„Kwestia turecka” w polityce USA po I wojnie światowej
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2018.3.05Słowa kluczowe
USA, polityka zagraniczna, Turcja, Bliski Wschód, podziały mandatowe, lata 1918–1920, United States, foreign policy, Turkey, Near East, mandate divisions, 1918–1920Abstrakt
Artykuł przedstawia politykę USA wobec Turcji od zakończenia I wojny światowej do schyłku 1920 r. Politykę tę w zasadniczy sposób kształtowało antytureckie oraz proormiańskie nastawienie prezydenta Thomasa Woodrow Wilsona. Pomimo że USA nie były w stanie wojny z Turcją, delegacja amerykańska aktywnie uczestniczyła w dyskusjach konferencji pokojowej w Paryżu na temat przyszłości tego państwa. Amerykański prezydent miał także duży wpływ na decyzję o podziałach mandatowych Bliskiego Wschodu.
The article presents the policy towards Turkey pursued by the United States in the period from the end of the Great War to the late 1920s. The policy was shaped to a large extent by anti-Turkish and pro-Armenian attitude of President Thomas Woodrow Wilson. Despite the fact that the United States were not at war with Turkey, the American delegation actively participated in talks of the Peace Conference in Paris about the future of Turkey. The American president had also great impact on the decision about mandate divisions of the Near East.
Bibliografia
Baker R.S., Woodrow Wilson and World Settlement, vol. I–III, Gloucester 1960.
Churchill W.S., The Aftermath Being a Sequel to the World Crisis, London 1941.
Davis L.A., Le Province de la mort. Archives Américaines concernant le Génocide des Arméniens (1915), Paris 1994.
Diplomacy in the Near and Middle East. A Documentary Record, vol. II: 1914–1956, ed. J.C. Hurewitz, Princeton 1956.
Documents on British Foreign Policy 1919–1939. First Series, vol. II, VII–VIII, XIII, London 1948–1963.
Elcock H., Portrait of a Decision. The Council of Four and the Treaty of Versailles, Cheshire 1974.
Floto I., Colonel House in Paris. A Study of American Policy at the Paris Peace Conference 1919, Princeton 1980.
Gambaszydze G., Iz istorii polityki SSzA w otnoszenii Gruzii 1917–1920, Tbilisi 1960.
Grabill J.L., Protestant Diplomacy and the Near East. Missionary Influence on American Policy, 1810–1927, Minneapolis 1971.
Helmreich P.C., From Paris to Sèvres. The Partition of the Ottoman Empire at the Peace Conference of 1919–1920, Columbus 1974.
Kazemzadeh F., The Struggle for Transcaucasia (1917–1921), New York 1951.
Khoury G.D., La France et l’Orient Arabe. Naissance du Liban modern 1914–1920, Paris 1993.
Kiwerska J., Między izolacjonizmem a zaangażowaniem. Europa w polityce Stanów Zjednoczonych od Wilsona do Roosevelta, Poznań 1995.
Kołodziejczyk D., Turcja, Warszawa 2000.
Lewis B., Narodziny nowoczesnej Turcji, tłum. K. Dorosz, Warszawa 1972.
Lloyd George D., Prawda o traktacie wersalskim, tłum. A. Pański, t. I, Warszawa 1939.
Mantoux P., Les Délibérations du Conseil des Quatre (24 mars – 28 juin 1919). Notes de l’OfficierInterprètedepuis la remise à la Délégation Allemande des conditions de paixjusqu’à la signature du Traité de Versailles, vol. I–II, Paris 1955.
Mayer A.J., Wilson vs. Lenin. Political Origins of the New Diplomacy 1917–1918, Cleveland–New York 1964.
Mazarakis-Ainian A., Mémoires, Thessaloniki 1979.
Nicolson H., Curzon. The Last Phase 1919–1925. A Study in Post-war Diplomacy, London 1937.
Olszewski P., Ententa wobec tzw. mandatu zakaukaskiego (1919–1920), „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 1997, t. XXXII, s. 47–70.
Olszewski P., „Kwestia palestyńska” w polityce USA w latach 1914–1923, w: Palestyna. Polityka – społeczeństwo – kultura, red. I. Kończak, M. Woźniak, Łódź 2009, s. 107–127.
Olszewski P., Polityka państw Ententy wobec Zakaukazia w latach 1918–1921, Piotrków Trybunalski 2001.
Olszewski P., Polityka Stanów Zjednoczonych wobec Turcji i Bliskiego Wschodu w latach 1918–1923, Piotrków Trybunalski 2015.
Papers Relating to the Foreign Relations of the United States 1918 Supplement 1 The World War, vol. I, Washington 1933.
Papers Relating to the Foreign Relations of the United States. The Paris Peace Conference, vol. I, III, V–VI, Washington 1942–1946.
Papers Relating to the Foreign Relations of the United States 1920, vol. III, Washington 1936.
Rothwell V.H., British War Aims and Peace Diplomacy 1914–1918, Oxford 1971.
Saakjan R.G., Franko-tureckije otnoszenija i Kilikja w 1918–1923 gg., Erewan 1986.
Seymour Ch., Letters from the Paris Peace Conference, New Haven 1965.
Suny R.G., Looking toward Ararat. Armenia in Modern History, Bloomington 1993.
Tanty M., Bosfor i Dardanele w polityce mocarstw, Warszawa 1982.
Tardieu A., La Paix, Paris 1921.
Ternon Y., Ormianie. Historia zapomnianego ludobójstwa, tłum. W. Brzozowski, Kraków 2005.
The Intimate Papers of Colonel House, vol. II: From Neutrality to War 1915–1917, vol. III: Into the World War April 1917 – June 1918, vol. IV: The Ending of the War June 1918 – November 1919, ed. Ch. Seymour, London 1926–1928.
Utkin A.I., Diplomatija Wudrow Wilsona, Moskwa 1989.
Wituch T., Od Trypolisu do Lozanny. Polityka Włoch wobec Turcji i Bliskiego Wschodu w latach 1912–1922, Warszawa 1986.
Wituch T., Tureckie przemiany. Dzieje Turcji 1878–1923, Warszawa 1980. Zyblikiewicz L., USA, Warszawa 2004.
Źródła do historii powszechnej okresu międzywojennego, red. S. Sierpowski, t. I: 1917–1926, Poznań 1989.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 481
Liczba cytowań: 0
