Filled with the Spirit: Wine and Worship in Levitical Light (Ephesians 5.18–21)
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2018.021Schlagworte
pijaństwo, List do Efezjan, wypełnienie, Haustafel, kościoły domowe, lewici, kapłani, śpiewy, Duch, świątynia, wino, uwielbienieAbstract
Napełnieni Duchem: wino i uwielbienie z perspektywy lewickiej (List do Efezjan 5,18–21)
Autor artykułu argumentuje, że otoczenie świątyni, a zwłaszcza czynności kapłańskie i lewickie wyjaśniają logikę Ef 5,18–21. Po umiejscowieniu tekstu we właściwym kontekście i odniesieniu się do różnych zaproponowanych przesłanek na początku analizowane jest użycie trybu rozkazującego „być napełnionym ἐν πνεύματι” w Ef 5,18, formy, która według autora jest celownikiem treści. Po spojrzeniu na to zagadnienie w relacji do motywów świątynnych listu, analizowany jest najbliższy kontekst, aby pokazać, w jaki sposób pojawiają się podobne motywy. W szczególności zakaz pijaństwa postrzegany jest w łączności z zaleceniem, aby kapłani powstrzymywali się od alkoholu podczas służby w świątyni. Uwielbienie, jakie występuje w czterech pierwszych imiesłowach (5,19–20), które są zależne od trybu rozkazującego, być „wypełnionym” (5,18), jest podobnie postrzegane jako inspirowane przez czynności kapłańskie i lewickie, ponieważ śpiew był uważany za zajęcie typowe dla urzędu kapłańskiego i wiązał się ze sprawowaniem kultu. To zagadnienie jest ostatecznie omawiane w odniesieniu do Haustafel, który jest również gramatycznie podporządkowany trybowi rozkazującemu w 5,18. W tej scenie Haustafel podkreśla, że w kontekście wczesnochrześcijańskich kościołów domowych zgromadzenie uważano za świętą przestrzeń, w której kościół był świątynią stworzoną z kapłanów napełnionych Duchem i wychwalających Boga. W takim zbiorowym miejscu kultu pijaństwo nie ma prawa bytu.
Literaturhinweise
Abbott, T.K.A Critical and Exegetical Commentary on the Epistles to the Ephesians and to the Colossians. International Critical Commentary. Edinburgh: T&T Clark, 1897.
Arnold, Clinton E. Ephesians: Power and Magic: The Concept of Power in Ephesians in Light of its Historical Setting. Society of New Testament Studies Monograph Series 63. Cambridge: Cambridge University Press, 1989.
Arnold, Clinton E. Ephesians. Zondervan Exegetical Commentary on the New Testament. Grand Rapids, MI: Zondervan, 2010.
Aubrey, Michael. “Greek Prohibitions.” Pages 486–538 in The Greek Verb Revisited: A Fresh Approach for Biblical Exegesis, edited by Steven E. Runge and Christopher J. Fresch. Bellingham, WA: Lexham Press, 2016.
Banks, Robert J. Paul’s Idea of Community: The Early House Churches in their Cultural Setting. Revised Edition. Peabody, MA: Hendrickson, 2007 [1994].
Beale, G.K. The Temple and the Church’s Mission: A Biblical Theology of the Dwelling Place of God. New Studies in Biblical Theology 17. Downer’s Grove, IL: IVP / Leicester: Apollos, 2004.
Campbell, Douglas A. Framing Paul: An Epistolary Biography. Grand Rapids, MI: Eerdmans, 2014.
Collins, C. John. “Ephesians 5:18: What Does plēroûsthe en pneumati Mean?” Presbyterion 33.1 (2007): 12–30.
Collins, J.J. “Sibylline Oracles: A New Translation and Introduction.” Pages 317–472 in The Old Testament Pseudepigrapha, edited by James H. Charlesworth. Volume 1. Peabody, MA: Hendrickson, 1983.
Conzelmann, Hans. “Der Brief an die Epheser.” Pages 86–124 in J. Becker, H. Conzelmann und G. Friedrich, Die Briefe an die Galater, Epheser, Philipper, Kolosser, Thessalonicher und Philemon. NTD 8. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1981.
Danby, Herbert. The Mishnah: Translated from the Hebrew with Introduction and Brief Explanatory Notes. 4th edition. Peabody, MA: Hendrickson, 2016 [1933].
Dibelius, Martin. An die Kolosser, Epheser, an Philemon. Handbuch zum Neuen Testament 12. Tübingen: J.C.B. Mohr [Paul Siebeck], 1953.
Eadie, John. Commentary on the Epistle to the Ephesians. 2nd edition. Grand Rapids, MI: Zondervan, 1955 [1883].
Easely, Kendell H. “The Pauline usage of Pneumati as a reference to the Spirit of God.” Journal of the Evangelical Theological Society 27.3 (1984): 299–313.
Evans, C.A. “The Meaning of plērōma in Nag Hammadi.” Biblica 65 (1984): 259–65.
Evans, C.A. “Ephesians 5:18–19 and Religious Intoxication in the World of Paul.” Pages 181–200 in Paul’s World, edited by Stanley Porter. Pauline Studies 4. Leiden: Brill, 2008.
Fee, Gordon D. God’s Empowering Presence: The Holy Spirit in the Letters of Paul. Peabody, MA: Hendrickson, 1994.
Fee, Gordon D. “The Cultural Context of Ephesians 5:18–6:9.” Priscilla Papers 31.4 (2017 [2002]): 4–8.
Foster, Robert L. “‘A Temple in the Lord Filled to the Fullness of God’: Context and Intertextuality (Eph. 3:19).” Novum Testamentum 49 (2007): 85–96.
Fowl, Stephen. Ephesians: A Commentary. New Testament Library. Louisville, KY: Westminster John Knox, 2012.
Gaylord, Jr., H.E. “3 (Greek Apocalypse of) Baruch: A New Translation and Introduction.” Pages 653–79 in The Old Testament Pseudepigrapha, edited by James H. Charlesworth. Volume 1. Peabody, MA: Hendrickson, 1983.
Gombis, Timothy G. “Being the Fullness of God in Christ by the Spirit: Ephesians 5:18 in its Epistolary Setting.” Tyndale Bulletin 53.2 (2002): 259–71.
Gombis, Timothy G. “Cosmic Lordship and Divine Gift-Giving: Psalm 68 in Ephesians 4:8.” Novum Testamentum 47.4 (2005): 367–80.
Gombis, Timothy G. The Drama of Ephesians: Participating in the Triumph of God. Downer’s Grove, IL: IVP, 2010.
Gosnell, Peter W. “Ephesians 5:18–20 and Mealtime Propriety.” Tyndale Bulletin 44.2 (1993): 363–71.
Harris, W. Hall, III. The Descent of Christ: Ephesians 4:7–11 and Traditional Hebrew Imagery. Leiden: E. J. Brill, 1996.
Heil, John Paul. Ephesians: Empowerment to Walk in Love for the Unity of All in Christ. Studies in Biblical Literature 13; Atlanta, GA: SBL, 2007a.
Heil, John Paul. “Ephesians 5:18b: ‘But Be Filled in the Spirit.’” Catholic Biblical Quarterly 69 (2007b): 506–16.
Hermans, Robert. “La christologie d’Ephésiens.” Biblica 92 (2011): 412–426.
Hoehner, Harold W. Ephesians: An Exegetical Commentary. Grand Rapids, MI: Baker, 2002.
Holmes, Michael W. (ed.). The Apostolic Fathers. 2nd edition. Translated by J. B. Lightfoot and J. R. Harmer. Grand Rapids, MI: Baker, 1989.
Hübner, Hans. An Philemon, An die Kolosser, An die Epheser. Handbuch zum Neuen Testament 12. Tübingen: Mohr, 1997.
Huffman, Douglas S. Verbal Aspect Theory and the Prohibitions in the Greek New Testament. Studies in Biblical Greek 16. New York, NY: Peter Lang, 2014.
Kee, H.C. “Testaments of the Twelve Patriarchs: A New Translation and Introduction.” Pages 775–828 in The Old Testament Pseudepigrapha, edited by James H. Charlesworth. Volume 1. Peabody, MA: Hendrickson, 1983.
Köstenberger, Andreas J. “What does it mean to be filled with the Spirit? A Biblical Investigation.” Journal of the Evangelical Theological Society 40.2 (1997): 229–40.
Köstenberger, Andreas J., Benjamin L. Merkle, and Robert L. Plummer. Going Deeper with New Testament Greek: An Intermediate Study of the Grammar and Syntax of the New Testament. Nashville, TN: B&H Academic, 2016.
Larkin, William J. Ephesians: A Handbook on the Greek Text. Baylor Handbook on the Greek New Testament. Waco, TX: Baylor University Press, 2009.
Levenson, Jon D. “The Temple and the World.” Journal of Religion 64.3 (1984): 275–98.
Lincoln, Andrew T. Ephesians. Word Biblical Commentary 42. Dallas, TX: Word, 1990.
Lunde, Jonathan M. and John Anthony Dunne. “Paul’s Creative and Contextual Use of Psalm 68 in Ephesians 4:8.” Westminster Theological Journal 74.1 (2012): 99–117.
Lunde, Jonathan M. and John Anthony Dunne. “Paul’s Creative and Contextual Use of Isaiah in Ephesians 5:14.” Journal of the Evangelical Theological Society 55.1 (2012): 87–110.
Macaskill, Grant. Union with Christ in the New Testament. Oxford: Oxford University Press, 2016.
Masson, Charles. L’Épitre de Saint Paul aux Éphésiens. Commentaire du Nouveau Testament IX. Neuchâtel: Delachaux et Niestlé, 1953.
McKnight, Scot. “Saints Re-Formed: The Extension and Expansion of Hagios in Paul.” Pages 211–31 in One God, One People, One Future: Essays in Honour of N.T. Wright, edited by John Anthony Dunne and Eric Lewellen. Minneapolis, MN: Fortress / London: SPCK, 2018.
Meeks, Wayne J. First Urban Christians: The Social World of the Apostle Paul. 2nd edition. New Haven, CT: Yale University Press, 2003 [1983].
Metzger, Bruce M. A Textual Commentary on the Greek New Testament. 2nd edition. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1994.
Merkle, Benjamin L. Ephesians. Exegetical Guide to the Greek New Testament. Nashville, TN: B&H Academic, 2016.
Moritz, Thorsten. A Profound Mystery: The Use of the Old Testament in Ephesians. Novum Testamentum Supplement Series 85. Leiden: E. J. Brill, 1996.
Muddiman, John. The Epistle to the Ephesians. Black’s New Testament Commentary. Peabody, MA: Hendrickson, 2004.
Münderlein, Gerhard. “Die Erwählung durch das Pleroma: Bemerkungen zu Kol. i.19.” New Testament Studies 8 (1962): 264–76.
Peterson, David. “The New Temple: Christology and Ecclesiology in Ephesians and 1 Peter.” Pages 161–76 in Heaven on Earth: The Temple in Biblical Theology, edited by T. Desmond Alexander and Simon Gathercole. Carlisle: Paternoster, 2004.
Pietersen, Lloyd K. “Wine, Debauchery, and the Spirit (Ephesians 5:18–19).” Pages 123–35 in Conception, Reception, and the Spirit: Essays in Honor of Andrew T. Lincoln, edited by J. Gordon McConville and Lloyd K. Pietersen. Eugene, OR: Cascade, 2015.
Porter, Stanley E. Verbal Aspect in the Greek of the New Testament, with Reference to Tense and Mood. Studies in Biblical Greek 1. New York, NY: Peter Lang, 1989.
Porter, Stanley E. Idioms of the Greek New Testament. 2nd edition. Sheffield: Sheffield Academic Press, 1994.
Porter, Stanley E. “Ephesians 5.18–19 and its Dionysian Background.” Pages 68–80 in Testimony and Interpretation: Early Christology in Its Judeo-Hellenic Milieu: Studies in Honour of Petr Pokorný, edited by JiřÍ Mrázek and Jan Roskovec. Journal for the Study of the New Testament Supplement Series 272. London: T&T Clark International, 2004.
Rogers, Cleon L., Jr., “The Dionysian Background of Ephesians 5:18.” Bibliotheca Sacra 136 (1979): 249–257.
Schaff, Philip. A Select Library of the Nicene and Post-Nicene Fathers of the Christian Church: Volume XIII: Saint Chrsystom: Homilies on Galatians, Ephesians, Philippians, Colossians, Thessalonians, Timthoy, Titus, and Philemon. Edinburgh: T&T Clark / Grand Rapids, MI: Eerdmans, 1994.
Schnabel, Eckhard J. “Singing and Instrumental Music in the Early Church.” Pages 307–39 in Sprache lieben – Gottes Wort verstehen. Beiträge zur biblischen Exegese. FS H. von Siebenthal. Edited by W. Hilbrands. Giessen: Brunnen, 2011.
Schnackenburg, Rudolf. Ephesians: A Commentary. Translated by Helen Heron. Edinburgh: T&T Clark, 1991.
Sellin, Gerhard. Der Brief an die Epheser. Meyers Kommentar VIII. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2008.
Shutt, R.J.H. “Letter of Aristeas: A New Translation and Introduction.” Pages 7–34 in The Old Testament Pseudepigrapha, edited by James H. Charlesworth. Volume 2. Peabody, MA: Hendrickson, 1983.
Spittler, R.P. “Testament of Job: A New Translation and Introduction.” Pages 829–68 in The Old Testament Pseudepigrapha, edited by James H. Charlesworth. Volume 1. Peabody, MA: Hendrickson, 1983.
Stirling, Andrew Mark. “Transformation and Growth: The Davidic Temple Builder in Ephesians.” PhD Thesis. University of St Andrews, 2012.
Thielman, Frank. Ephesians. Baker Exegetical Commentary on the New Testament. Grand Rapids, MI: Baker, 2010.
Wallace, Daniel B. Greek Grammar Beyond the Basics: An Exegetical Syntax of the New Testament. Grand Rapids, MI: Zondervan, 1996.
Westcott, B.F. Saint Paul’s Epistle to the Ephesians: The Greek Text / With Notes and Addenda. Minneapolis, MN: Klock & Klock, 1978 [1906].
Whiston, William (trans.). Josephus: The Complete Works. Nashville, TN: Thomas Nelson, 2003.
Wright, N.T. Paul and the Faithfulness of God. 2 Volumes. Christian Origins and the Question of God IV. Minneapolis, MN: Fortress / London: SPCK, 2013.
Wright, Richard A. “Drinking, Teaching, and Singing: Ephesians 5:18–19 and the Challenges of Moral Instruction at Greco-Roman Banquets.” Lexington Theological Quarterly XLVII (2017): 85–104.
Wright, R.B. “Psalms of Solomon: A New Translation and Introduction.” Pages 639–70 in The Old Testament Pseudepigrapha, edited by James H. Charlesworth. Volume 2. Peabody, MA: Hendrickson, 1983.
Yonge, C.D. The Works of Philo. Peabody, MA: Hendrickson, 2013 [1991].
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Stats
Number of views and downloads: 837
Number of citations: 0
