Odbudowa w Hamburgu – ideały i realizacja

Abstract

Hamburg zaliczany jest najbardziej zniszczonych przez naloty bombowe miast w Niemczech. Po zakończeniu wojny celem tutejszych konserwatorów było stworzenie strefy Starego Miasta na wyspie Cremon, znajdującej się pod szczególnym nadzorem konserwatorskim. Części zburzonych budynków z innych dzielnic miasta powinny przy tym zostać przeniesione do tej zabytkowej strefy i wykorzystane przy odbudowie. W opracowanym po wojnie zarządzeniu dotyczącym odbudowy śródmieścia uwzględniono istniejącą strukturę miasta i związane z nią ograniczenia oraz możliwości. Na zniszczonym, pełnym gruzów obszarze powstała ulica przecinająca Stare Miasta w kierunkach wschód-zachód, przy której jeszcze w 1949 roku przewidywano jedynie niską zabudowę. W przeobrażającym się urbanistycznym modelu miasta nowe budynki były budowane jako solitery w płynnej, luźnej przestrzeni.

Od 1948 roku aktualizowano plan zabudowy śródmieścia Hamburga. W pierwszej kolejności zabezpieczono generalny, do dziś utrzymany kształt przestrzeni miejskiej: w rozporządzeniu dotyczącym zabudowy wokół jeziora Binnenalster niektóre budynki na tym terenie zostały podniesione do rangi wzoru dla nowych oraz także starszych, odbudowywanych domów. Podobne zasady odnośnie kształtu nowych budynków zawiera zarządzenie z 1953 roku dotyczące odbudowy Placu Ratuszowego (Rathausmarkt). Szczególny nacisk położono przy tym na zachowanie konturu miasta. Celowi zachowania korony miasta zostały podporządkowane wszystkie przedsięwzięcia budowlane w śródmieściu po 1945 roku. Intencje konserwatorskie z trudnością były realizowane przy odbudowie Starego Miasta. Wiele z ocalałych zabytków musiało ustąpić nowemu budownictwu.