C.G., Lekcja Europy Środkowej. Eseje i szkice, Kraków 2009.
Kłoczowski J., Europa Środkowo-Wschodnia w przestrzeni europejskiej, http://jazon.hist. uj.edu.pl/zjazd/materiały/kloczowski.pdf (dostęp: 17 XI 2019).
Kłoczowski J., Wprowadzenie, w: Historia Europy Środkowo-Wschodniej, red. J. Kłoczowski, t. I–II, Lublin 2000, s. 7–20.
Korek J., Paradoksy paryskiej „Kultury”. Styl i tradycje myślenia politycznego, Lublin 2000.
Kornat M., Historyk Europy Środkowo-Wschodniej. Oskar Halecki (1891–1973) w nauce i życiu Polski, w: Historik v proměnách doby aprostředi – 20. století, red. J. Hanuš, R. Vlček, Brno 2009, s. 305–338.
Korolov G., „Dwie Europy Środkowe” Oskara Haleckiego w „cieniu imperializmów”, „Kwartalnik Historyczny” 2017, nr 4.
Kovács A., Horváth A., Vidra Z., The Ferry-Country between East and West. Debates on Modernity and Europe in Hungary, w: Europe, Nations and Modernity, red. A. Ichijo, London 2011, s. 158–182.
Kowalczyk A.S., Wena do polityki. O Giedroyciu i Mieroszewskim, t. I–II, Warszawa 2014.
Kukiel M., Uchodźstwo wojenne czy wielka emigracja, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” 1959, nr 287.
Kundera M., Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej, „Zeszyty Literackie” 1984, nr 5.
Kundera M., Zasłona. Esej w sześciu częściach, tłum. M. Bieńczyk, Warszawa 2006.
Łysiak-Rudnycki I., Ukraina między Wschodem a Zachodem, w: idem, Między historią a polityką, Wrocław 2012 (pierwodruk 1963), s. 27–36.
Mękarski A., Między historiozofią a polityką. Historiografia Polski Ludowej w opiniach i komentarzach historyków i publicystów emigracyjnych 1945–1989, Warszawa 2011.
Miłosz C., O naszej Europie, „Kultura” (Paryż) 1986, nr 4. Miłosz C., Rodzinna Europa, Paryż 1989.
Neumann I.B., Forgetting the Central Europe of the 1980s, w: Central Europe. Core or Periphery?, red. Ch. Lord, Copenhagen 2000, s. 207–218.
Nowak A., Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 – zapomniany appeasement, Kraków 2015.
Oskar Halecki i jego wizja Europy, red. M. Dąbrowska, t. I–III, Łódź–Warszawa 2012–2014.
Parafianowicz H., Europa Środkowo-Wschodnia w amerykańskiej historiografii, „Przegląd Humanistyczny” 1994, nr 6.
Parfianowicz-Vertun W., Europa Środkowa w tekstach i działaniach. Polskie i czeskie dyskusje, Warszawa 2016.
Pease N., Lessons Learned, Lessons Relearned. Piotr S. Wandycz on Recent East Central European History, „The Polish Review” 2013, t. LIII.
Podraza A., Co należy rozumieć pod pojęciem „Europa Środkowa” na przełomie XX i XXI wieku, w: Europa Środkowa – nowy wymiar dziedzictwa, red. J. Purchla, Kraków 2002, s. 1–14.
Pomorski J., „Appeasement” jako ostrzeżenie. Rozważania o historiografii i polityce historycznej (Wokół „Pierwszej zdrady Zachodu” Andrzeja Nowaka), „Dzieje Najnowsze” 2017, nr 3.
Przestrzeń i polityka. Z dziejów niemieckiej myśli politycznej, wybór i oprac. A. Wolff-Powęska, E. Schulz, tłum. Z. Choderny-Loew, P.O. Loew, Poznań 2000.
Riabczuk M., Pokusa trzeciej drogi. Ukraina na rozdrożu cywilizacyjnym, „Tygiel Kultury” 2010, nr 10–12.
Said E.W., Orientalizm, tłum. M. Wyrwas-Wiśniewska, Poznań 2005 (pierwodruk 1978).
Schlögel, K., Środek leży na wschodzie. Europa w stadium przejściowym, tłum. A. Kopacki, Warszawa 2005.
Skórczewski D., Perspektywa postkolonialna w studiach na temat Europy Środkowo-Wschodniej, „Akcent” 2016, nr 4.
Skórczewski D., Polska skolonizowana, Polska zorientalizowana. Teoria postkolonialna wobec innej Europy, „Porównania” 2009, t. VI.
Škrabec S., Geografia wyobrażona. Koncepcja Europy Środkowej w XX wieku, tłum. R. Sasor, Kraków 2013.
Snyder T., Obca i niezrozumiała historia Europy Wschodniej, „Nowa Europa Wschodnia” 2008, nr 1.
Sosnowska A., Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947–1994), Warszawa 2004.
Stasiuk A., W cieniu, w: Sarmackie krajobrazy. Głosy z Litwy, Białorusi, Ukrainy, Niemiec i Polski, red. M. Pollack, Wołowiec 2006, s. 439–462.
Stobiecki R., Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku, Poznań 2014.
Stobiecki R., Klio za Wielką Wodą. Polscy historycy w Stanach Zjednoczonych po 1945 r., Warszawa 2017.
Stolarz A., „Nieznośny ciężar historii?” Dyskurs środkowoeuropejski od lat osiemdziesiątych do współczesności, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2013, z. 1.
Sugar P.F., Treadgold D.W., Foreword, w: J. Rothschild, East Central Europe between the Two World Wars. A History of East Central Europe, Seattle 1974, s. V–XII.
Szűcs J., Trzy Europy, tłum. J.M. Kłoczowski, Lublin 1995.
Tazbir J., Polska przedmurzem Europy, Warszawa 2004.
Todorova M., Bałkany wyobrażone, tłum. P. Szymor, M. Budzińska, Wołowiec 2008 (pierwodruk 1997).
Troebst S., Postkomunistyczne kultury pamięci w Europie Wschodniej. Stan, kategoryzacja, periodyzacja, Wrocław 2005.
Ukraina. Przewodnik Krytyki Politycznej. Z Jarosławem Hrycakiem rozmawia Iza Chruślińska, wstęp A. Michnik, Warszawa 2009.
Wandycz P., Cena wolności. Historia Europy Środkowowschodniej od średniowiecza do współczesności, tłum. T. Wyrozumski, wyd. 2 uzup., Kraków 2003.
Wandycz P., Odrodzenie narodowe i nacjonalizm (XIX–XX wiek), w: Historia Europy Środkowo-Wschodniej, red. J. Kłoczowski, t. II, Lublin 2000, s. 139–170.
Wandycz P.S., The Treatment of East Central Europe in History Textbooks, „The American Slavic and East European Review” 1957, nr 4.
Wierzbicki A., Europa w polskiej myśli historycznej i politycznej XIX i XX wieku, Warszawa 2009.
Wolff L., Inventing Eastern Europe. The Map of Civilization on the Mind of the Enlightenment, Stanford (Calif.) 1994.
Woźniak M., Przeszłość jako przedmiot konstrukcji. O roli wyobraźni w badaniach historycznych, Lublin 2010.
Wyrwa T., Posłannictwo historii czasu pogardy i zakłamania, Lublin 2004.
Zakorzeniony kosmopolita. Ihor Szewczenko w rozmowie z Łukaszem Jasiną, Lublin 2010.
Zaszkilniak L., Nacjonalizacja historii; państwo i historiografia we współczesnej Ukrainie, w: Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, red. S.M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki, Łódź 2008, s. 27–34.
Zaszkilniak L., Polska i Ukraina w Europie Środkowo-Wschodniej: spojrzenie z Ukrainy, „Sensus Historiae” 2013 nr 4.
Życie to jednak strata jest. Andrzej Stasiuk w rozmowach z Dorotą Wodecką, Warszawa– Wołowiec 2015.
Żyliński L., Mitteleuropa (Europa Środkowa) i Międzymorze, w: Polsko-niemieckie miejsca pamięci, t. III: Paralele, red. R. Traba, H.H. Hahn, współpr. M. Górny, K. Kończal, Warszawa 2012, s. 93–106.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 805
Liczba cytowań: 0
