The Christological Dimension of Biblical Inspiration according to Gospel Testimonies
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2023.019Słowa kluczowe
objawienie, natchnienie, wymiar chrystologiczny, EwangelieAbstrakt
Chrystologiczny wymiar natchnienia biblijnego według świadectwa Ewangelii
Ewangelie poświadczają swoje pochodzenie od Boga w ten sposób, że ukazują Jezusa i Jego dzieło objawienia jako dokonujące się w gronie naocznych świadków: apostołów i uczniów. Dają także poznać, że natchnienie apostołów i uczniów do głoszenia otrzymanego przez Jezusa objawienia Bożego pochodzi od tegoż Jezusa – Mesjasza i Syna Bożego. Tajemnica Chrystusowego natchnienia apostołów i uczniów jest przybliżona w dwu aspektach. Pierwszym z nich jest kształtowanie ich – wewnątrz osobowej relacji – do przyjęcia i rozumienia objawionych im słów i czynów, które ostatecznie pochodzą od Ojca. Związek osobisty z Mesjaszem i Synem Bożym, przeżywany w wierze żywej i świadomej tożsamości jego Osoby, stanowi najgłębszy faktor tego „natchnienia”, które czyni apostołów i uczniów Pańskich zdolnymi do komunikowania, ustnie i na piśmie, orędzia Jezusa Chrystusa, które jest w istocie „słowem Boga”, „słowem od Boga”. W Ewangeliach synoptycznych osobista relacja z Jezusem przyjmuje formę więzi uczeń – Nauczyciel, w której najważniejsza jest wiara w Jezusa Chrystusa jako Syna Bożego (por. Mk 1,1; J 20,31). Relacja z Jezusem może być bezpośrednia (Ewangelia Jana) lub pośrednia (Ewangelia Łukasza). Relacja bezpośrednia, fundamentalna dla komunikowania „słów od Boga”, pojawia się jako szczególnie mocno wyartykułowana i bogata w Ewangelii według św. Jana: autor wraz z innymi uczniami kontemplował chwałę Jednorodzonego Syna, który pochodzi od Ojca (J 1,14 – liczba mnoga: „oglądaliśmy”); jest naocznym świadkiem nauczania i wydarzeń z życia Jezusa od samego początku do końca (J 19,35; 21,24). Drugi aspekt Jezusowego natchnienia to przygotowywanie apostołów („Dwunastu”) i innych uczniów do głoszenia objawionych im słów „od Boga” światu. Uwierzywszy w synostwo Boże Jezusa, apostołowie i uczniowie dają świadectwo o dokonanym przez Niego dziele objawienia „słów Boga”, ponieważ są przez Niego wspierani: „Uświęć ich w prawdzie. Słowo Twoje jest prawdą. Jak Ty Mnie posłałeś na świat, tak i Ja ich na świat posłałem. A za nich Ja poświęcam w ofierze samego siebie, aby i oni byli uświęceni w prawdzie. Nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy dzięki ich słowu będą wierzyć we Mnie” (J 17,17–20). To dzięki temu „uświęceniu w prawdzie” apostoł składa świadectwo o „słowach Boga” jako natchniony: w pierwszym rzędzie przez samego Jezusa – Syna Bożego, w którego uwierzył wraz ze wspólnotą uczniów (liczba mnoga w J 1,14), a ostatecznie pouczony przez Ducha Świętego, Ducha Prawdy (J 15,26–27; 20,22).
Bibliografia
Alonso Schökel, Luis. 1965. The Inspired Word: Scripture in the Light of Language and Literature. Translated by Francis Martin. New York: Herder and Herder.
Barret, Charles K. 1972. “The Prologue of St. John’s Gospel.” In New Testament Essays, 161–186. London: Society for Promoting Christian Knowledge.
Bauer, Walter, William F. Arndt, F. Wilbur Gingrich, and F. W. Danker. 1979. A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature. Chicago: University of Chicago Press.
Bornkamm, Günther. 1964. “Der Auferstandene und der Irdische. Mt 28,16-20.” In Zeit und Geschichte. Dankesgabe an Rudolf Bultmann zum 80. Geburtstag, edited by Erich Dinkler, 171–191. Tübingen: Mohr Siebeck.
Brown, Raymond E. 1970. The Gospel According to John (XIII–XXI). Garden City, NY: Doubleday.
Citrini, Tullio. 1982. Identita della Bibbia. Canone, interpretazione, ispirazione delle Scritture sacre. Leggere oggi la Bibbia, vol. 3, no. 3. Brescia: Queriniana.
Citrini, Tullio. 1988. „Scrittura. Ispirazione.” In Nuovo Dizionario di Teologia Biblica, edited by Pietro Rossano, Gianfranco Ravasi, Antonio Girlanda, 1457–1472. Cinisello Balsamo: Edizioni Paoline.
Collins, Adela Yarbro. 2007. Mark: A Commentary on the Gospel of Mark. Edited by Harold W. Attridge. Minneapolis, MN: Fortress Press.
Dubovský, Peter, and Jean-Pierre Sonnet. 2013. “Introduzione.” In Ogni Scrittura è ispirata. Nuove prospettive sull’ispirazione biblica, edited by Peter Dubovský and Jean-Pierre Sonnet, 7–17. Cinisello Balsamo: Edizioni San Paolo.
Frankemölle, Hubert. 1997. Matthäus: Kommentar, vol. 2. Düsseldorf: Patmos.
Homerski, Józef. 1977. “Starotestamentalne cytaty w Ewangelii Mateusza.” Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 24, no. 1: 31–39.
Just, Arthur A. 1997. Luke 9:51–24:53. Concordia Commentary. St. Louis: Concordia Publishing House.
Keener, Craig S. 2003. The Gospel of John: A Commentary, vol. 1. Peabody, MA: Hendrickson Publishers.
Kupp, David D. 1996. Matthew’s Immanuel: Divine Presence and God’s People in the First Gospel. Cambridge: Cambridge University Press.
Linke, Waldemar. 2017. “Natchnienie i prawda Pisma Świętego. Od Dei Verbum do Evangelii gaudium.” In Natchnienie Pisma świętego. W świetle świadectwa tekstów o nich samych, edited by Mirosław Wróbel, Stefan Szymik, and Krzysztof Napora, 21–44. Analecta Biblica Lublinensia, vol. 15. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Luz, Ulrich. 2005. Matthew 21–28: A Commentary. Translated by James E. Crouch. Edited by Helmut Koester. Minneapolis: Fortress Press.
Malina, Artur. 2013. Ewangelia według św. Marka 1,1–8,26. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Marcus, Joel. 2008. Mark 1–8: A New Translation with Introduction and Commentary. New Haven, CT: Yale University Press.
Mather, P. Boyd. 1977. “Christian Prophecy and Matthew 28:16–20: A Test Exegesis.” In Society of Biblical Literature Seminar Papers 1977, edited by Paul J. Achtemeier, 103–115. Missoula: Scholars Press.
Mędala, Stanisław. 2010. Ewangelia według św. Jana. Rozdziały 1–12. Nowy Komentarz Biblijny, vol. 4, part 1. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Meier, John P. 1997. “The Circle of the Twelve: Did It Exist during Jesus’ Public Ministry?” Journal of Biblical Literature 116, no. 4: 635–672.
Meier, John P. 2007. A Marginal Jew. Rethinking the Historical Jesus, vol. 3, Companions and Competitors. New Haven, CT: Yale University Press.
Mielcarek, Krzysztof. 1994. Jezus – ewnagelizator ubogich (Łk 4, 16–30). Studium z teologii św. Łukasza. Lublin: Academicon.
Mielcarek, Krzysztof. 2017. “Pieśń na trzy głosy. Natchnione świadectwo synoptyków.” In Natchnienie Pisma świętego. W świetle świadectwa tekstów o nich samych, edited by Mirosław Wróbel, Stefan Szymik, and Krzysztof Napora, 99–109. Analecta Biblica Lublinensia, vol. 15. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Moloney, Francis J. 1998. The Gospel of John. Collegeville, MN: The Liturgical Press.
Paciorek, Antoni. 2007. “Jezus – Syn Boży w Ewangelii św. Mateusza.” In Jezus jako Syn Boży w Nowym Testamencie i we wczesnej literaturze chrześcijańskiej, edited by Henryk Drawnel, 31–40. Analecta Biblica Lublinensia, vol 1. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Rahner, Karl.1967. “Theologie und Anthropologie.” In Karl Rahner, Schriften zur Theologie, t. VIII. Einsiedeln: Benziger Verlag.
Sand, Alexander. 1986. Das Evangelium nach Matthäus. Regensburg: Pustet.
Tuckett, Christopher M. 2000. Luke. London: T&T Clark.
Witczyk, Henryk. 2020. Natchnienie. Prawda. Zbawienie. Poznań: Pallottinum.
Wróbel, Mirosław. “‘Ja i Ojciec jedno jesteśmy’ (J 10,30). Chrystologia Ewangelii św. Jana wobec żydowskiego monoteizmu.” In Jezus jako Syn Boży w Nowym Testamencie i we wczesnej literaturze chrześcijańskiej, edited by Henryk Drawnel, 53–62. Analecta Biblica Lublinensia, vol. 1. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Zumstein, Jean. 2017. L’Évangile selon saint Jean. Geneva: Labor et Fides.
Żywica, Zdzisław. 2003. “Mateuszowe formuły i cytaty wypełnienia.” In Pieśniami dla mnie Twoje przykazania, edited by Waldemar Chrostowski, 470–486. Warsaw: Vocatio.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Henryk Witczyk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 229
Liczba cytowań: 0