Historia debat na temat pracy najemnej, niewolnictwa i sił napędowych kapitalizmu
(od XVIII wieku do współczesności)
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2024.007Słowa kluczowe
ekonomia polityczna; niewolnictwo; praca zarobkowa; kapitalizm; praca wolna i niewolnaAbstrakt
W jakim stopniu rozróżnienie między wolnymi i niewolnymi stosunkami pracy ma sens w świetle historii i dynamiki kapitalizmu? Na podstawie pobieżnej analizy dyskursów na temat niewolnictwa i pracy najemnej prowadzonych od końca XVIII wieku (zwłaszcza w niemieckim kręgu językowym) podjęto próbę omówienia i umieszczenia tego zagadnienia w kontekście niektórych publikacji w języku angielskim i francuskim z okresu ostatnich 300 lat. Tłumaczenie Renata Skowrońska
Bibliografia
Bettziech, Heinrich: Geld und Geist. Versuch einer Sichtung und Erlösung der arbeitenden Volks-Kraft. 1845.
Cancrin, Georg Graf: Die Oekonomie der menschlichen Gesellschaften und das Finanzwesen. 1845.
Condorcet, Jean-Antoine-Nicolas de Caritat, marquis de: Réflexions sur l’esclavage des nègres. 1788 [1781], in: Oeuvres de Condorcet, 7. 1847.
Conversations-Lexicon oder encyklopädisches Handwörterbuch für gebildete Stände, 5. 1815.
Der Arbeiterfreund: Zeitschrift des Centralvereins in Preußen für das Wohl der arbeitenden Klassen, 9. 1871.
Der Menschenraub in der Südsee, in: Globus: illustrierte Zeitschrift für Länder- und Völkerkunde, 20/16. 1871, S. 253.
Engels, Friedrich: Die Lage der arbeitenden Klasse in England. 1845.
Forbonnais, François Véron Duverger de: Elémens de commerce, 1. 1796 [1754].
Franklin, Benjamin: Observations concerning the Increase of Mankind, peopling of Countries, Etc., in: The Gentleman’s and London Magazine, 24. 1751.
Garrault, François: Des mines d’argent trouvée en France, ouvrage et police d’icelles. 1579.
Gosch, Josias L.: Entwurf eines Plans zu einem vollständigen System der sämmtlichen einem Staatswirthe nothwendigen Wissenschaften […]. 1787.
Justi, Johann H. G. von: Abhandlungen von der Vollkommenheit der Landwirthschaft und der höchsten Cultur der Länder. 1761.
Marx, Karl / Engels, Friedrich: Die Deutsche Ideologie, in: Marx, Karl / Engels, Friedrich: Werke, 3: 1845–1846. 1978.
Marx, Karl: Das Elend der Philosophie. Antwort auf Proudhons „Philosophie des Elends“, in: Marx, Karl / Engels, Friedrich: Werke, 4: Mai 1846–März 1848. 1977.
Marx, Karl: Das Kapital, in: Marx, Karl / Engels, Friedrich: Werke, 23. 1962.
Marx, Karl: Ökonomische Manuskripte 1857/1858, in: Marx, Karl / Engels, Friedrich: Werke, 42. 1983.
Nemours, Pierre S. D. de: Observations sur l’esclavage des nègres, in: Éphémérides du citoyen, 6. 1771, S. 162–246.
Neues hannoversches Magazin, 9. 1800 [15.03.1799].
Oberndorfer, Johann A.: Theorie der Wirthschaftspolizei oder die sogenannte Nationalökonomie und Staatswirthschaft, auch Volkswirthschaftslehre und Volkswirthschaftspflege genannt. 1840.
Parsons, Albert R.: Anarchism: Its Philosophy and Scientific Basis As Defined by Some of Its Apostles. 1887.
Rau, Karl Heinrich: Lehrbuch der politischen Ökonomie, Zweiter Band: Grundsätze der Volkswirthschaftspolitik, Zweite Ausgabe. 1839.
Raymond, Daniel: Thoughts on Political Economy: In Two Parts, 1. 1820.
Senior, Nassau William: Historical and Philosophical Essays, 2. 1865.
Smith, Adam: An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations. 1979.
Smith, Adam: An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations. 1981.
Steuart, James: An Inquiry into the Principles of Political Oeconomy […], 1. 1992.
Storch, Heinrich Friedrich von: Cours d’économie politique, ou, Exposition des principes qui déterminent la prosperité des nations, avec des notes par J.-B. Say, 3. 1823.
Storch, Heinrich Friedrich von: Handbuch der National-Wirthschaftslehre. 1819.
Townsend, Joseph: A Dissertation of the Poor Laws. By a Well-Wisher to Mankind. 1787.
Ure, Andrew: The Philosophy of Manufactures.1830.
Weber, Ernst von: Vier Jahre in Afrika. 1871–1875, 1. 1878.
Acemoğlu, Daron / Johnson, Simon / Robinson, James: The Rise of Europe: Atlantic Trade, Institutional Change, and Economic Growth, in: The American Economic Review, 95/3. 2005, S. 546–579.
Allen, Richard B.: Asian Indentured Labor in the 19th and Early 20th Century Colonial Plantation World, in: Oxford Research Encyclopedia of Asian History. 2017, URL: https://oxfordre.com/asianhistory/view/10.1093/acrefore/9780190277727.001.0001/acrefore-9780190277727-e-33 (15.01.2024).
Baptist, Edward: The Half Has Never Been Told. Slavery and the Making of American Capitalism. 2014.
Beckert, Sven: Empire of Cotton. A Global History. 2014.
Berg, Maxine / Hudson, Pat: Slavery, Capitalism and the Industrial Revolution. 2023.
Blackburn, Robin: The Making of New World Slavery. From the Baroque to the Modern, 1492–1800. 1997.
Clegg, John J.: Capitalism and Slavery, in: Critical Historical Studies, 2/2. 2015, S. 281–304.
Cooper (Jr.), William J.: Jefferson Davis: The Essential Writings. 2004.
Dalla, Costa Maria / Selma, James: The Power of Women & the Subversion of the Community. 1972.
Delfs, Sina / Yazdani, Kaveh: Kritische Anmerkungen zum herrschenden „N-Wort“-Diskurs, in: Merkur. Blog, URL: https://www.merkur-zeitschrift.de/2024/04/12/kritische-anmerkungen-zum-herrschenden-n-wort-diskurs/ (16.9.2024).
De Vito, Christian / Anderson, Clare / Bosma, Ulbe: Transportation, Deportation and Exile: Perspectives from the Colonies in the Nineteenth and Twentieth Centuries, in: International Review of Social History, 63/26. 2018, S. 1–24.
Drescher, Seymour. Econocide: British Slavery in the Era of Abolition. Second Edition. 2010.
Eltis, David / Engerman, Stanley L.: The Importance of Slavery and the Slave Trade to Industrializing Britain, in: The Journal of Economic History, 60/1. 2000, S. 123–144.
Federici, Silvia: Wages against housework. 1975.
Frank, Andre G.: World Accumulation. 1492–1789. 1978.
Heblich, Stephan / Redding, Stephen J. / Voth, Hans-Joachim: Slavery and the British Industrial Revolution, URL: https://www.nber.org/system/files/working_papers/w30451/w30451.pdf (20.8.2024).
Heller, Henry: Bodin on slavery and primitive accumulation, in: The Sixteenth Century Journal, 25/1. 1994.
Hilt, Eric: Economic History, Historical Analysis, and the „New History of Capitalism“, in: The Journal of Economic History, 77/2. 2017, S. 511–536.
Inikori, Joseph E.: Africans and the Industrial Revolution in England: A Study in International Trade and Economic Development. 2002.
Johnson, Walter: River of dark dreams. Slavery and empire in the Cotton Kingdom. 2013.
Kocka, Jürgen: Capitalism A Short History. 2016.
Köstlbauer, Josef: ‘I Have No Shortage of Moors’: Mission, Representation, and the Elusive Semantics of Slavery in Eighteenth–Century Moravian Sources, in: Mallinckrodt, Rebekka von / Köstlbauer, Josef / Lentz, Sarah: Beyond Exceptionalism: Traces of Slavery and the Slave Trade in Early Modern Germany, 1650–1850. 2021, S. 109–136.
Kuhlmann-Smirnov, Anne: Schwarze Europäer im Alten Reich: Handel, Migration, Hof. 2013.
Linden, Marcel van der: Workers of the World. Essays toward a Global Labor History. 2008.
Lord, John: Capital and Steam Power 1750–1800. 2013.
Luxemburg, Rosa: Die Akkumulation des Kapitals. Ein Beitrag zur ökonomischen Erklärung des Imperialismus. 1923.
Mallinckrodt, Rebekka von / Ressel, Magnus: From Practices to Structurations, German Involvement in Slavery and the Slave Trade, in: Journal of Global Slavery, Special Issue, 8/2. 2023.
Mallinckrodt, Rebekka von: Verhandelte (Un-) Freiheit. Sklaverei, Leibeigenschaft und innereuropäischer Wissenstransfer am Ausgang des 18. Jahrhunderts, in: Geschichte und Gesellschaft, 43. 2017, S. 347–380.
Martin, Peter: Schwarze Teufel, edle Mohren. Afrikaner im Bewußtsein und Geschichte der Deutschen. 2001.
Miles, Robert: Capitalism and Unfree Labor: Anomaly or Necessity?. 1987.
Oakes, James: Capitalism and Slavery and the Civil War, in: International Labor and Working-Class History, 89. 2016, S. 195–220.
Olmstead, Alan L. / Rhode, Paul W.: Cotton, Slavery, and the New History of Capitalism, in: Explorations in Economic History, 67. 2018, S. 1–17.
Oudin-Bastide, Caroline / Steiner, Philippe: Calculation and Morality: The Costs of Slavery and the Value of Emancipation in the French Antilles. 2019 [2015].
Solow, Barbara L.: The Economic Consequences of the Atlantic Slave Trade. 2014.
Stanziani, Alessandro: Bondage: Labor and Rights in Eurasia from the Sixteenth to the Early Twentieth Centuries. 2014.
Tomich, Dale: The Second Slavery and World Capitalism: A Perspective for Historical Inquiry, in: International Review of Social History, 63/3. 2018, S. 477–501.
Wallerstein, Immanuel: The West, Capitalism, and the Modern World-System, in: Review, 15/4. 1992, S. 561–619.
Weber, Klaus: Deutsche Kaufleute im Atlantikhandel, 1680–1830: Unternehmen und Familien in Hamburg, Cadiz und Bordeaux. 2004.
Weber, Max: Economy and Society. An Outline of Interpretive Sociology. 1978.
Weber, Max: Wirtschaft und Gesellschaft. Grundriss der verstehenden Soziologie; mit einem Anhang: Die rationalen und soziologischen Grundlagen der Musik. 1980.
Weber, Max: Wirtschaft und Gesellschaft. Soziologie. Unvollendet 1919–1920, in: Borchardt, Knut et al. (Hg.): Max Weber Gesamtausgabe, I/23. 2013.
Welskopp, Thomas: Kapitalismus und Konzepte von Arbeit. Wie systemisch zentral ist „freie Lohnarbeit“ für den Kapitalismus?, in: Geschichte und Gesellschaft, 43. 2017, S. 197–216.
Werlhof, Claudia von: Frauenarbeit: Der blinde Fleck in der Kritik der politischen Ökonomie, in: Beiträge zur feministischen Theorie und Praxis, 1/1. 1978, S. 18–32.
White, Richard: The Republic for which it Stands: The United States During Reconstruction and the Gilded Age, 1865–1896. 2017.
Williams, Eric E.: Capitalism and Slavery. 1944.
Wright, Robert E. The Poverty of Slavery: How Unfree Labor Pollutes the Economy. 2017.
Yazdani, Kaveh: 18th–Century Plantation Slavery, Capitalism and the Most Precious Colony in the World, in: Vierteljahrschrift für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte, 108/4. 2021, S. 457–503.
Zimmerman, Andrew: Alabama in Africa. 2010.
Pobrania
Sklep wydawnictwa:
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Kaveh Yazdani
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszający tekst do publikacji zobowiązany jest do ujawnienia wszystkich autorów uczestniczących w przygotowaniu tekstu oraz (jeśli dotyczy) wskazanie źródeł finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów („financial disclosure”). W wypadku tekstów przygotowanych przez dwóch lub wielu Autorów, Autorzy zobowiązani są do przesłania do Redakcji oświadczenia o wkładzie poszczególnych Autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz wskazaniem Autora/Autorów koncepcji, założeń, metod itp.). Główną odpowiedzialność za tekst ponosi Autor zgłaszający go Redakcji.
Informujemy, że Redakcja Biuletynu Polskiej Misji Historycznej korzysta z programu antyplagiatowego iThenticate, od 2016 roku każdy artykuł jest sprawdzany pod względem oryginalności. Redakcja oświadcza, że wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą dokumentowane oraz upubliczniane poprzez powiadomienie odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające Autorów, instytucje i stowarzyszenia naukowe itp.).
Autorzy/Autorki przesyłając artykuł przez stronę APCz składają oświadczenia dotyczące praw autorskich oraz przygotowania artykułu zgodnie z zasadami etycznymi dla prac naukowych. Oswiadczenie jest także dostępne w formie dokumentu word (oświadczenie).
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 21
Liczba cytowań: 0
