The Gospel According to St. John in the Light of Targum Neofiti 1 to the Book of Genesis
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2016.037Słowa kluczowe
Targumy, Memra, Ewangelia JanowaAbstrakt
Ewangelia według św. Jana w świetle Targumu Neofiti I do Księgi Rodzaju
W niniejszym artykule autor pragnie odpowiedzieć na pytania: Jakie znaczenie ma tekst targumiczny dla lepszego rozumienia przeslania Czwartej Ewangelii? Czy istnieje związek między aramejskimi terminami „memra”, „jeqara”, „szekina” a greckimi terminami pojawiającymi się w Prologu Janowym „logos”, „doksa”, „skenoo”? W jaki sposób pojęcia te rozumieli pierwsi wyznawcy Jezusa? Czy tradycje targumiczne obecne w liturgii synagogalnej miały wpływ na idee i myśli autora Czwartej Ewangelii? Artykuł złożony jest z dwóch części: (1) Charakterystyka tradycji targumicznych na podstawie Targumu Neofiti; (2) Terminologiczne i konceptualne związki pomiędzy tradycją targumiczną i Czwartą Ewangelią. W niniejszym artykule autor ukazuje, że wiele tekstów zawartych w Czwartej Ewangelii może być głębiej rozumianych w świetle tradycji targumicznej.
Bibliografia
Barry Levy, B., The Language of Neofiti 1: A Descriptive and Comparative Grammar of the Palestinian Targum, New York University, New York 1974.
Barry Levy, B., Targum Neophyti 1. A Textual Study, t. 1: Introduction, Genesis, Exodus, University Press of America, Lanham–New York–London 1986.
Beattie, D.R., M. McNamara, M. (ed.), The Aramaic Bible: Targums in their Historical Context, Sheffield Academic Press, Sheffield 1994.
Boismard, M.É., Les citations targumiques dans le quatrième èvangile, Revue Biblique 66 (1959), p. 374–378.
Borobio, E. M., Estudios linguisticos sobre el arameo del MS. Neofiti 1, Univeridad Complutense, Madrid 1975.
Boyarin, D., The Gospel of the Memra: Jewish Binitarianism and the Prologue to John, Harvard Theological Review 94 (2001), p. 243–284.
Chilton, B.D. Typologies of Memra and the Fourth Gospel, in: Textual and Contextual Studies in the Pentateuchal Targums, vol. 1. Targum Studies, P.VM. Flesher (ed.), Scholars Press, Atlanta 1992, p. 89–100.
Díez Macho, A., Neophyti I. Targum Palestinese. MS de la Biblioteca Vaticana, vol. 1–5, Consejo Superior de Investigaciones Científicas, Madrid–Barcelona 1968–1978.
Flesher, P.V., Targum Studies, Georgia Scholars Press, Atlanta 1998.
Flesher, P.V., Chilton, B.D., The Targums: A Critical Introduction, Baylor University Press, Waco 2011.
Foster, J.A., The Language and Text of Codex Neofiti 1 in the Light of Other Palestinian Aramaic Sources, University Graduate School, Boston 1969.
Golomb, D.M., A Grammar of Targum Neofiti 1, Scholars Press, Chico 1985
Hayward, C.T.R., Divine Name and Presence the Memra, Totowa: Allanheld–Osmun 1981.
Hayward, C.T.R., Targums and the Transmission of Scripture into Judaism and Christianity, Brill, Leiden 2010.
Kasher, R., The Aramaic Targumim and their Sitz im Leben, in: Proceedings of the Ninth World Congress of Jewish Studies, M.H. Goshen-Gottstein (ed.), Hebrew University, Jerusalem 1988, p. 75–85.
Le Déaut, R., Introduction à la littérature targumique, Pontifical Biblical Institute, Roma 1966.
Levey, S.H., The Messiah: An Aramaic Interpretation. The Messianic Exegesis of the Targum, Hebrew Union College, Cincinnati–New York 1974.
Lund, J., A Descriptive Syntax of the Non-translational Passages According to Codex Neofiti 1, Hebrew University, Jerusalem 1981.
McNamara, M., Logos of the Fourth Gospel and Memra of the Palestinian Targum (Ex 12:42), Expository Times 79 (1968), p. 115–117.
McNamara, M., Targum Neofiti 1: Genesis, The Liturgical Press, Collegeville 1992.
McNamara, M., Targum and Testament: Aramaic Paraphrases of the Hebrew Bible: A Light on the New Testament, Irish University Press, Shannon 1972.
McNamara, M., Targum and Testament Revisited, Eerdmans, Grand Rapids 2010.
McNamara, M., ‘To Prepare a Resting-Place for You’: A Targumic Expression and John 14,2–3, in: Targum and New Testament, M. McNamara (ed.), Mohr Siebeck, Tübingen 2011, p. 444–449.
Middelton, R.D. Logos and Shekinah in the Fourth Gospel, Jewish Quarterly Review 29 (1938–39), p. 101–133.
Morujao, G., A unidade de Jesus com o pai em Jo 10,30, Estudios Biblicos 47 (1989) p. 47–64.
Muñoz León, D., Dios-Palabra, Memra en los Targumim del Pentateuco, Institucíon S. Jeronimo, Granada 1974.
Muñoz León, D., Gloria de la Shekina en los Targumim del Pentateuco, Consejo Superior de Investigaciones Científicas, Madrid 1977.
Neyrey, J.H., Jacob Traditions and the Interpretation of John 4:10–26, Catholic Biblical Quarterly 41 (1979), p. 419–437.
Neyrey, J.H., The Jacob allusions in John 1:51, Catholic Biblical Quarterly 44 (1982), p. 586–605.
Pérez-Fernández, M., Tradiciones Mesiánicas en el Targum Palestinense, Institucion San Jeronimo, Valencia – Jerusalem 1981.
Pollard, T.E., The Exegesis of John 10:30 in the Early Trinitarian Controversies, New Testament Studies 3 (1956/57) p. 334–349.
Reim, G., Targum und Johannesevangelium, Biblische Zeitschrift 27 (1983), p. 1–13.
Ronning, J., The Jewish Targums and John’s Logos Theology, Hendrickson Publishers, Peabody 2010.
Rosenthal, A., The Dialects of Jewish Palestinian Aramaic and the Palestinian Targum of the Pentateuch, Sefarad 46 (1986) p. 441–448.
Rosik, M., Rapport, I., Wprowadzenie do literatury i egzegezy żydowskiej okresu biblijnego i rabinicznego, Wydawnictwo TUM, Wrocław 2009.
Sabourin, L., The Memra of God in the Targums, Biblical Theology Bulletin 6 (1976), p. 79–85.
Shinan, A., Sermons, Targums, and the Reading of the Scriptures in the Ancient Synagogue, in: The Synagogue in Late Antiquity, L.I. Levine (ed.), American Schools of Oriental Research, Baltimore 1987, p. 97–110.
Söding, T., Ich und Vater sind eins” (Joh 10,30): Die johanneische Christologie vor dem Anspruch des Hauptgebotes (Dtn 6,4f), Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft und die Kunde der älteren Kirche 93 (2002), p. 177–199.
Sokoloff, M., A Dictionary of Jewish Palestinian Aramaic of the Byzantine Period, Bar-Ilan University Press, Ramat Gan 1990.
Wróbel, M.S., ‘Ja i Ojciec jedno jesteśmy’ (J 10,30). Chrystologia Ewangelii św. Jana wobec żydowskiego monoteizmu, in: Jezus jako Syn Boży w Nowym Testamencie i we wczesnej literaturze chrześcijańskiej, Analecta Biblica Lublinensia 1, H. Drawnel (ed.), Wydawnictwo KUL, Lublin 2007, p. 53–62.
Wróbel, M.S., Targum Neofiti 1. Księga Rodzaju. Tekst aramejski – przekład – aparat krytyczny – przypisy, vol. 1, Gaudium, Lublin 2014.
York, A.D., The Targum in the Synagogue and in the School, Journal for the Study of Judaism, 10 (1979), p. 74–86.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1319
Liczba cytowań: 0
