Die Wallfahrten des polnischen Adels zu heiligen Orten im 17. und 18. Jahrhundert
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2015.006Schlagworte
Polnischer und litauischer Adel im 17. und 18. Jahrhundert, Wallfahrten, katholische Heiligtümer, Kult der Jungfrau Maria, wunderbare Bilder von der Jungfrau Maria und der HeiligenAbstract
Im 17. und 18. Jahrhundert trat der polnische und litauische Adel gerne Reisen an. Im Fall von Auslandsreisen religiöser Natur genossen die Wallfahrten ins Heilige Land, an das Grab von Hl. Jakobus dem Älteren in Santiago de Compostela und nach Rom besonders großes Interesse. Während dieser hat man Heiligtümer besichtigt, in denen die Reliquien von Heiligen aufbewahrt wurden. Dank der Wunder der Jungfrau Maria oder anderer Heiligen waren Kultstätten in der heutigen Tschechien, Österreich, Bayern und Norditalien entstanden. Beliebte Pilgerziele waren auch Wallfahrtsorte in Rzeczpospolita, im 18. Jahrhundert etwa insgesamt 150 Stätten. Besondere Bedeutung besaßen vor allem die Marien-Heiligtümer, insbesondere die gekrönten Bilder der Jungfrau Maria aus den Jahren 1717-1792.
Ein häufiger Grund für die Aufnahme der Wallfahrt waren chronische Erkrankungen der einzelnen Pilger. Landläufig glaubte man die heilsame Wirkung der heiligen Stätten. Vor allem, wenn man die Ursachen der Erkrankung für Hexerei oder Besessenheit vom Teufel hielt. Ein der solchen Orte war das Kloster in Łagiewniki (Heiligtum der Göttlichen Barmherzigkeit in Krakau-Łagiewniki), dessen Chroniken voll von Zeugnissen der Befreiung von der Teufelsbesessenheit sind.
Literaturhinweise
Dzieje Polski pod panowaniem Augusta II od roku 1696-1728 opisał współczesny Erazm Otwinowski, (1849).
Juozapo Jurgio Hilzeno 175201754 metų kelionės Dienoraštis = Dziennik podróży Józefa Jerzego Hylzena z lat 1752-1754, ed. by A. Pacevičius, J. Orzeł, S. Roszak, (2013).
Karol Stanisław Radziwiłł, Diariusz peregrynacji europejskiej (1684-1687), ed. by A. Kucharski, (2011).
Niemcewicz J. U., Pamiętniki czasów moich, 1 (2000).
Nowa Korona Chwały Naywyższej Monarchini Nieba y Ziemie Naiasnieyszey Krolowey Polskiey Maryi Pannie [...] w Przecudowny Rytrakcie Na Jasney Gorze Częstochowskieu z Woli [...] Klemensa XI [...] Roku Pańskiego 1717, Dnia 7 Septembra [...] ukoronowana..., (1717).
Pamiętnik Felicyana Junoszy Piaskowskiego, podstolego podlaskiego, majora J.K. Mości, począwszy od roku 1690, (1865).
Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego (1666-1721), ed. by J. Bartoszewicz, (1862).
Pielgrzymki Polaków do ziemi świętej i sąsiednich krain, ed. by W. Chomętowski, (1874).
Rafałowiczówna J., A z Warszawy nowiny te... Listy do Elżbiety Sieniawskiej z lat 1710-1720, ed. by B. Popiołek, (2000).
Starowolski S., Polska albo opisanie położenia Królestwa Polskiego, ed. by A. Piskadło, (1976).
Baranowski A. J., Oprawy uroczystości koronacyjnych wizerunków Marii na Rusi Koronnej w XVIII w., „Biuletyn Historii Sztuki”, LVII, 3-4 (1995).
Barącz S., Cudowne obrazy Matki Najświętszej w Polsce, (1891).
Bartoszewicz J., Koronacje obrazów świętych, in: Dzieła Juljana Bartoszewicza, 7: Szkice z czasów saskich, (1880).
Ciesielski T., Koronacje cudownych obrazów w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej, in: Cywilizacja prowincji Rzeczypospolitej szlacheckiej, ed. by A. Jankowski, A. Klonder, (2004).
Fridrich A., Historye cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny w Polsce, 1-4 (1904-1908).
Jackowski A., Pielgrzymowanie, (1998).
Jackowski A., Rozwój pielgrzymek w Polsce, in: Przestrzeń i sacrum. Geografia kultury religijnej w Polsce i jej przemiany w okresie od XVII do XX w. na przykładzie ośrodków kultu i migracji pielgrzymkowych, ed. by A. Jackowski [et al.], (²1996).
Janocha M., O koronacjach obrazów Matki Boskiej, in: J. S. Pasierb, M. Janocha, Polonica artystyczne w zbiorach watykańskich, (2000).
Kowalski F. B., Kodeń Marii. Cudowny obraz Matki Boskiej Kodeńskiej, (1927).
Kucharski A., Staropolskie pielgrzymki do zagranicznych sanktuariów, available on the Internet: http://mobile.wilanowpalac.pl/article/staropolskie_pielgrzymki_do_zagranicznych_sanktuariow.html (visited on 01.09.2014).
Miejsca święte Rzeczypospolitej, ed. by A. Jackowski, (1998).
Nagielski M., Sapieha Mikołaj, in: Polski Słownik Biograficzny, XXXV, 144 (1994).
Nietolerancja i zabobon w Polsce w XVII i XVIII w., ed. by B. Baranowski, W. Lewandowski, (1987).
[Nowakowski] X. Wacław, O cudownych obrazach w Polsce Przenajświętszej Matki Bożej, (1902).
Okoń M., Wrzesz M., Kodeń, in: Encyklopedia katolicka, 9 (2002).
Podlasiak P. J. K., Kodeń Sapiehów. Jego kościoły i cudowny obraz Matki Boskiej Gwadalupeńskiej, (1898).
Sajkowski A., Włoskie przygody Polaków. Wiek XVI-XVIII, (1973).
Witkowska A., Uroczyste koronacje wizerunków maryjnych, in: Przestrzeń i sacrum. Geografia kultury religijnej w Polsce i jej przemiany w okresie od XVII do XX w. na przykładzie ośrodków kultu i migracji pielgrzymkowych, ed. by A. Jackowski [et al.], (1996).
Wolański F., Europa jako punkt odniesienia dla postrzegania przestrzeni geograficznej przez szlachtę polską osiemnastego wieku w świetle relacji podróżniczych i geograficznych, (2002).
Wolański F., Stosunek społeczeństwa staropolskiego do miejsc świętych w świetle relacji podróżniczych i kompendiach geograficznych w XVIII w., in: Czasy nowożytne. Studia poświęcone pamięci prof. Władysława Eugeniusza Czaplińskiego w 100 rocznicę urodzin, ed. by K. Matwijowski, (2005).
Z dawna Polski Tyś Królową. Koronowane wizerunki Matki Bożej 1717-1990, ed. by P. Azulewicz [et al.], (1990).
Downloads
The publisher's shop:
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Die Autoren sind verpflichtet, alle bei der Erstellung des Beitrages beteiligten Autoren zu benennen und (falls zutreffend) die Finanzierungsquellen der Publikation bekanntzugeben, sowie den Beitrag der Forschungsinstitutionen, Verbände und anderen Einrichtungen („financial disclosure“) aufzuführen. Bei Beiträgen, die von zwei oder mehreren Autoren verfasst wurden, sind die Autoren verpflichtet, der Redaktion eine Stellungnahme über den Beitrag einzelner Autoren (einschließlich ihre Zugehörigkeit und Angabe des Autors / Autoren der Konzepte, Annahmen, Methoden etc.) zu übermitteln. Die Hauptverantwortung für den Text trägt der ihn einreichende Autor. Ferner bestätigt der korrespondierende Autor mit der Einreichung, dass alle beteiligten Autoren einer Veröffentlichung zustimmen.
Bitte beachten Sie, dass die Redakteure des Bulletins der Polish Historical Mission das Anti-Plagiat-Programm iThenticate verwenden. Seit 2016 wird jeder Artikel auf Echtheit geprüft. Die Herausgeber erklären, dass aufgedeckte Fälle von wissenschaftlichem Fehlverhalten dokumentiert werden und durch Anzeige bei den entsprechenden Einrichtungen (Arbeitgeber der Autoren, wissenschaftliche Institutionen und Verbände, etc.) der Öffentlichkeit bekanntgegeben werden. Die Erklärung ist ist auch in Form eines Word-Dokuments verfügbar: Eklärung des Autors / der Autoren.
Stats
Number of views and downloads: 617
Number of citations: 0
