Leonard Borkowicz’s “Literary Colonisation” or Szczecin’s Version of the “Cultural Re-Polonization of the Recovered Territories” in the 1940s?
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2019.1.07Keywords
Szczecin, voivode Leonard Borkowicz, men of letters, cultural policy, Western Territories, Ministry of Culture and ArtAbstract
Celem artykułu jest przeanalizowanie procesu kształtowania się literackiego środowiska w Szczecinie i wskazanie jego głównych organizatorów. Zestawienie dotychczasowej literatury z dokumentami wytworzonymi przez administrację rządową i Związek Zawodowy Literatów Polskich oraz z listami i wspomnieniami pisarzy pozwala ukazać przebieg „repolonizacji kulturalnej” w Szczecinie, a także powody krótkotrwałości tej akcji i motywacji twórców kierujących się na Zachód.
The aim of the article is to analyse the process of formation of the literary circle in Szczecin and to indicate its main initiators. A juxtaposition of the literature on the subject with documents issued by the government administration and the Professional Association of Polish Writers as well as letters and memories of writers makes it possible to trace the course of “cultural re-Polonization” in Szczecin. It also permits to indicate the reasons why the action was so short-lived and the motives of writers who decided to move to the city.
References
Bikont A., Szczęsna J., Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu, Warszawa 2006.
Fijałkowska B., Polityka i twórcy (1948–1959), Warszawa 1985.
Filip M., Szkic do portretu życia kulturalnego Łodzi 1945 r., w: Rok 1945 w Łodzi. Studia i szkice, red. J. Żelazko, Łódź 2008, s. 217–235.
Gałczyńska K., Zielony Konstanty, Warszawa 2011.
Judek C., Czesław Miłosz w Szczecinie, czyli idylla na Głębokiem, w: Czesław Miłosz i rewolucja, red. J. Madejski, Szczecin 2011, s. 53–74.
Kozłowski K., Kształtowanie się środowisk artystycznych w Szczecinie (1945–1959), Poznań–Szczecin 1983.
Kozłowski K., Nastroje społeczne na Pomorzu Zachodnim na tle procesów osiedleńczych (1945–1947), „Dzieje Najnowsze” 2005, nr 4, s. 151–176.
Krasucki E., Losy dwóch miast, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2005, nr 9–10, s. 45–53.
Krasucki E., Międzynarodowy komunista. Jerzy Borejsza biografia polityczna, Warszawa 2009.
Ligarski S., Polityka władz komunistycznych wobec twórców kultury w latach 1945–1989, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2014, nr 2, s. 51–73.
Literatura na Pomorzu Zachodnim do końca XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny, red. I. Iwasiów, E. Kuźma, Szczecin 2003.
Łozowska K.R., Szara rzeczywistość zjazdu szczecińskiego 1949 r., czyli imprezy towarzyszące, w: Wokół zjazdu szczecińskiego 1949 r., red. P. Knap, Szczecin 2016, s. 21–26.
Madejski J., Dał czy wziął?, „Pogranicza” 2003, nr 3, s. 37–40.
Mokrosz J., Aleksander Zawadzki – działacz komunistyczny i wojewoda śląski (1945–1948), Katowice–Warszawa 2017.
Musekamp J., Między Stettinem a Szczecinem. Metamorfozy miasta od 1945 do 2005, Poznań 2013.
Rembacka K., Leonarda Borkowicza okres szczeciński. Wybrane aspekty, w: Poznań, Szczecin, Wrocław. Trzy uniwersytety, trzy miasta, trzy regiony, red. W. Łazuga, S. Paczos, Kraków 2010, s. 423–431.
Rembacka K., „Praski epizod” szczecińskiego wojewody Leonarda Borkowicza, w: Polsko-czeskie kontakty dyplomatyczne, gospodarcze i kulturalne w XX–XXI wieku, red. A. Szczepańska-Dudziak, Szczecin 2017, s. 27–43.
Rembacka K., Prezes na czas przełomu? Reorganizacja kinematografii pod rządami Leonarda Borkowicza w latach 1954–1957, w: Yesterday. Studia z historii najnowszej. Księga dedykowana prof. Jerzemu Eislerowi w 65. rocznicę urodzin, red. J. Olaszek, A. Dudek i in., Warszawa 2017, s. 339–358.
Rembacka K., Wawrzyniec Wspaniały czy snobistyczny wojewoda?, „EleWator” 2018, nr 1, s. 34–39.
Rokicki K., Literaci. Relacje między literatami a władzami PRL w latach 1956–1970, Warszawa 2011.
Stępień M., „Jak grecka tragedia”. Pisarz polski w sytuacji wyboru (1944–1948), Kraków 2005.
Synoradzka A., Andrzejewski, Kraków 1997.
Szczegóła H., Ziemie Zachodnie i Północne w polityce PZPR w latach 1949–1956, w: Ziemie Zachodnie i Północne Polski w okresie stalinowskim, red. Cz. Osękowski, Zielona Góra 1999, s. 19–24.
Szulc P., Maria Boniecka – koleje losu prowincjonalnej pisarki, w: Kariera pisarza w PRL-u, red. M. Budnik, K. Budrowska, E. Dąbrowicz, K. Kościewicz, Warszawa 2014, s. 233–259.
Szulc P., Zniewolony eter. Polskie Radio Szczecin w latach 1945–1989, Szczecin 2012.
Szydłowska J., Stary (?) temat w nowych dekoracjach: alternatywne wizje Ziem Odzyskanych w prozie Igora Newerlego i Marka Domańskiego, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 2007, nr 2, s. 235–245.
Trznadel J., Hańba domowa. Rozmowy z pisarzami, Warszawa 2006.
Twardochleb B., Literaci szczecińscy w latach 1945–1948, w: Pionierskie lata kultury szczecińskiej. Materiały z sesji popularnonaukowej odbytej w Szczecinie 13 V i 28 X 1985 r., red. K. Kozłowski, Szczecin 1986, s. 37–90.
Urban U., Władza ludowa a literaci, Warszawa 2006.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 613
Number of citations: 0
