Stosunki polsko-austriackie u schyłku zimnej wojny
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2024.4.08Słowa kluczowe
relacje polsko-austriackie, Austria, PRL, stan wojenny, MSZAbstrakt
Tragiczne wydarzenia polskiego kryzysu lat 1980–1982 zostały przedstawione na tle partnerskich stosunków Polski z bogatym, neutralnym krajem zachodnim, jakim była Austria. Dla Polski ważne było wznowienie kontaktów choćby z wybranymi państwami bez konieczności ustępstw politycznych. W analizie szczególny nacisk położono na polskie próby pozyskania polityków austriackich do wyjścia z politycznej izolacji, w jakiej znalazła się Warszawa po 13 grudnia 1981 r. Narracja została podzielona na dwie części: pierwsza przedstawia stosunek Austrii do reform w Polsce w latach 1980–1981, a druga – reakcję Austrii na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce. W latach 1981–1982 w polskim MSZ prowadzono intensywne prace nad przełamaniem politycznej izolacji.
Bibliografia
Archival Sources
Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych (Archives of the Ministry of Foreign Affairs):
D. IV Austria, z. 43/84; D. IV Austria, z. 46/84; D. IV Austria, z. 7/86; D. IV Austria, z. 8/86; D. VI Austria, z. 28/86; GM, z. 6/86.
Bruno Kreisky Archive Foundation, Stiftung Bruno Kreisky Archive:
Länderboxen Polen Box 1; Länderboxen Polen Box 2.
Österreichisches Staatsarchiv, Archiv der Republik, Bundesministerium für auswärtige Angelegenheiten, AdR, BMAA, II-Pol 1981, Polen 166.
Secondary Literature
Ceranka P., ‘Reakcje państw zachodnich na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce’, Sprawy Międzynarodowe, no. 1 (2009), pp. 96–135.
Dreidemy L., Knierzinger J., ‘EU-Africa Relations During the Resource Crises of the 1960s/70s and the 2000s’, CES. Open Forum Series. 2020–2021, no. 42(2020), pp. 26–35, https:// ces.fas.harvard.edu/uploads/files/Open-Forum-Papers/Working-Paper-Knierzinger-Dreidemy-Septembr-2020.pdf (accessed: 20 Jan. 2025).
Enderle-Burcel G., Zarte Bande: Österreich und die europäischen planwirtschaftlichen Länder. Delicate relationship (Wien, 2006).
Fallenbuchl Z., ‘O sankcjach gospodarczych wobec Polski’, Kultura, no. 12/435 (1983), pp. 50–64.
Gajdek J., ‘Der mittelbare Nachbar. Österreichvorstellungen in Polen 1970–1995’, in: Mit anderen Augen gesehen. Internationale Perzeptionen Österreichs 1955–1990 (Österreichische Nationalgeschichte nach 1945/2), ed. by O. Rathkolb, O.M. Maschke, and S.A. Lütgenau (Wien–Köln–Weimar, 2002).
Gańczak F., Polski nie oddamy. Władze NRD wobec wydarzeń w PRL w latach 1980–1981 (Warszawa, 2017).
Górajek A., Wydarzenia społeczno-polityczne w Polsce w niemieckiej literaturze i publicystyce lat osiemdziesiątych (1980–1989) (Wrocław, 2006).
Graf M., ‘European Détente and the CSCE Austria and the East-Central European Theatre in the 1970s and 1980s’, in: The CSCE and the End of the Cold War. Diplomacy, Societies and Human Rights, 1972–1990, ed. by N. Badalassi, S.B. Snyder (New York–Oxford, 2018), pp. 249–74.
Graf M., ‘Österreich und die “polnische Krise” 1980–1983’, in: Österreich Polen. Stationen gemeinsamer Geschichte im 20. Jahrhundert, eds W. Jarząbek, P. Ruggenthaler (Graz–Wien, 2021).
Graf M., Ruggenthaler P., ‘Entspannung trotz Krisen? Zu den Beziehungen zwischen Österreich und Polen vom Staatsvertrag bis zum Ende des Kalten Krieges 1955–1990’, in: Österreich–Polen. Stationen gemeinsamer Geschichte im, 20. Jahrhundert, ed. by W. Jarząbek, P. Ruggenthaler (Graz–Wien, 2021), pp. 223–38.
Graf M., Ruggenthaler P., ‘Polnisch-österreichische Beziehungen im Kalten Krieg’, in: Austria w polskim dyskursie publicznym po 1945 roku. Österreich nach 1945 im polnischen öffentlichen Diskurs, ed. by A. Kisztelińska-Węgrzyńska (Kraków, 2016), pp. 31–66.
Heruday-Kiełczewska M., Reakcja Francji na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce: grudzień 1981 – styczeń 1982 (Warszawa, 2012).
Jarząbek W., ‘Polish Economic policy at the time of détente, 1966–1978’, European Review of History: Revue europe enne d’histoire, vol. 21, no. 2 (2014), pp. 293–309.
Jasiński L., Bliżej centrum czy na peryferiach? Polskie kontakty gospodarcze z zagranicą w XX wieku (Warszawa, 2011).
Jaworski P., ‘Szwedzka pomoc dla Polski I Solidarności w latach 1980–1981’, in: Czas przełomu. Solidarność 1980–1981, ed. by W. Polak, P. Ruchlewski, and J. Kufel (Gdańsk, 2010), pp. 259–70.
Kaliński J., Landau Z., Gospodarka Polski w XX wieku (Warszawa, 1998).
Kamiński L., Przed i po 13 grudnia. Państwa bloku wschodniego wobec kryzysu w PRL 1980–1982, vol. 1: Sierpień 1980 – marzec 1981 (Warszawa, 2006).
Kisztelińska-Węgrzyńska A., Bruno Kreisky. Polityka zagraniczna i dyplomacja wobec PRL (1959–1983) (Łódź, 2018).
Kozłowski T., Anatomia rewolucji. Narodziny ruchu społecznego „Solidarność” w 1980 roku (Warszawa, 2017).
Kreisky B., ‘Politik braucht Visionen’. Aufsatze, Reden und Interviews zu aktuellen weltpolitischen Fragen mit einem Vorwort von Walter Jens (Bonn, 1982).
Kwiatkowski T., Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji, vol. 2 (Warszawa, 2008).
Laskowski J., ‘Gospodarka Austrii w ostatnich latach siódemej dekady’, Gospodarka Planowana, no. 3 (1981), pp. 161–63.
Meyer K.E, ‘Foreign direct investment in the early years of economic transition: a survey’, Economics of Transition, vol. 3, no. 3 (1995), pp. 301–20.
Miązek B., ‘Pomoc dla polskich emigrantów w Wiedniu w latach 1980–1989’, in: Austria i relacje polsko-austriackie w XX/XXI wieku, ed. by A. Kisztelińska-Węgrzyńska, K.A. Kuczyński (Łódź, 2013), pp. 117–23.
Morawski W., ‘Pełzająca katastrofa. Gospodarka polska w latach osiemdziesiątych’, in: W przededniu wielkiej zmiany. Polska w 1988 roku, ed. by A. Friszke (Gdańsk, 2009), pp. 27–43.
Paczkowski A., ‘Dyplomacja polska czasów kryzysu (1980–1989)’, in: Historia dyplomacji polskiej, vol. 6, ed. by W. Michowicz, W. Materski (Warszawa, 2010).
Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski (Warszawa, 2005).
Przeperski M., ‘Między dziennikarstwem a polityką. Mieczysław Rakowski w latach siedemdziesiątych’, in: Elity komunistyczne w Polsce, ed. by M. Szumiło, M. Żukowski (Warszawa– Lublin, 2015), pp. 478–502.
Rakowski M., Dzienniki polityczne 1981–1983, vol. 8 (Warszawa, 2004), pp. 277–87.
Rathkolb O., ‘Austria: An Ambivalent Attitude of Trade Unions and Political Parties’, in: Solidarity with Solidarity. Western European Trade Unions and the Polish Crisis, 1980–1982, ed. by I. Goddeeris (Plymouth, 2010).
Röhrlich E., Kreiskys Aussenpolitik. Zwischen österreichischer Identität und internationalen Programm, Zeitgeschichte im Kontext 2 (Göttingen, 2009).
Schroder J., ‘Planowanie w przedsiębiorstwach handlu zagranicznegokierunki przemian’, Handel Zagraniczny, no. 11 (1987), pp. 11–14.
Skobelski R., ‘PRL w Radzie Wzajemnej Pomocy Gospodarczej w latach 1956–1970’, Kwartalnik Historyczny, vol. 114, no. 3 (2007), pp. 49–90.
Skrzypek A., Dyplomatyczne dzieje PRL w latach 1956–1989 (Warszawa, 2010).
Skrzypek A., Mechanizmy klientelizmu. Stosunki polsko-radzieckie 1965–1989 (Pułtusk– Warszawa, 2008).
Stiefel D., ‘“Zarte Bande” Österreich und die planwirtschaftlichen Länder’, in: “Zarte Bande” Österreich und die europäischen planwirtschaftlichen Länder. “Delicate Relationships” Austria and Europe’s Planned Economies, ed. by G. Enderle-Burcel, D. Stiefel, and A. Teichova, Series: Mitteilungen des Österreichischen Staatsarchivs, vol. 9 (Wien, 2006), pp. 13–37.
Tejchma J., Odszedł Gomułka, przyszedł Gierek. Notatki z lat 1971–1973 (Toruń, 2006).
Van der WeeH., Prosperity and Upheaval: The World Economy 1945–1980 (Berkeley, 1986).
Wieczorkiewicz A., Kooperacja przemysłowa Polski z rozwiniętymi krajami kapitalistycznymi (Warszawa, 1980).
Witkowska J., Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w warunkach stowarzyszenia i przyszłego członkostwa w WE (Warszawa, 1993).
Ząbkowicz A., Koncepcja zagranicznej polityki kredytowej w Polsce w latach 1971–1980 (Wrocław, 1992).
Zając J., Zięba R., Polska w stosunkach międzynarodowych 1945–1989 (Toruń, 2006).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 39
Liczba cytowań: 0
