Prophetic Inspiration in the Light of the Prophet’s Relationship with God in the Book of Jeremiah
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2023.016Słowa kluczowe
natchnienie biblijne, natchnienie prorockie, Księga Jeremiasza, Natchnienie i prawda Pisma Świętego, księga prorocka, Jr 1,5–10, Jr 15,10–21, Jr 20,7–13, Jr 36Abstrakt
Prorocze natchnienie w świetle relacji proroka z Bogiem w Księdze Jeremiasza
Papieska Komisja Biblijna w dokumencie Natchnienie i prawda Pisma Świętego proponuje ujęcie fenomenologiczne natchnienia biblijnego, koncentrując się na więzi łączącej autorów biblijnych z Bogiem. W przypadku natchnienia prorockiego ta szczególna relacja łączącą proroka i Boga wyraża się, zdaniem Papieskiej Komisji Biblijnej, w funkcji proroka jako wysłannika Boga, która jest identyfikowana na podstawie stereotypowych formuł prorockich i opowiadań o powołaniu prorockim. Jeśli jednak Bóg udziela się prorokowi w słowie, to pytanie o więź łączącą proroka z Bogiem musi uwzględnić różne doświadczenia słowa Bożego, które są udziałem proroka. Szczególne jest w tym kontekście świadectwo Księgi Jeremiasza, która w opowiadaniu o powołaniu (Jr 1,5–10) przedstawia proroka jako syna w relacji do Boga objawiającego się mu jako ojciec. W wyznaniach Jeremiasza (szczególnie Jr 15,10–21 i 20,7–13) prorok zmagający się ze słowem Bożym jawi się przyjacielem Boga. Wreszcie komunikacja proroka za pomocą pisma (Jr 36) zakłada rolę proroka jako pisarza, który jest świadkiem słowa Bożego. Te trzy relacje proroka z Bogiem – syna, przyjaciela i świadka – wykraczają poza model natchnienia proroka jako wysłannika Boga.
Bibliografia
Barbiero, Gianni. 2013. “Tu mi hai sedotto, Signore.” Le confessioni di Geremia alla luce della sua vocazione propetica (Studia Analecta Biblica 2). Roma: Gregorian & Biblical Press.
Borgonovo, Gianantonio. 1998. “Tôrāh, Testimonianza e Scrittura. Per un’ermeneutica teologica del testo biblico.” In: La rivelazione attestata. La Bibbia fra testo e teologia. Raccolta di studi in onore del Cardinale Carlo Maria Martini Arcivescovo di Milano per il suo LXX compleanno, ed. Giuseppe Angelini (Quodlibet 7), 283–318. Milano: Glossa.
Borgonovo, Gianantoni. 2001. “Una proposta di rilettura dell’ispirazione biblica dopo gli apporti della Form- e Redaktionsgeschichte.” In: L’interpretazione della Bibbia nella Chiesa. Atti del Simposio promosso dalla Congregazione per la Dottrina della Fede. Roma, Sett. 1999 (Atti e documenti 11), 41–63. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
Bovati, Pietro. 2008. “Così parla il Signore.” Studi sul propetismo biblico (Collana BIBLICA). Bologna: EDB.
Bracke, John. M. 1983. “Jeremiah 15:15–21.” Interpretation 37: 174–178.
Carroll, Robert. P. 1986. Jeremiah. A Commentary (Old Testament Library). London: SCM Press.
Diamond, Pete A.R. 1987. The Confessions of Jeremiah in Context. Scenes of Prophetic Drama (Journal for the Study of the Old Testament. Supplement Series 45). Sheffield: Academic Press.
Ferry, Joëlle. 2012. “«Le livre dans le livre.» Lecture de Jérémie 36.” In: Les recueils prophétiques de la Bible. Origines, milieux, et contexte proche-oriental, eds. Jean-Daniel Macchi, Christophe Nihan, Thomas Römer (Le Monde de la Bible 64), 283–306. Genève: Labor et Fides.
Fischer, Georg. 2005. Jeremiah 1–25 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament). Freiburg–Basel–Wien: Herder.
Gerstenberger, Erhard. 1963. “Yahweh’s Complaints. Observations on Jer 15:10–21.” Journal of Biblical Literature 82: 393–408.
Habel, Norman C. 1965. “The Form and Significance of the Call Narratives.” Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft, 77: 297–323
Hartenstein, Freidhelm. 2017. „Prophets, Princes, and Kings. Prophecy and Prophetic Books according to Jeremiah 36.” In: Jeremiah’s Scriptures. Production, Reception, Interaction, and Transformation, eds. Hindy Najman and Konrad Schmid (Supplements to the Journal for the Study of Judaism 173), 70–91. Leiden: Brill.
Heschel, Abraham. 1962. The Prophets. New York: Harper & Row.
Holladay, William L. 1987. Jeremiah 1. A Commentary on the Book of the Prophet Jeremiah Chapters 1–25 (Hermeneia). Philadelphia: Fortress Press.
Isbell, Charles. 1978. “2 Kings 22:3–23:24 and Jeremiah 36. A Stylistic Comparison.” Journal for the Study of the Old Testament 8: 33–45.
Ittmann, Norbert. 1981 Die Konfessionen Jeremias. Ihre Bedeutung für die Verkündigung der Propheten. Neukirchen-Vluyn: Neukircher.
Jaworski, Piotr. 2016. Tożsamość proroka w świetle Jr 23,9–40. Studium egzegetyczno-teologiczne (Studia Biblica Lublinensia 15). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Koehler, Ludwig, und Walter Baumgartner, eds. 1995 [1991]. Hebräisches und Aramäisches Lexikon zum Alten Testament. Band I. Leiden–New York–Köln: Brill.
Lechter, Mark. 2013. “Personal Missives and National History. The Relationship between Jeremiah 29 and 36.” In: Prophets, Prophecy, and Ancient Israelite Historiography, eds. Mark J. Boda and Lissa Wray Beal, 275–293. Winona Lake, IN: Eisenbrauns.
Leuchter, Mark. 2018. “The Pen of Scribes. Writing, Textuality, and the Book of Jeremiah.” In: The Book of Jeremiah. Composition, Reception, and Interpretation, eds. Jack Lundbom, Craig A. Evans and Bradford Anderson (Vetus Testamentum Supplements 178), 3–25. Leiden–New York–Köln: Brill.
Lundbom, Jack R. 1999. Jeremiah 1–20. A New Translation with Introduction and Commentary (The Anchor Bible 21A). New York: Doubleday.
Perdue, Leo G. 2007. “Baruch among the Sages.” In: Uprooting and Planting. Essays on Jeremiah for Leslie Allen, eds. John Goldingay and Leslie C. Allen (Library of Hebrew Bible/Old Testament Studies 459), 260–290. New York, London: T & T Clark.
Pikor, Wojciech. 2020. “A Prophet as a Witness to His Call. A Narrative Key to the Reading of Prophetic Call Narrative.” Scripta Theologica 52: 730–95.
Pontifical Biblical Commission. 2015. The Inspiration and Truth of Sacred Scripture. The Word that Comes from God and Speaks of God for the Salvation of the World, trans. Thomas Esposito and Stephen Gregg. London: Catholic Truth Society.
Popielewski, Wojciech. 2003. “«Uwiodłeś mnie, Panie» (Jr 20,7). Powołanie prorockie w świetle wyznań Jeremiasza”. In: Pieśniami dla mnie Twoje przykazania. Księga pamiątkowa dla Księdza Profesora Janusza Frankowskiego w 50. rocznicę święceń kapłańskich i 75. rocznicę urodzin, ed. Waldemar Chrostowski, 262–289. Warszawa: Vocatio.
Ricoeur, Paul. 1997. “L’ermeneutica della testimonianza.” In: Testimonianza, parola e rivelazione, 73–108. Roma: Edizoni Dehoniane.
Salustiuss, Gajusz Krispus. 2006. Sprzysiężenie Katylina i Wojna z Jugurta, translation and introduction by K. Kumaniecki. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Toorn, Karel van der. 2007. Scribal Culture and the Making of the Hebrew Bible. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Vogels, Walter. 1982. “La Parole de Dieu comme nourriture.” In: La Pâque du Christ, Mystère de salut. Mélanges offerts au P. F.-X. Durrwell pour son 70e anniversaire avec un témoignage du jubilaire, eds. Martin Benzerath et al. (Lectio divina 112), 33–50. Paris: Cerf.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Wojciech Pikor
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 246
Liczba cytowań: 0