The differences between the healing stories from Epidaurus and from the Gospels

Abstrakt

Różnice między opisami uzdrowień z Epidauru i z Ewangelii

W Epidaurze, głównym antycznym sanktuarium Asklepiosa, znaleziono ważne inskrypcje z tekstami z IV wieku przed Chr. Oparte były one zasadniczo na tradycjach wcześniejszych na temat uzdrowień. Skłonne są do przesady i mają za cel promowanie sanktuarium. Typowym ich rysem jest inkubacja z wizją i uzdrowieniem, zwykle już we śnie. Uważa się, że zachodzą podobieństwa i różnice między opisami uzdrowień z Epidauru i z Ewangelii. Podobieństwo polega jednak na cechach gatunkowych: są to w obu przypadkach opisy uzdrowień i można je nazwać opisami cudów (aczkolwiek „cud” to pojęcie ogólne przez nas skonstruowane). Podobieństwa szczegółowe między pojedynczymi opowiadaniami są drugorzędne i nieliczne. Pewne problemy zdrowotne w opisach, jak ślepota, są te same, ale jest to okoliczność banalna, gdyż były one częste i trudne do wyleczenia. Nakładanie rąk i dotykanie w opisach ewangelicznych były być może inspirowane przez poglądy greckie, ale nie zachodzą w Epidaurze. Inne rysy są odmienne. Uzdrowienia są inaczej nazywane. Opowiadania mają inną budowę. Opisy z Epidauru pochodzą najczęściej z inskrypcji wotywnych i reliefów (uzupełnionych przez fantazję), opisy ewangeliczne z tradycji ustnej. Opisy z Epidauru skupiają się na chorych, opisy ewangeliczne na uzdrowicielu. Jezus w tych opisach jawi się jako nadzwyczajny człowiek, gdy uzdrowienia z Epidauru miały następować w wyniku teofanii a czasem przy pomocy sakralnych zwierząt, węży i psów. Opisy z Epidauru są najczęściej powiązane z wróżebnymi snami, co nigdy się nie zdarza przy cudach Jezusa. Wizje w Epidauru dotyczą często operacji i leków, nieobecnych w Ewangeliach. Cuda z Ewangelii nie miały kontekstu sakralnego. Opisy z Epidauru były przekazywane w kontekście konkretnego sanktuarium, a opisy z Ewangelii w kontekście wspólnoty. Te opisy cudownych uzdrowień wydają się więc całkiem niepodobne.