„Konstrukcja tradycji” w funkcjonalistycznej odbudowie centrum Hanoweru po 1945 roku
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2012.010Abstrakt
Tematem artykułu jest odbudowa Hanoweru po wojnie, po znacznym zniszczeniu centrum miasta przez brytyjskie lotnictwo. Projekt odbudowy – od 1948 roku realizowany przez Rudolfa Hillebrechta, jednego z najsłynniejszych powojennych urbanistów niemieckich – cieszył się od samego początku opinią najbardziej konsekwentnej realizacji funkcjonalizmu w planowaniu miast w Republice Federalnej Niemiec. Przyczyną tego nie były jedynie naukowe fundamenty i zdecydowanie „technokratyczna” orientacja całego projektu. W wielu przypadkach niszczono bez wahania historyczne place i budynki, na miejscu których powstały wielkie arterie komunikacyjne. Interesujący jest przy tym fakt, że mimo wszystko odbudowano po zniszczeniach wojennych kilka wybranych obiektów monumentalnych, usytuowanych w rezultacie w radykalnie zmodernizowanym otoczeniu. Ten świadomy kontrast miedzy „starym” i „nowym” wydaje się być reminiscencją Karty Ateńskiej. Jeszcze bardziej zaskakujący jest fakt, że władze miejskie przy całym funkcjonalizmie planowania organizmu miejskiego nie zapomniały o stworzeniu tak zwanej „wyspy tradycji” („Traditionsinsel”), czyli rezerwatu historycznych zabudowań w centrum obszaru staromiejskiego. Zakrawa przy tym na ironię, że ten teren został w dużej części oszczędzony w trakcie bombardowań, ale i tak nie zawierał już zbyt wiele substancji zabytkowej: została ona wyburzona w trakcie „odnowy” starówki, przeprowadzonej w latach 1936–1939. Tworzenie „rezerwatu przeszłości” było wynikiem rozgrywek politycznych w sa mym mieście oraz na płaszczyźnie ogólnokrajowej. Projekt miał prawdopodobnie z jednej strony „zadośćuczynić” zniszczeniom zabytków w innych częściach miasta, z drugiej strony odgrywał funkcje dydaktyczne (w centrum „rezerwatu” usytuowano muzeum miejskie) oraz symboliczno-polityczne (w częściowo zrekonstruowanym zamku umieszczono parlament nowo powstałego kraju związkowego Dolnej Saksonii).
Przy ocenie tej szybko i niezwykle zdecydowanie prowadzonej odbudowy warto wziąć pod uwagę pewne aspekty biograficzne. Okazuje się, że w Hanowerze w otoczeniu głównego architekta Rudolfa Hillebrechta znalazło się po wojnie wielu planistów, którzy do upadku Trzeciej Rzeszy odgrywali centralne role w rozwoju planów deportacji ludności w Europie Środkowo-Wschodniej oraz w projektowaniu wielkich osiedli dla kolonistów niemieckich. Niezwykle rażącym przykładem kariery takich osób jest Hans Stosberg, bezpośredni zastępca Hillebrechta, który zataił w trakcie denazyfikacji fakt pracy na stanowisku głównego architekta osiedli IG-Farben w Oświęcimiu. Należy wiec założyć, że ci przywykli do rozmachu architekci tworzyli specyficzny klimat przekonań, opinii i oczekiwań oraz wywierali wpływ na projekty odbudowy Hanoweru.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor zgłaszający tekst do publikacji zobowiązany jest do ujawnienia wszystkich autorów uczestniczących w przygotowaniu tekstu oraz (jeśli dotyczy) wskazanie źródeł finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów („financial disclosure”). W wypadku tekstów przygotowanych przez dwóch lub wielu Autorów, Autorzy zobowiązani są do przesłania do Redakcji oświadczenia o wkładzie poszczególnych Autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz wskazaniem Autora/Autorów koncepcji, założeń, metod itp.). Główną odpowiedzialność za tekst ponosi Autor zgłaszający go Redakcji.
Informujemy, że Redakcja Biuletynu Polskiej Misji Historycznej korzysta z programu antyplagiatowego iThenticate, od 2016 roku każdy artykuł jest sprawdzany pod względem oryginalności. Redakcja oświadcza, że wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą dokumentowane oraz upubliczniane poprzez powiadomienie odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające Autorów, instytucje i stowarzyszenia naukowe itp.).
Autorzy/Autorki przesyłając artykuł przez stronę APCz składają oświadczenia dotyczące praw autorskich oraz przygotowania artykułu zgodnie z zasadami etycznymi dla prac naukowych. Oswiadczenie jest także dostępne w formie dokumentu word (oświadczenie).
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 597
Liczba cytowań: 0