PRL i konflikt w Saharze Zachodniej: dekolonizacja, ekonomia i ograniczenia socjalistycznej solidarności z ruchami wyzwoleńczymi w czasie zimnej wojny
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2024.1.07Słowa kluczowe
Sahara Zachodnia, Algieria, Maroko, Polisario, PRLAbstrakt
W artykule omówiono stanowisko PRL wobec konfliktu w Saharze Zachodniej oraz działalności Frontu Polisario w kontekście relacji politycznych i gospodarczych z Marokiem, Algierią oraz w odniesieniu do stanowiska ZSRR. Analizie poddano główne uwarunkowania polskiej polityki względem konfliktu, wskazując dominującą rolę czynników ekonomicznych w kształtowaniu strategii kierownictwa PZPR.
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Akt Nowych
Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
Polski Instytut Spraw Międzynarodowych
Polski Komitet Solidarności z Narodami Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych
Departament V
Arkivi Ministria e Punëve të Jashtm
Sahara Perëndimore. Njohja nga qeveria jonë e Saharasë Perëndimore. Dost 776
Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku
Sygn. 0192/88
Wojskowe Biuro Historyczne, Centralne Archiwum Wojskowe
Biuro Zamówień i Dostaw Techniki Wojskowej Ministerstwa Obrony Narodowej
Źródła drukowane
Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1975, red. P. Machcewicz, Warszawa 2010.
Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1977, red. P.M. Majewski, P. Długołęcki, Warszawa 2009.
Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1979, red. P. Długołęcki, J. Kochanowski, Warszawa 2014.
Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1980 styczeń–czerwiec, red. P. Długołęcki, Warszawa 2018.
Opracowania
Alternative Globalizations. Eastern Europe and the Postcolonial World, red. J. Mark, A.M. Kalinovsky, S. Marung, Bloomington 2020.
Besenyő J., Guerrilla Operations in Western Sahara: The Polisario versus Morocco and Mauritania, „Connections. The Quarterly Journal” 2017, nr 16 (3), s. 23–45.
Busky D.F., Communism in History and Theory. Asia, Africa, and the Americas, Westport CT–London 2002.
Byrne J.J., Mecca of Revolution. Algeria, Decolonization, and the Third World Order, New York 2016.
Cassese A., Self-Determination of Peoples. A legal Reappraisal, Cambridge 1995.
Conflict and Peace in Western Sahara. The Role of the UN’s Peacekeeping Mission (MINURSO), red. J. Besenyő, R.J. Huddleston, Y.H. Zoubir, New York 2023.
Eastern Europe, the Soviet Union, and Africa. New Perspectives on the Era of Decolonization, 1950s to 1990s, red. Ch. Saunders, H.A. Fonseca, L. Dallywater, Berlin–Boston 2023.
Gasztold P., Lost Illusions: The Limits of Communist Poland’s Involvement in Cold War Africa, w: Warsaw Pact Intervention in the Third World. Aid and Influence in the Cold War, red. P.E. Muehlenbeck, N. Telepneva, London–New York 2018, s. 197–220.
Gasztold P., Propaganda i pomoc dla Trzeciego Świata: działalność Polskiego Komitetu Solidarności z Narodami Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej, 1965–1990, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 2023, t. XXI, s. 89–120.
Gawrycki M.F., Kurowska J., „Internacjonalistyczne” misje Hawany, w: Kuba i Afryka. Sojusz dla rewolucji, red. M.F. Gawrycki, W. Lizak, Warszawa 2006, s. 311–340.
Ghettas M.L., Algeria and the Cold War. International Relations and the Struggle for Autonomy, London–New York 2018.
Holley R.M., Cuba and the Polisario Front, Washington 2005.
Jensen E., Western Sahara. Anatomy of a Stalemate?, London 2012.
Kalicka-Mikołajczyk A., The international legal status of Western Sahara, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2021, nr 18 (4), s. 35–48.
Kluszczyńska M., Mur wstydu i bezpieczeństwa – cztery dekady muru dzielącego Saharę Zachodnią, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies” 2018, t. VI, nr 2, s. 165–183.
Kłosowicz R., Między Marokiem i Algierią. Mauretania wobec kwestii Sahary Zachodniej, „Politeja” 2021, nr 6, s. 143–157.
Kosidło A., Sahara Zachodnia. Fiasko dekolonizacji czy sukces podboju? 1975–2011, Gdańsk 2012.
Lorenzini S., East-South relations in the 70s and the GDR involvement in Africa. Between bloc loyalty and self-interest, w: The Globalization of the Cold War. Diplomacy and Local Confrontation, 1975–85, red. M. Guderzo, B. Bagnato, Abingdon–New York 2010, s. 104–115.
Malinowski M., Sahara Zachodnia. Konflikt terytorialny między Marokiem a Hiszpanią w latach 1956–1976, Toruń 2001.
Mormul J., Hijos de las Nubes i 45 lat marzeń: uchodźcy Saharawi na terytorium Algierii, „Politeja” 2021, nr 6, s. 159–182.
Parzymies S., Polityka zagraniczna Maroka, „Sprawy Międzynarodowe” 1980, nr 3, s. 69–86.
Parzymies S., Spór wokół Sahary Zachodniej, „Sprawy Międzynarodowe” 1976, nr 4, s. 79–94.
Pazzanita A.G., Morocco versus Polisario: A Political Interpretation, „The Journal of Modern African Studies” 1994, nr 32, s. 265–278.
Pogłódek A., Ustrój polityczny Sahary Zachodniej, w: Problem państw nieuznawanych we współczesnym świecie, red. V. Serzhanova, J. Wilk, K. Nowak, J. Plis, Warszawa 2019, s. 193–213.
Puchnarewicz E., Spór o Saharę Zachodnią, „Studenckie Sprawy Międzynarodowe. Inter-Student” 1978, s. 123–126.
Relations between Albania and Morocco, https://punetejashtme.gov.al/en/marredheniet-dypaleshe/marredheniet-shqiperi-marok/ (dostęp: 26 VI 2023).
Sanchez-Sibony O., Red Globalization. The Political Economy of the Soviet Cold War from Stalin to Khrushchev, New York 2014.
Socialism Goes Global. The Soviet Union and Eastern Europe in the Age of Decolonization, red. J. Mark, P. Betts, Oxford 2022.
Socialist Internationalism and the Gritty Politics of the Particular. Second-Third World Spaces in the Cold War, red. K. Roth-Ey, London–New York–Dublin 2023.
Storkmann K., Geheime Solidarität. Militärbeziehungen und Militärhilfen der DDR in die „Dritte Welt”, Berlin 2012.
Szczepankiewicz E., Niedokończona dekolonizacja Sahary Zachodniej – historia i perspektywy, „Politeja” 2009, nr 11, s. 177–194.
Winrow G.M., The Foreign Policy of the GDR in Africa, New York 1990.
Yata A., Paul J., The Moroccan CP and Sahara, „MERIP Reports” 1977, nr 56, s. 16–18.
Zhou H., China’s Balancing Act in the Western Sahara Conflict, „Africana Studia. Revista Internacional de Estudos Africanos” 2018, nr 29, s. 145–156.
Zoubir Y., Soviet Policy in the Maghreb, „Arab Studies Quarterly” 1987, nr 9, s. 399–421.
Zoubir Y., Soviet Policy toward the Western Sahara Conflict, „Africa Today” 1987, nr 34, s. 17–32.
Zunes S., Mundy J., Western Sahara. War, Nationalism, and Conflict Irresolution, New York 2010.
Zunes S., Nationalism and Non-Alignment: The Non-Ideology of the Polisario, „Africa Today” 1987, nr 34, s. 33–46.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 274
Liczba cytowań: 0
