The Old Testament Background of “Ecce Homo” in John 19:5
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2018.024Słowa kluczowe
Ecce homo, J 19, 5, intertekstualność, Janowe użycie Starego Testamentu, metafora małżeńskaAbstrakt
Starotestamentowe tło „Ecce homo” w Ewangelii św. Jana 19,5
Słowa Piłata ἰδοὺ ὁ ἄνθρωπος (J 19,5) spotkały się z całą gamą różnorodnych interpretacji, czasem wzajemnie się wykluczających. Wśród nich znajdują się także propozycje widzące w wypowiedzi Piłata aluzję do kilku tekstów starotestamentowych. Niniejszy artykuł jest krytyczną prezentacją tych propozycji. Zostały zatem omówione interpretacje wskazujące na „Syna Człowieczego” z Księgi Daniela, Izajaszowego „Cierpiącego Sługę”, mesjańskiego „człowieka” z Za 6,12 i Lb 24,17 (LXX), Adama z Księgi Rodzaju, króla z 1 Sm 9,17 oraz oblubieńca z Pieśni nad Pieśniami. W każdym przypadku przestawiono krytyczną ocenę danej interpretacji. Autor przychyla się do stanowiska uznającego jednoczesne istnienie aluzji do wielu tekstów starotestamentowych w Piłatowym stwierdzeniu „Oto człowiek!”
Bibliografia
Barrett, C.K., The Gospel according to St John. An Introduction with Commentary and Notes on the Greek Text (London: SPCK 1978).
Bauer, W., Das Johannesevangelium (Handbuch zum Neuen Testament 6; Tübingen: Mohr 1933).
Beutler, J., Das Johannesevangelium. Kommentar (Freiburg im Breisgau: Herder 2013).
Blank, J., Die Verhandlung vor Pilatus Joh 18,28-19,6 im Lichte johanneischer Theologie, Biblische Zeitschrift 3 (1959), pp. 60–81.
Böhler, D., ”Ecce Homo!” (Joh 19,5) ein Zitat aus dem Alten Testament, Biblische Zeitschrift 39/1 (1995), pp. 104–108.
Bond, H.K., Pontius Pilate in History and Interpretation (Society for New Testament Studies. Monograph Series 100; Cambridge: Cambridge University Press 1998).
Bond, H.K., Discarding the Seamless Robe. The High Priesthood of Jesus in John’s Gospel, in: Israel’s God and Rebecca’s Children. Christology and Community in Early Judaism and Christianity. Essays in Honor of Larry W. Hurtado and Alan F. Segal (eds. D.B. Capes – A.D. DeConick – H.K. Bond – T. Miller) (Waco, TX: Baylor University Press 2007), pp. 183–194.
Borchert, G.L., John 12–21 (The New American Commentary 25B; Nashville, TN: B&H Publishing Group 2002).
Brown, J.K., Creation’s Renewal in the Gospel of John, The Catholic Biblical Quarterly 72 (2010), pp. 275–290.
Brown, R.E., The Gospel according to John (xiii-xxi). Introduction, Translation, and Notes (The Anchor Bible 29A; Garden City, NY: Doubleday 1970).
Bruner, F.D., The Gospel of John. A Commentary (Grand Rapids, MI – Cambridge, U.K.: Eerdmans 2012).
Bultmann, R., The Gospel of John. A Commentary (Philadelphia, PA: The Westminster Press 1971).
Cambe, M., L’influence du Cantique des Cantiques sur le Nouveau Testament, Revue Thomiste 58 (1962), pp. 5–26.
Coloe, M.L., Dwelling in the Household of God. Johannine Ecclesiology and Spirituality (Collegeville, MN: Liturgical Press 2007).
Coloe, M.L., The Johannine Pentecost: John 1:19-2:12, Australian Biblical Review 55 (2007), pp. 41–56.
Coloe, M.L., The Nazarene King. Pilate’s Title as the Key to John’s Crucifixion, in: The Death of Jesus in the Fourth Gospel (ed. G. van Belle) (Leuven – Dudley, MA: Leuven University Press; Peeters 2007), pp. 839–848.
Derrett, J.D.M., Ecce homo ruber (John 19,5 with Isaiah 1,18; 63,1-2), Bibbia e Oriente 32/4 (1990), pp. 215–229.
Ehrman, B.D., The Orthodox Corruption of Scripture. The Effect of Early Christological Controversies on the Text of the New Testament (New York, NY – Oxford: Oxford University Press 1993).
Feuillet, A., L’heure de la femme (Jn 16,21) et l’heure de la Mère de Jesus (Jn 19,25-27), Biblica 47 (1966), pp. 169-184; 361-380; 557-573.
Gniesmer, D.F., In den Prozeß verwickelt. Erzähltextanalytische und textpragmatische Erwägungen zur Erzählung vom Prozeß Jesu vor Pilatus (Joh 18,28-19,16a.b) (Europäische Hochschulschriften 23/688; Frankfurt am Main: Lang 2000).
Gnilka, J., Johannesevangelium (Die Neue Echter Bibel. Kommentar zum Neuen Testament mit der Einheitsübersetzung 4; Würzburg: Echter Verlag 1983).
Grimm, W., Die Preisgabe eines Menschen zur Rettung des Volkes. Priesterliche Tradition bei Johannes und Josephus, in: Josephus-Studien. Untersuchungen zu Josephus, dem antiken Judentum und dem Neuen Testament Otto Michel zum 70. Geburtstag gewidmet (eds. O. Betz – K. Haacker – M. Hengel) (Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 1974), pp. 133–146.
Hanson, A.T., The Prophetic Gospel. A Study of John and the Old Testament (Edinburgh: T & T Clark 1991).
Heereman, N.S., “Behold King Solomon on the Day of His Wedding!”. A Symbolic Diachronic Reading of Song 3:6-11 and 4:12–5:1 (Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium; Leuven: Peeters) forthcoming.
Heereman, N.S., “Behold King Solomon!” Symbolic Inner-biblical Interpretation in Song 3:6-11, in: Interpreting the Song of Songs. Literal or Allegorical? (eds. A. Schellenberg – L. Schwienhorst-Schönberger) (Biblical Tools and Studies 26; Leuven – Bristol CT: Peeters 2016), pp. 181–219.
Heil, J.P., Jesus as the Unique High Priest in the Gospel of John, Catholic Biblical Quarterly 57 (1995), pp. 729–745.
Houlden, J.L., John 19.5: ‘And he said to them, Behold, the man’, Expository Times 92/5 (1981), pp. 148–149.
Hunt, L.J., Ecce homo or Hic vir? Translation and Allusion in John 19:5 (Annual Meeting of the Society of Biblical Literature, San Diego, California, November 22, 2014).
Keener, C.S., Gospel of John. A Commentary (Peabody, MA: Hendrickson 2003).
Klink, E.W., John (Zondervan Exegetical Commentary on the New Testament; Grand Rapids, MI: Zondervan 2016).
Kubiś, A., The Book of Zechariah in the Gospel of John (Études bibliques. Nouvelle série 64; Pendé: Gabalda 2012).
Kubiś, A., Zechariah 6:12-13 as the Referent of γραфή in John 2:22 and 20:9. A Contribution to Johannine Temple-Christology, Biblical Annals 2 (2012), pp. 153–194.
La Potterie, I. de, Jésus roi et juge d’après Jn 19,13: ἐκάθισεν ἐπὶ βήματος, Biblica 41 (1960), pp. 217–247.
Léon-Dufour, X., Lecture de l’Évangile selon Jean. IV. L’heure de la glorification (chapitres 18-21) (Paris: Éditions du Seuil 1996).
Lincoln, A., The Gospel According to Saint John (Black’s New Testament Commentaries; London: Continuum 2005).
Lindars, B., The Gospel of John (New Century Bible; London: Marshall, Morgan & Scott 1972).
Litwa, M.D., Behold Adam. A Reading of John 19:5, Horizons in Biblical Theology 32 (2010), pp. 129–143.
Manns, F., Exégèse rabbinique et exégèse johannique, Revue biblique 92 (1985), pp. 525–538.
Marcus, J., Son of Man as Son of Adam, Revue biblique 110 (2003), pp. 38-61; 370-386.
McWhirter, J., Bridegroom Messiah and the People of God. Marriage in the Fourth Gospel (Society for New Testament Studies Monograph Series 138; Cambridge: Cambridge University Press 2006).
Meeks, W.A., The Prophet-King. Moses Traditions and the Johannine Christology (Supplements to Novum Testamentum 14; Leiden: Brill 1967).
Michaels, J.R., The Gospel of John (The New International Commentary on the New Testament; Grand Rapids, MI – Cambridge, U.K.: Eerdmans 2010).
Moloney, F.J., The Gospel of John (Sacra Pagina 4; Collegeville, MN: The Liturgical Press 1998).
Moloney, F.J., The Parables of Enoch and the Johannine Son of Man, in: Parables of Enoch. A Paradigm Shift (eds. J.H. Charlesworth – D.L. Bock) (Jewish and Christian Texts in Contexts and Related Studies Series 11; London: Bloomsbury 2013), pp. 269–293.
O’Day, G.R., Revelation in the Fourth Gospel. Narrative Mode and Theological Claim (Philadelphia, PA: Fortress 1986).
Oswalt, J.N., The Book of Isaiah. Chapters 40–66 (The New International Commentary on the Old Testament; Grand Rapids, MI – Cambridge, U.K.: Eerdmans 1998).
Panackel, C., ΙΔΟΥ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ (Jn 19,5b). An Exegetico-Theological Study of the Text in the Light of the Use of the Term ΑΝΘΡΩΠΟΣ Designating Jesus in the Fourth Gospel (Analecta Gregoriana 251. Series Facultatis Theologiae. Sectio B 85; Roma: Editrice Pontificia Università Gregoriana 1988).
Petterson, A.R., Behold Your King. The Hope for the House of David in the Book of Zechariah (Library of the Hebrew Bible/Old Testament Studies 513; New York, NY: T & T Clark 2009).
Renaud, B., Salomon, figure du Messie, Revue des Sciences Religieuses 68/4 (1994), pp. 409–426.
Reynolds, B.E., The Enochic Son of Man and the Apocalyptic Background of the Son of Man Sayings in John’s Gospel, in: Parables of Enoch. A Paradigm Shift (eds. J.H. Charlesworth – D.L. Bock) (Jewish and Christian Texts in Contexts and Related Studies Series 11; London: Bloomsbury 2013), pp. 294–314.
Richardson, A., The Gospel According to Saint John. Introduction and Commentary (London: SCM 1959).
Ripley, J.J., “Behold the Man”? Subverting Imperial Masculinity in the Gospel of John, Journal of the Bible and its Reception 2/2 (2015), pp. 219–239.
Roberts Winsor, A., A King is Bound in the Tresses. Allusions to the Song of Songs in the Fourth Gospel (Studies in Biblical Literature 6; New York, NY: Peter Lang 1999).
Rose, W.H., Zemah and Zerubbabel. Messianic Expectations in the Early Postexilic Period (Journal for the Study of the Old Testament. Supplement Series 304; Sheffield: Sheffield Academic Press 2000).
Schnackenburg, R., Die Ecce-homo-Szene und der Menschensohn, in: Jesus und der Menschensohn. Für Anton Vögtle zur Vollendung des 65. Lebensjahres am 17. Dezember 1975 von Freunden und Kollegen gewidmet (ed. R. Pesch) (Freiburg im Br.: Herder 1975), pp. 371–386.
Schnackenburg, R., The Gospel according to St John. Volume Three. Commentary on Chapters 13-21 (Herder’s Theological Commentary on the New Testament; New York, NY: Crossroad 1990).
Simoens, Y., Secondo Giovanni. Una traduzione e un’interpretazione (Testi e commenti; Bologna: EDB 2000).
Söding, T., Ecce homo. Die johanneische Ikone des Menschen, Zeitschrift für Theologie und Kirche 114/2 (2017), pp. 119–137.
Sonnet, J.-P., Côté cour, côté jardin. Salomon, l’Adam royal, in: Le Roi Salomon, un héritage en question. Hommage à Jacques Vermeylen (eds. C. Lichtert – D. Nocquet) (Bruxelles: Lessius 2008), pp. 247–260.
Sosa Siliezar, C.R., Creation Imagery in the Gospel of John (The Library of New Testament Studies 546; London: Bloomsbury T&T Clark 2015).
Suggit, J., John 19:5: ‘Behold the man’, Expository Times 94 (1983), pp. 334–335.
Swain, L., The Gospel according to St John (New Testament for spiritual reading 4; London: Sheed and Ward 1978).
Taschl-Erber, A., Der messianische Bräutigam: Zur Hohelied-Rezeption im Johannesevangelium, in: Das Hohelied im Konflikt der Interpretationen (ed. L. Schwienhorst-Schönberger) (Österreichische Biblische Studien; Frankfurt am Main: Peter Lang 2017), pp. 323–375.
Theobald, M., Ecce homo - Christus und der geschundene Mensch. Eine exegetisch-rezeptionsgeschichtliche Betrachtung zu Joh 19,4-7, Theologische Quartalschrift 197/4 (2017), pp. 359–374.
Thompson, M.M., John. A Commentary (New Testament library; Louisville, KY: Westminster John Knox Press 2015).
Tolmie, D.F., Pontius Pilate: Failing in More Ways Than One, in: Character Studies in the Fourth Gospel. Narrative Approaches to Seventy Figures in John (eds. S.A. Hunt – D.F. Tolmie – R. Zimmermann) (Wissenschaftliche Untersuchungen zum Neuen Testament 314; Tübingen: Mohr Siebeck 2013), pp. 578–597.
Verheyden, J., I. de la Potterie on John 19,13, in: The Death of Jesus in the Fourth Gospel (ed. G. van Belle) (Leuven – Dudley, MA: Leuven University Press; Peeters 2007), pp. 817–837.
Verheyden, J. (ed.), The Figure of Solomon in Jewish, Christian and Islamic Tradition. King, Sage and Architect (Leiden – Boston: Brill 2013).
Vignolo, R., Chi pronuncia l’”ecce homo” (Gv 19,5c)? Ovvero la ritrattazione d’una consuetudine, Studia patavina 50 (2003), pp. 717–726.
Wahlde, U.C. von, The Gospel and Letters of John. II. Commentary on the Gospel of John (The Eerdmans Critical Commentary; Grand Rapids, MI – Cambridge, U.K.: Eerdmans 2010).
Watson, W.G.E., Fixed Pairs in Ugaritic and Isaiah, Vetus Testamentum 22 (1972), pp. 460–468.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 871
Liczba cytowań: 2
