Das Universitätsarchiv Würzburg und seine Stellung innerhalb der bayerischen Universitätsarchive

Abstract

Archiwum Uniwersyteckie w Würzburgu i jego miejsce wśródbawarskich archiwów uniwersyteckich

Tematem artykułu jest pozycja Uniwersytetu w Würzburgu oraz jego archiwum wśród uczelni bawarskich i ich archiwów. Przedstawiona została również Grupa Robocza Bawarskich Archiwów Uniwersyteckich, jej cele oraz realizowane zadania. We wstępie mowa jest o historii założonego w 1402 roku Uniwersytetu w Würzburgu. Instytucja ta działała jedynie przez około 25 lat, wówczas to po raz ostatni wzmiankowana jest w źródłach. Uniwersytet ponownie powołał do życia książę-biskup Julius Echter z Mespelbrunn w 1582 roku. Od tego czasu – przez ponad 425 lat – placówka ta stawia czoła zmiennej historii, co znajduje swój wyraz również w zbiorach Archiwum Uniwersyteckiego. Dzisiejsze Archiwum Uniwersyteckie utworzono w latach 2003 – 2008 na podstawie Bawarskiej Ustawy o Archiwach. Realizuje ono zadania w siedmiu obszarach, wśród których fundamentalne znaczenie mają: selekcja, udostępnianie zbiorów, ich utrzymanie, zarządzanie zbiorami i spuściznami oraz serwis dla użytkowników. Zasoby Archiwum obejmują 1500 metrów bieżących, przy czym warto zaznaczyć, że archiwalia sprzed 1700 roku w olbrzymiej części uległy zniszczeniu w wyniku zbombardowania Würzburga w dniu 16 marca 1945 roku. W artykule przedstawiono również bawarskie uniwersytety oraz ich archiwa. Podobnie, jak w przypadku Uniwersytetu w Würzburgu, także uniwersytety w Monachium i w Erlangen zostały założone z inicjatywy lokalnych władców w czasach nowożytnych. W przeciwieństwie do Uniwersytetu Technicznego w Monachium utworzonego jako Szkoła Politechniczna, młodsze uniwersytety bawarskie w Regensburgu, Augsburgu, Bambergu i w Passawie powstały w wyniku przekształcenia w XX wieku istniejących w tych miejscowościach liceów. Początkowo w wyniku reorganizacji utworzono na ich bazie wyższe szkoły fi lozoficzno-teologiczne, które następnie przekształcono w uniwersytety. Wyjątkiem jest Bamberg – tamtejsze liceum powstało na bazie starego uniwersytetu. Uniwersytet w Bayreuth i Uniwersytet Wojskowy w Monachium zostały utworzone od podstaw, nie zaś w oparciu o istniejącą placówkę edykcyjną. Zwraca uwagę fakt, że cztery najstarsze uniwersytety cieszą się dziś największą liczbą studentów. Ostatni rozdział artykułu poświęcony jest Grupie Roboczej Bawarskich Archiwów Uniwersyteckich. Stowarzyszenie to służy głównie wspieraniu i koordynacji współpracy archiwów uniwersyteckich z większymi archiwami, np. archiwami państwowymi, a także ze Związkiem Archiwistów Niemieckich (VdA). Grupa robocza powstała w maju 2002 roku z inicjatywy Archiwum Uniwersyteckiego w Augsburgu i skupiła w pierwszej fazie sześć uniwersytetów. Celem jej działalności jest dyskusja na temat warunków funkcjonowania archiwów uniwersyteckich oraz wspieranie pracy zatrudnionych w nich archiwistów, w szczególności wymiana doświadczeń, pogłębianie wiedzy fachowej, inicjowanie szkoleń.

Tłumaczenie/Übersetzt von Barbara Sapała