Il Libro di Giobbe nella letteratura monastica delle origini (secoli IV–V)
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2013.010Słowa kluczowe
literatura monastyczna, Księga HiobaAbstrakt
Księga Hioba w najstarszym piśmiennictwie monastycznym ( IV–V wiek)
Wiek IV i V to najważniejszy okres dla rodzącego się monastycyzmu. Niniejszy artykuł ukazuje, w jakim stopniu piśmiennictwo monastyczne tego okresu odwoływało się do Księgi Hioba. W artykule uwzględniono wszystkich znanych dzisiaj trzydziestu ośmiu pisarzy monastycznych tego okresu, analizując ich sto osiem dzieł. Zajęliśmy się jednakże tylko tymi, które przeznaczone zostały dla mnichów, nie badaliśmy natomiast pism skierowanych do innych odbiorców. Chociaż nasze badania rozciągnęliśmy także na autorów łacińskich, najwięcej materiału znaleźliśmy u Ojców wschodnich. Jest to zrozumiałe, gdyż niemalże wszyscy pisarze monastyczni na Zachodzie byli ukształtowani przez monastycyzm wschodni, który przecież narodził się na Wschodzie. Z tego też względu monastyczne dziedzictwo Wschodu jest o wiele bogatsze niż Zachodu.
Na początku artykułu ukazaliśmy, w jaki sposób pisarze monastyczni IV i V wieku korzystali z Księgi Hioba. W drugiej części zajęliśmy się pokrótce wpływem Księgi Hioba na duchowość rodzącego się monastycyzmu. Obie części pozwoliły na sformułowanie ogólniejszych wniosków. W piśmiennictwie rodzącego się monastycyzmu znajdujemy aż 153 odniesienia do Księgi Hioba, z czego 91 to dosłowne cytaty. Taki stan rzeczy umieszcza to natchnione pismo na drugim miejscu wśród wszystkich Ksiąg Mądrościowych Biblii (zaraz po Księdze Przysłów, która została wykorzystana 412 razy, z czego 314 ad litteram). Pisarze monastyczni IV–V wieku najczęściej korzystali z następujących fragmentów Księgi Hioba: 1, 21 (12 razy), 2, 7 (6 razy), 40, 11 (sześć razy), 40, 24 (pięć razy).
Księga Hioba zawdzięcza niewątpliwie swe powodzenie w piśmiennictwie monastycznym pierwszych wieków surowemu sposobowi życia swego bohatera. Był to dla pierwszych mnichów wspaniały wzór do naśladowania, a zwycięstwo końcowe Hioba napełniało ich optymizmem i nadzieją, iż wszystkie wyrzeczenia, cierpienia i pokuty zostaną nagrodzone przez Boga.
Bibliografia
Basilius Caesariensis, Moralia, in PG [= J.-P. Migne (ed.), Patrologiae cursus completus. Series Graeca, Parisiis 1857–1866] 31, coll. 700–869.
Basilius Caesariensis, Praevia institutio ascetica, in PG 31, coll. 620–625.
Hieronymus, Contra Helvidium, in PL [= J.-P. Migne (ed.), Patrologiae cursus completus. Series Latina, Parisiis 1841–1864] 23, coll. 193–216.
Iohannes Chrysostomus, Comparatio regis et monachi, in PG 47, coll. 387–392.
Macarius Aegyptius Magnus, Apophthegmata 18, in PG 34, col. 249.
Marcus Eremita, Ad Nicolaum praecepta animae salutaria, in PG 65, coll. 1027–1054.
Nilus, In Albianum oratio, in PG 79, coll. 696–712.
Pelagius, Epistula ad Demetriadem 6, in PL 30, col. 23.
Theodorus Orsiesii coadiutor, Epistula, in PL 23, coll. 104–106.
Degórski B., I Libri sapienziali nella letteratura monastica delle origini (secc. IV–V), in Letture cristiane dei Libri Sapienziali. XX Incontro di studiosi dell’antichita cristiana, Roma, 9–11 maggio 1991, Istituto Patristico «Augustinianum» [= “Studia Ephemeridis «Augustinianum»”, 37], Roma 1992.
Degórski B., L’elenco delle citazioni dei Libri sapienziali nella letteratura monastica del IV e V secolo, "Roczniki Teologiczne" 40 (1993), pp. 119–154.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 489
Liczba cytowań: 0