Sakrale Topografie der mittelalterlichen Stadt Płock
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2017.007Słowa kluczowe
Płock, średniowiecze, topografia sakralnaAbstrakt
Topografia sakralna średniowiecznego Płocka
Topografia sakralna średniowiecznego Płocka w podstawowym kształcie uformowała się między połową XI i początkiem XIII wieku. Pewne zmiany nastąpiły wraz z nadaniem tej osadzie praw miejskich w 1237 roku. W drugiej połowie XIV i na początku XV wieku powiększeniu i przekształceniu uległy również przedmieścia Płocka. Mimo tych zmian, a także rozwoju miasta w kolejnych stuleciach (szczególnie w XVI wieku), ośrodek ten zachował ukształtowaną w średniowieczu topografię sakralną, która w swoich głównych założeniach przetrwała niemal bez zmian do końca XVIII wieku.
Bibliografia
Acta capituli Plocensis ab an. 1514 ad an. 1577, hg. v. B. Ulanowski, „Archiwum Komisji Historycznej AU“, 10 (1916).
Anonima tzw. Galla Kronika czyli Dzieje książąt i władców polskich, hg. v. K. Maleczyński, (Monumenta Poloniae Historica series nova, 2, (1952).
Codex diplomaticus et commemorationum Masoviae generalis, 1, hg. v. J. K. Kochanowski, (1919).
Księga ławnicza miasta Płocka 1489–1517, hg. v. D. Poppe, (1995).
Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum, hg. v. I. Zakrzewski, 1, (1890).
Mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem Kronika Polska, hg. v. M. Plezia, (Monumenta Poloniae Historica series nova, 11, (1994).
Nowy kodeks dyplomatyczny Mazowsza, Teil 2, hg. v. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, K. Pacuski, H. Wajs, (1989).
Rocznik kapituły gnieźnieńskiej, hg. v. B. Kürbis, (Monumenta Poloniae Historica series nova, 6, (1962).
Spominki płockie i sochaczewskie, hg. v. A. Bielowski, (Monumenta Poloniae Historica, 3, (1878).
Spominki płockie, hg. v. A. Rutkowska-Płachcińska, (Monumenta Poloniae Historica series nova, 12, (1996).
Spominki sochaczewskie, hg. v. A. Rutkowska-Płachcińska, (Monumenta Poloniae Historica series nova, 12, (1996).
Zbiór dokumentów i listów miasta Płocka, hg. v. S. M. Szacherska, 1–2, (1975–1987).
Askanas K., Sztuka Płocka, (1991).
Bilska-Ciećwierz M., Powstanie i organizacja kapituł kolegiackich metropolii gnieźnieńskiej w średniowieczu, (2007).
Bukowska A., Relikty architektury wczesnośredniowiecznej – formy i datowanie, in: Płock wczesnośredniowieczny, hg. v. A. Gołembnik, (2011), S. 149–216.
Deptuła Cz., Werner, in: Hagiografia polska. Słownik bio-bibliograficzny, 2, (1972), S. 513–521.
Deptuła J., Kolegiata Najświętszej Marii Panny na podgrodziu płockim (próba nowego ujęcia zagadnienia), „Notatki Płockie“, 4 (1959), 11/12, S. 46–52.
Deptuła J., Kościół płocki w XII wieku, „Studia Płockie“, 3 (1975), S. 67–86.
Derwich M., Mogilno i Płock. Z dziejów budowy organizacji Kościoła polskiego, in: Civitas & villa. Miasto i wieś w średniowiecznej Europie Środkowej, hg. v. C. Buśko, (2002), S. 463–466.
Dobosz J., Monarchia i możni wobec Kościoła w Polsce do początku XIII wieku, (2002).
Dulinicz M., Czy Płock był stolicą Mazowsza na przełomie X i XI w. ?, in: Centrum i zaplecze we wczesnośredniowiecznej Europie Środkowej, hg. v. S. Moździoch, (1999), S. 155–171.
Dulinicz M., Mazowsze w X wieku, in: Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, hg. v. H. Samsonowicz, (2000), S. 199–220.
Figurski P., Przekaz ideowy i datacja „Mors et miracula beati Verneri“, „Studia Źródłoznawcze“, 48 (2010), S. 25–43.
Fijałkowski P., Żydzi w miastach Mazowsza w XIII–XVIII w., in: Mazowieckie miasteczka na przestrzeni wieków. Wybrane zagadnienia rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturowego, hg. v. A. Stawarz, (1999), S. 60–81.
Gałuszka T., Zdanek M., „Krakowskie“ bulle rekomendacyjne Grzegorza IX a początki dominikanów w Polsce, „Studia Źródłoznawcze“, 44 (2006), S. 49–65.
Gawarecki W. H., Wiadomość historyczna o benedyktynach zgromadzenia płocko-pułtuskiego, „Pamiętnik Religijno-Moralny“, 7 (1844), S. 3–34.
Gołembnik A., Płock we wczesnym średniowieczu, in: Historia Płocka w ziemi zapisana. Podsumowanie wyników dotychczasowych badań archeologicznych, hg. v. A. Gołembnik, (2000) S. 13–48.
Gołembnik A., Początki Płocka – mity i rzeczywistość, „Slavia Antiqua“, 40 (1999), S. 69–84.
Gołembnik A., Początki Płocka w świetle ostatnich prac weryfikacyjnych i nowych odkryć archeologicznych, in: Osadnictwo i architektura ziem polskich w dobie zjazdu gnieźnieńskiego, hg. v. A. Buko, Z. Świechowski (2000), S. 167–178.
Gołembnik A., Rozwój osadnictwa otwartego i pierwsza lokacja miasta, in: Płock wczesnośredniowieczny, hg. v. A. Gołembnik, (2011), S. 217–278.
Gołembnik A., Rozwój przestrzenny średniowiecznego Płocka – gród, osada, miasto, in: Wczesnośredniowieczny Płock, hg. v. A. Gołembnik, (2002), S. 7–66.
Grabowski L., Wskrzeszenie renesansowego klejnotu, in: Arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski /1908–1941/. W pięćdziesiątą rocznicę męczeńskiej śmierci, hg. v. A. Suski, W. Góralski, T. Żebrowski, Płock 1991, S. 31–141.
Grzybowski M. M., Kolegiata św. Michała Archanioła w Płocku, (2015).
Grzybowski M. M., Parafia św. Bartłomieja Apostoła w Płocku 1356–2006, (2006).
Grzybowski M. M., Zygner L., Episkopat płocki w latach 1075–2015. 940 lat istnienia diecezji, (2015).
Historia Płocka w ziemi zapisana. Podsumowanie wyników dotychczasowych badań archeologicznych, hg. v. A. Gołembnik, (2000).
Kłoczowski J., Zakon Braci Kaznodziejów w Polsce 1222–1972. Zarys dziejów, in: Studia nad historią dominikanów w Polsce 1222–1972, hg. v. J. Kłoczowski, 1, (1975), S. 19–158.
Knapiński R., Credo Apostolorum w romańskich Drzwiach Płockich, (1992).
Knapiński R., Relikwiarz hermowy na relikwie św. Zygmunta, „Studia Płockie“, 10 (1982), S. 249–254.
Kozłowska-Budkowa Z., Repertorium polskich dokumentów doby piastowskiej, Heft 1.: Do końca wieku XII, (2006).
Kürbisówna B., Najstarsze dokumenty opactwa benedyktynów w Mogilnie, „Studia Źródłoznawcze“, 13 (1968), S. 27–61.
Manikowska H., Geografia sakralna miasta, in: Animarum cultura. Studia nad kulturą religijną na ziemiach polskich w średniowieczu, Bd.1: Struktury kościelno-publiczne, hg. v. H. Manikowska, W. Brojer, (2008), S. 95–131.
Mąkowski W., Kościół św. Marii Magdaleny i klasztor panien norbertanek zakonu premonstrateńskiego za murami miasta Płocka, in: Nowowiejski A. J., Płock. Monografia historyczna, S. 586–596.
Nowowiejski A. J., Płock. Monografia historyczna, (1930).
Pacuski K., Początki benedyktyńskiego opactwa św. Wojciecha na grodzie płockim, in: Społeczeństwo Polski Średniowiecznej, 5, hg. v. S. K. Kuczyński, (1992), S. 135–152.
Płocha J., Najdawniejsze dzieje opactwa benedyktynów w Mogilnie, (1969).
Płock wczesnośredniowieczny, hg. v. A. Gołembnik, (2011).
Polak Z., Lokacje płockie w świetle archeologii, „Rocznik Mazowiecki“, 13 (2001), S. 24–39.
Polak Z., Płock średniowieczny – kontynuacja czy nowa jakość ?, in: Płock wczesnośredniowieczny, hg. v. A. Gołembnik, (2011), S. 311–378.
Polak Z., Raz jeszcze o trzynastowiecznej lokacji Płocka, in: Przez granice czasu. Księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Jerzemu Gąssowskiemu, hg. v. A. Buko, W. Duczko, (2008), S. 221–237.
Przedpełski J., Stefański J., Żydzi płoccy w dziejach miasta, (2012).
Radzimiński A., Związki klasztoru czerwińskiego i kanoników regularnych z instytucjami kościelnymi Płocka w średniowieczu, „Roczniki Historyczne“, 62 (1996), S. 113–125.
Rojewski A., Zarys dziejów kultu św. Zygmunta w diecezji płockiej w okresie przedtrydenckim, „Studia Płockie“, 9 (1981), S. 101–121.
Romańskie Drzwi Płockie 1154 – ok. 1430 – 1982, Płock 1983.
Sikorski D. A., Wczesnopiastowska architektura sakralna (jako źródło historyczne do dziejów Kościoła w Polsce), (2012).
Skwierczyński K., Custodia civitatis. Sakralny system ochrony miasta w Polsce wczesnego średniowiecza na przykładzie siedzib biskupich, „Kwartalnik Historyczny“, 103 (1996), 3, S. 3–51.
Szafrański W., Płock we wczesnym średniowieczu, (1983).
Szafrański W., Zygner L., Płock w dobie narodzin państwa Piastów, in: Dzieje Płocka, 1, hg. v. M. Kallas, (2000), S. 25–42.
Szyma M., Architektura sakralna Płocka w XIII w. – kolegiata św. Michała i kościół św. Dominika, in: Płock wczesnośredniowieczny, hg. v. A. Gołembnik, (2011), S. 279–310.
Szymaniak M., Biskup płocki Gedko (1206–1223). Działalność polityczna na tle procesu emancypacji Kościoła polskiego spod władzy książęcej, (2007).
Trawkowski S., Kaźń kasztelana Bolesty w tradycji płockiej, „Studia Źródłoznawcze“, 14 (1969), S. 53–61.
Trawkowski S., Taberny płockie na przełomie XI i XII wieku, „Przegląd Historyczny“, 53 (1962), 4, S. 731–744.
Trawkowski S., Zur Sozialtopographie der Stadt Płock im 12. Jahrhundert, „Kwartalnik Kultury Materialnej“, 3 (1962), Sonderausgabe, S. 406–408.
Trzeciecki M., Gród na Wzgórzu Tumskim, in: Płock wczesnośredniowieczny, hg. v. A. Gołembnik, (2011), S. 101–148.
Trzeciecki M., Przestrzeń publiczna średniowiecznego Płocka jako przedmiot badań archeologa, in: Ulica, plac i cmentarz w publicznej przestrzeni średniowiecznego i wczesnonowożytnego miasta Europy Środkowej, hg. v. S. Krabath, J. Piekalski, K. Wachowski, (2011), S. 63–75.
Trzeciecki M., Kultura materialna średniowiecznego Płocka, in: Historia Płocka w ziemi zapisana. Podsumowanie wyników dotychczasowych badań archeologicznych, hg. v. A. Gołembnik, (2000), S. 87–133.
Wczesnośredniowieczny Płock, hg. v. A. Gołembnik, (2002).
Wiśniewski K., Fundacja benedyktyńskiego opactwa św. Wojciecha w Płocku, in: Kościół, kultura, polityka w państwie pierwszych Piastów [in Druck].
Witkowski R., Jews in medieval Poland – culture, religion and language as reflected in sources, „Studia Historica Slavo-Germanica“, 28 (2008–2010), S. 87–139.
Wołosz A. F. K., Kolegiata p.w. św. Michała w Płocku – zapoznane dzieło romanizmu na Mazowszu, „Studia Mazowieckie“, 5–6 (1996–1997), S. 7–49.
Wołosz A. F. K., Romańska architektura kościoła p. w. św. Dominika w Płocku, „Mazowsze“, 11 (1998), S. 89–120.
Zaremska H., Żydzi w średniowiecznej Polsce. Gmina krakowska, (2011).
Zygner L., Stellung und Rolle der Bischöfe im spätmittelalterlichen Płock (14.–15. Jahrhundert), in: Bischof und Bürger. Herrschaftsbeziehungen in den Kathedralstädten des Hoch- und Spätmittelalters, hg. v. U. Grieme, N. Kruppa, S. Pätzold, (2004), S. 259–298.
Żebrowski T., Kolegiata św. Michała w Płocku i szkoła kolegiacka (około 1150–1612), in: Małachowianka. Dzieje najstarszej z istniejących szkół – obecnego Liceum Ogólnokształcącego im. Marszałka Stanisława Małachowskiego w Płocku, hg. v. W. Koński, (1995), S. 11–30.
Żebrowski T., Kościół (X–XIII w.), in: Dzieje Mazowsza, 1, hg. v. H. Samsonowicz, (2006), S. 447–487.
Żebrowski T., Stolica książąt mazowieckich i płockich (1138–1495), in: Dzieje Płocka, 1, (2000), S. 43–98.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor zgłaszający tekst do publikacji zobowiązany jest do ujawnienia wszystkich autorów uczestniczących w przygotowaniu tekstu oraz (jeśli dotyczy) wskazanie źródeł finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów („financial disclosure”). W wypadku tekstów przygotowanych przez dwóch lub wielu Autorów, Autorzy zobowiązani są do przesłania do Redakcji oświadczenia o wkładzie poszczególnych Autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz wskazaniem Autora/Autorów koncepcji, założeń, metod itp.). Główną odpowiedzialność za tekst ponosi Autor zgłaszający go Redakcji.
Informujemy, że Redakcja Biuletynu Polskiej Misji Historycznej korzysta z programu antyplagiatowego iThenticate, od 2016 roku każdy artykuł jest sprawdzany pod względem oryginalności. Redakcja oświadcza, że wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą dokumentowane oraz upubliczniane poprzez powiadomienie odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające Autorów, instytucje i stowarzyszenia naukowe itp.).
Autorzy/Autorki przesyłając artykuł przez stronę APCz składają oświadczenia dotyczące praw autorskich oraz przygotowania artykułu zgodnie z zasadami etycznymi dla prac naukowych. Oswiadczenie jest także dostępne w formie dokumentu word (oświadczenie).
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 451
Liczba cytowań: 0