Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Język Polski

Dzieje Najnowsze

Anatol Konse (1898–1937/38) – anarchista, poeta, „element społecznie niebezpieczny”
  • Strona domowa
  • /
  • Anatol Konse (1898–1937/38) – anarchista, poeta, „element społecznie niebezpieczny”
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 57 Nr 2 (2025) /
  4. Studia i artykuły

Anatol Konse (1898–1937/38) – anarchista, poeta, „element społecznie niebezpieczny”

Autor

  • Aleksander Łaniewski Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN https://orcid.org/0000-0003-1876-2567

DOI:

https://doi.org/10.12775/DN.2025.2.01

Słowa kluczowe

Anatol Konse, anarchizm, ZSRR, Ukraina, bolszewizm, represje

Abstrakt

W artykule omówiono życie, działalność oraz twórczość zapomnianego anarchistycznego poety polsko-białoruskiego pochodzenia Anatola Konsego (1898–1937/38). Tragiczny los zapomnianego rewolucjonisty został pokazany na tle epoki, nasilających się represji aparatu władzy sowieckiej oraz w kontekście praktyki politycznej ruchu anarchistycznego w ZSRR w latach dwudziestych i trzydziestych XX w. i jego powiązań z zagranicznymi przedstawicielami anarchizmu.

Biogram autora

Aleksander Łaniewski - Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN

Aleksander Łaniewski – dr nauk humanistycznych w zakresie historii, adiunkt w Zakładzie Historii XX w. Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. Zainteresowania naukowe: historia anarchizmu w Europie Wschodniej XIX–XX w.; problematyka pamięci w ruchu anarchistycznym; rewolucja 1905 r.; najnowsza historia społeczno-polityczna Białorusi. E-mail: alaniewski@ihpan.edu.pl.

Bibliografia

Źródła archiwalne

Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis

Černyj Papers, ARCH00278, f. 9

Senya Fléchine Papers, ARCH00414, f. 58

University of Michigan Library, Joseph Labadie Collection

Mark Holtz Correspondence 1933–1934

Fraye Arbeter Shtime (Freie Arbeiter Stimme) Papers, 1922–1940, f. 8

Державний архів Харківської області

f. Р–6452, оp. 4, spr. 2700

Центральний державний історичний архів України

f. 127, оp. 1080, spr. 14

Центральний державний архів громадських об′єднань та україніки

f. 263. оp. 1, spr. 56804, 52076

Źródła drukowane

Letters from Russian Prisons. Consisting of Reprints of Documents by Political Prisoners in Soviet Prisons, Prison Camps and Exile, and Reprints of Affidavits Concerning Political Persecution in Soviet Russia, Official Statements by Soviet Authorities, Excerpts from Soviet Laws Pertaining to Civil Liberties, and Other Documents, London 1925.

Maximoff G.P., The Guillotine at Work. Twenty Years of Terror in Russia (Data and Documents), t. 2, Chicago 1940.

Анархистские движения России и Русского Зарубежья. Документы и материалы. 1922–1941 гг., red. Д.И. Рублёв, Москва 2021.

Анархисты. Документы и материалы. 1883—1935 гг., t. 2: 1917–1935 гг., red. В.В. Кривенький, Москва 1999.

Андреев А., Неонигилизм, Москва 1922.

Гори П., Анархия перед судом, [Буэнос Айрэс] 1924.

Каторга и ссылка. К истории революционного движения в России, red. Л. Берман, Б. Лагунов, С. Ушерович, Киев 1924.

Ланевський О., „За час Революції я навчився розуміти і любити український народ…” Листи Анатоля Консе Івану Чорному, „Південний захід. Одесика. Історико-краєзнавчий науковий альманах” 2025, t. XXXVII, s. 218–238.

„Совершенно секретно”. Лубянка – Сталину о положении в стране (1922–1934), t. 1–10, red. А.Н. Сахаров, В.С. Христофоров, Москва 2001–2017.

Орден Российских Тамплиеров, t. 2: Документы 1930–1944 гг., red. А.Л. Никитин, Москва 2003.

Реабилитированные историей, t. 3: Автономная Республика Крым, red. В.П Антипенко i in., Симферополь 2006.

Реабилитированные историей, t. 4: Автономная Республика Крым, red. Т.В. Умрихина i in., Симферополь 2008.

Реабілітовані історією. Полтавська область, cz. 3, red. В.А. Іноземцев i in., Київ– Полтава 2005.

Речи анархистов перед судом государственников, Киев 1919.

Чекин С.Н., Воспоминания самарского анархиста, Москва 2024.

Человек после общества. Антология французского анархо-индивидуализма начала XX века, Саратов 2022.

Чёрный Л., Новое направление в анархизме. Ассоциационный анархизм, Москва 1907.

Юркевич Ю.Л., Минувшее проходит предо мною… Воспоминания, Москва 2000.

Prasa

„Американские известия” 1923–1924

„Анархия” 1918

„Буревестник” 1921

„Волна” 1923–1924

„Вольная жизнь” 1921

„Воля Украіны” 1923

„Газета футуристов” 1918

„Голос труда” 1928

„Дело труда-Пробуждение” 1952, 1956

„Пробуждение” 1929, 1931, 1933

„Рассвет” 1927–1930

„Свобода внутри нас” 1917

„Свобода” 1919

„Сеятель” 1932, 1943, 1977

„Харьковский Набат” 1919

Opracowania

Avrich P., The Russian Anarchists, Princeton–New Jersey 1967.

Berkman A., The Bolshevik Myth, New York 1925.

Chmieliński M., Max Stirner. Jednostka, społeczeństwo, państwo, Kraków 2006.

Dobek R., Pierre-Joseph Proudhon, Poznań 2013.

Ilnytzkyj O.S., Ukrainian Futurism. 1914–1930. A Historical and Critical Study, Cambridge 1998.

Konse, Anatol, https://quod.lib.umich.edu/s/scl/x-lpf.0656/lpf0656 (dostęp: 7 II 2025).

Maitron J., Histoire du mouvement anarchiste en France (1880–1914), Paris 1951.

Max Stirner – wokół indywiduum, red. K. Feć, Kraków 2018.

Modrzejewska M., Josiah Warren – pierwszy amerykański anarchista?, Kraków 2012.

Modrzejewska M., Stephen Pearl Andrews. Anarchia i społeczeństwo, Kraków 2020.

Sękowski S., W walce z Wujem Samem. Anarchoindywidualizm w Stanach Zjednoczonych Ameryki w latach 1827–1939, Warszawa 2010.

Woodcock G., Anarchism. A History of Libertarian Ideas and Movements, New York 1962.

[Горелик А., Комов А., Волин B.], Гонения на анархизм в Советской России, Берлин 1922.

Азаров В., Анархия на Юге. Анархисты южных губерний бывшей Российской империи в борьбе за всеобщее самоуправление 1917–1918 гг., t. 1, Одесса 2021.

Аладышкин И.В., „Анархо-индивидуализм в среде отечественной интеллигенции второй половины XIX – первой декады XX века (на материалах гг. Москвы и Санкт-Петербурга). Автореферат”, Иваново 2006.

Анархизм и образование. Сборник работ, wyd. Дж. Суисса i in., Москва 2022.

Буренина-Петрова О.Д., Анархизм и искусство авангарда, Санкт Петербург 2021.

Вентцель, red. Г.Б. Корнетов, М.В. Богуславский, Москва 1999 (Антология гуманной педагогики).

Дружников Ю., Явная и скрытая жизнь Константина Вентцеля, „Вопросы философии” 1996, nr 4, s. 106–126.

Канев С.Н., Октябрьская революция и крах анархизма, Москва 1974.

Канев С.Н., Революция и анархизм, Москва 1987.

Комин В.В., Анархизм в России. Специальный курс лекций, прочитанный на историческом факультете Педагогического Института, Калинин 1969.

Корноухов Е.М., Борьба партии большевиков против анархизма в России, Москва 1991.

Кривенький В.В., Анархистское движение в России в первой четверти XX века. Теория, организация, практика, Москва 2018.

Крусанов А.В., Русский авангард 1907–1932. Исторический обзор, Санкт Петербург– Москва 1996–2021.

Леонтьев Я., Быковский С., Из истории последних страниц анархо-движения в СССР: дело А. Барона и С. Рувинского (1934 г.), w: Петр Алексеевич Кропоткин и проблемы моделирования историко-культурного развития цивилизации. Материалы международной научной конференции, red. П.И. Талеров, Санкт Петербург 2005, s. 157–171.

Люстров М.Ю., Авангардизм и традиция (русская досиллабика в XX веке), w: Александр Введенский и русский авангард. Материалы международной научной конференции, посвященной 100-летию со дня рождения А. Введенского, red. А. Кобринский, Санкт-Петербург 2008, s. 133–138.

Максимов Г.П. (Гр. Лапоть), За что и как большевики изгнали анархистов из России? (K освещению положения анархистов в России), [b.m.w.] 1922.

Овсянников С., Я в груди затаил роковую тоску…, https://www.facebook.com/permalink. php?story_fbid=pfbid02eaoej7UuzMiAbafsP6Tz1KDNNyAiFM5UHE7kkpsYbEoDgmFPX K5ssDCqgHNZ4BCxl&id=100013709460757 (dostęp: 1 V 2025).

Рублёв Д., Российский анархизм в XX веке, Москва 2019.

Русский футуризм. Стихи. Статьи. Воспоминания, oprac. В.Н. Терёхина, А.П. Зименков, Санкт-Петербург 2009.

Савченко В., Репресії проти анархістів в УСРР у 1921–1924 рр., „З архівів ВУЧК-ГПУНКВД-КГБ” 2014, nr 2 (43), s. 176–198.

Савченко В., Репрессии против анархистов в СССР в 1922–1927 гг. и международные компании протестов, „Revista de Ştiinţă, Inovare, Cultură şi Artă «Akademos»” 2017, nr 1 (44), s. 110–115.

Савченко В., Розгром анархістського руху в радянській Україні (1927–1929 рр.), „Український історичний журнал” 2017, nr 1, s. 84–96.

Савченко В.А., Діяльність анархістських організацій в Україні у 1903–1929 рр. Історичний аспект та політична практика, Київ 2017.

Хайдакулов М., Из истории борьбы большевистской партии с анархизмом, Ташкент 1984.

Чисников В., Личный состав Киевской сыскной полиции накануне реформирования российского уголовного сыска (1908 г.), „Legea şi Viaţa” 2015, nr 10/2 (286), s. 90–95.

Яковлев Я., Русский анархизм в Великой русской революции, [b.m.w.] 1922.

Literatura piękna

Биокосмисты. Десять штук, Петроград 1923.

Гордины Бр., Анархия в мечте. Страна Анархия (утопия-поэма), Москва 1919.

Консе А., Чёрные зовы. Поэзы, Киев 1919.

Новомирский Я., Только душа. Книга стихов, Москва [1920?].

Песни труда. Сборник революционных песен и стихотворений, Буэнос Айрес 1923.

Святогор А., Петух Революции, Москва 1917.

Чулков Г., Стихотворения Георгия Чулкова, Москва 1922.

Ярославский А., Сволочь Москва, Москва 1922.

Dzieje Najnowsze

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2025-10-01

Jak cytować

1.
ŁANIEWSKI, Aleksander. Anatol Konse (1898–1937/38) – anarchista, poeta, „element społecznie niebezpieczny”. Dzieje Najnowsze [online]. 1 październik 2025, T. 57, nr 2, s. 5–27. [udostępniono 16.11.2025]. DOI 10.12775/DN.2025.2.01.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 57 Nr 2 (2025)

Dział

Studia i artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 102
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Anatol Konse, anarchizm, ZSRR, Ukraina, bolszewizm, represje
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa