Robotnicy cywilni w KL Auschwitz w latach 1940–1945
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2022.4.05Słowa kluczowe
KL Auschwitz, pracownicy cywilni, Buna-WerkeAbstrakt
Na terenie KL Auschwitz oraz w kopalniach i hutach, przy których istniały filie obozu, obok więźniów pracowali również robotnicy cywilni. Z reguły zatrudniani byli za pośrednictwem prywatnych firm. Pochodzili z Niemiec, państw sojuszniczych III Rzeszy oraz krajów okupowanych. W pierwszym okresie zatrudniano przede wszystkim fachowców, później także pracowników niewykwalifikowanych. Ich warunki zakwaterowania i wyżywienia były najczęściej fatalne. Angażowali się w pomoc więźniom, głównie poprzez dostarczanie żywności i lekarstw. Pewna ich część przynależała do organizacji konspiracyjnych.
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau
Mikrofilmy
Opracowania
Oświadczenia
Proces Hössa
Proces Maurera
Wspomnienia
Zentralbauleitung
Źródła drukowane
Autobiografia Rudolfa Hössa komendanta KL Auschwitz, tłum. W. Grzymski, Kraków 2005.
Hałoń E., W cieniu Auschwitz, Oświęcim 2003.
Jekiełek W., W pobliżu Oświęcimia, Warszawa 1963.
Numery mówią. Wspomnienia więźniów KL Auschwitz, wybór, J. Przewłocki, T. Sobolewicz, A. Widera, oprac. Z. Stochowa, Katowice 1984.
Oświęcim w oczach SS. Höss, Broad, Kremer, wybór i oprac. J. Bezwińska, D. Czech, Oświęcim 2009.
Pamiętnik SS-mana [SS-Oberscharfürera Wladimira Bilana], „Fakty” 1985, nr 31, s. 5–6.
Opracowania
Auschwitz 1940–1945. Węzłowe zagadnienia z dziejów obozu, red. nauk. W. Długoborski, F. Piper, Oświęcim-Brzezinka 1995.
Brzeziński E., Gawalewicz A., Hołuj T., Kępiński A., Kłodziński S., Wolter W., Więźniowie funkcyjni w hitlerowskich obozach koncentracyjnych, „Przegląd Lekarski – Oświęcim” 1968, nr 1, s. 64–73.
Cyra A., Ucieczka trzech więźniów z KL Auschwitz, „Oś – Oświęcim – Ludzie – Historia – Kultura” 2012, nr 54, s. 5.
Czech D., Geneza obozu, jego budowa i rozbudowa, w: Auschwitz. Nazistowski obóz śmierci, red. F. Piper, T. Świebocka, Oświęcim-Brzezinka 2008, s. 15–42.
Dunin-Wąsowicz K., Ruch oporu w hitlerowskich obozach koncentracyjnych 1933–1945, Warszawa 1983.
Garliński J., Oświęcim walczący, Warszawa 1992.
Gemeinschaftslager, „Biuletyn Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem” (Paryż–Oświęcim– Warszawa) 2002, nr 42/43, s. 154.
Geneza Gemeinschaftslager oraz jego miejsce w strukturze KL Auschwitz-Birkenau, „Biuletyn Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem” (Oświęcim) 2008.
Hüpsch S., Krzetuski A., Plaskura W., Wpływ więźniów z „grupy Mościckiej” na warunki bytowe i sanitarne w obozie oświęcimskim, „Przegląd Lekarski” 1973, nr 1, s. 140–141.
Iwaszko T., Podobóz „Fürstengrube”, „Zeszyty Oświęcimskie” 1975, nr 16, s. 111.
Iwaszko T., Podobóz „Günthergrube”, „Zeszyty Oświęcimskie” 1970, nr 12, s. 137.
Iwaszko T., Podobóz „Laurahütte”, „Zeszyty Oświęcimskie” 1967, nr 10, s. 109.
Kielar W., Anus mundi, Wrocław 2004.
Kłodziński S., Rola kryminalistów niemieckich w początkach obozu oświęcimskiego, „Przegląd Lekarski” 1974, nr 1, s. 110–125.
Konieczny A., Uwagi o początkach obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, „Zeszyty Oświęcimskie” 1970, nr 12, s. 7–15.
Kopciewicz Ł., Geneza Gemeinschaftslager oraz jego miejsce w strukturze KL Auschwitz – Birkenau, „Biuletyn Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem” 2008, nr 54, s. 64–73.
Langbein H., Auschwitz przed sądem. Proces we Frankfurcie nad Menem 1963–1965. Dokumentacja, tłum. V. Grotowicz, Wrocław–Warszawa–Oświęcim 2011.
Langbein H., Ludzie w Auschwitz, tłum. V. Grotowicz, Oświęcim 1994.
Ludzie dobrej woli. Księga pamięci mieszkańców ziemi oświęcimskiej niosących pomoc więźniom KL Auschwitz, red. H. Świebocki, Oświęcim 2005.
Madajczyk Cz., Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, Warszawa 1970.
Piper F., Podobóz „Neu-Dachs”, „Zeszyty Oświęcimskie” 1970, nr 12, s. 92–93.
Piper F., Zatrudnienie więźniów KL Auschwitz. Organizacja pracy i metody eksploatacji siły roboczej, Oświęcim 1981.
Setkiewicz P., Z dziejów obozów IG Farben Werk Auschwitz 1941–1945, Oświęcim 2006.
Strzelecka I., Podobóz „Hindenburg”, „Zeszyty Oświęcimskie” 1969, nr 11, s. 121–122.
Strzelecki A., Arbeitslager Gleiwitz III, „Zeszyty Oświęcimskie” 1972, nr 14, s. 131–132.
Strzelecki A., Podobóz „Charlottengrube” w Rydułtowach, „Zeszyty Oświęcimskie” 1975, nr 17, s. 73.
Strzelecki A., Podobóz Jawischowitz, „Zeszyty Oświęcimskie” 1974, nr 15, s. 214.
Szabo P., Robotnicy cywilni w ruchu oporu w KL Auschwitz-Birkenau, praca magisterska, Katowice 2013, mps przechowywany w Archiwum Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Zonik Z., Najtrudniejszy front. Krótki zarys historii ruchu oporu w systemie hitlerowskich obozów koncentracyjnych, Warszawa 1978.
Zięba A., „Wirtschaftshof Budy”, „Zeszyty Oświęcimskie” 1967, nr 10, s. 84.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 659
Liczba cytowań: 0
