Problem unikania powinności kurialnych przez dekurionów w IV wieku n.e. w świetle Kodeksu Teodozjańskiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2022.001Słowa kluczowe
późne Cesarstwo Rzymskie; kurie miejskie; dekurionowie; munera; obciążenia fiskalne; źródła normatywneAbstrakt
Na przełomie III i IV wieku n.e. pozycja członków rad miejskich uległa zmianie. Szczególnie legislacja cesarza rzymskiego Konstantyna I (306–337) spowodowała, że członkostwo w radach stało się obowiązkowe. Prowadziło to do unikania służby przez kuriałów i spadku liczebności członków rad miejskich. Jak głęboki był to proces, jest kwestią dyskusji współczesnych badaczy. W niniejszym artykule prezentuję najważniejsze sposoby unikania służby w radach miejskich na podstawie źródeł normatywnych, szczególnie Kodeksu Teodozjańskiego (rozdział I, księga XII). Na przełomie IV i V wieku w cesarskim ustawodawstwie pojawiają się rozwiązania znacznie ograniczające pozycję dekurionów, zaostrzeniu ulega też ton ustaw.
Bibliografia
Alföldy Géza: Historia społeczna starożytnego Rzymu. 1991.
Baumann Alexander: Freiheitsbeschränkungen der Dekurionen in der Spätantike. 2014.
Berger Adolf: Encyclopaedic Dictionary of Roman Law. 1953.
Chastagnol André: L’album municipal de Timgad. 1978.
Chastagnol André: L'évolution politique, sociale et économique du monde romain de Dioclétien à Julien. La mise en place du régime du Bas-Empire (284–363). 1982.
Drecoll Carsten: Die Liturgien im römischen Kaiserreiches des 3. und 4. Jh. n. Chr. 1997.
Hahn Istvàn: Immunität und Korruption der Curialen in der Spätantine, in: Schuller Wolfgang (ed.), Korruption in Altertum. Konstanzer Symposium Oktober 1979. 1982, 179–199.
Heather Peter: New men for New Constantines? Creating an imperial elite in the eastern Mediterranean, in: Magdalino Paul (ed.), New Constantines. The Rhythm of Imperial Renewal in Byzantium, 4th–13th Centuries. Papers from the Twenty–Sixth Spring Symposium of Byzantine Studies, St. Andrews, March 1992. 1994, pp. 11–33.
Horstkotte Hermann-Josef: Die Datierung des Dekurionenverzeichnisses von Timgad und die spätrömische Klerikergesetzgebung, in: Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, 33. 1984, pp. 238–247.
Jones Arnold Hugh Martin / Martindale John Robert / Morris John: The Prosopography of the Later Roman Empire, 1. 1971.
Jones Arnold Hugh Martin: The Later Roman Empire. A Social, Economic and Administrative Survey, 1–2. 1986.
Laniado Avshalom: Recherches sur les notables municipaux dans l'Empire protobyzantin. 2002.
Milewski Ireneusz: Depozycje i zsyłki biskupów w Cesarstwie Wschodniorzymskim (lata 325–451). 2008.
Millar Fergus: Empire and City, Augustus to Julian: Obligations, Excuses and Status, in: The Journal of Roman Studies, 58. 1983, pp.76–96.
Neesen Lutz: Die Entwicklung der Leistungen und Ämter (munera et honores) im römischen Kaiserreich des zweiten bis vierten Jahrhunderts, in: Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, 30. 1981, pp. 203–235.
Olszaniec Szymon: Prefektura "praetorio" Italii, Illyrikum i Afryki (312–425 n.e). 2013.
Schubert Werner: Die rechtliche Sonderstellung der Dekurionen (Kurialen) in der Kaisergesetzgebung des 4.–6. Jahrhunderts, in: Zeitschrift des Savignt-Stiftung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung, 86. 1969, pp. 287–333.
Seeck Otto: Decuriones sacrii consistorii, in: Pauly August / Wissowa Georg (ed.): Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft , 4. 2. 1901, col. 2353.
Seeck Otto: Regesten der Kaiser und Päpste für die Jahre 311 bis 476 n. Chr. Vorarbeit zu einer Prosopographie der christlichen Kaiserzeit. 1919.
Seeck Otto: Silentiarii, in: Pauly August / Wissowa Georg / Kroll Wilhelm / Mittelhaus Karl / Ziegler Konrat (ed.): Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, 3 A 1. 1927, coll. 57–58.
Sogno Cristiana: Q. Aurelius Symmachus. A political Biography. 2006.
Pobrania
Sklep wydawnictwa:
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Pan Profesor Szymon Olszaniec
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor zgłaszający tekst do publikacji zobowiązany jest do ujawnienia wszystkich autorów uczestniczących w przygotowaniu tekstu oraz (jeśli dotyczy) wskazanie źródeł finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów („financial disclosure”). W wypadku tekstów przygotowanych przez dwóch lub wielu Autorów, Autorzy zobowiązani są do przesłania do Redakcji oświadczenia o wkładzie poszczególnych Autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz wskazaniem Autora/Autorów koncepcji, założeń, metod itp.). Główną odpowiedzialność za tekst ponosi Autor zgłaszający go Redakcji.
Informujemy, że Redakcja Biuletynu Polskiej Misji Historycznej korzysta z programu antyplagiatowego iThenticate, od 2016 roku każdy artykuł jest sprawdzany pod względem oryginalności. Redakcja oświadcza, że wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą dokumentowane oraz upubliczniane poprzez powiadomienie odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające Autorów, instytucje i stowarzyszenia naukowe itp.).
Autorzy/Autorki przesyłając artykuł przez stronę APCz składają oświadczenia dotyczące praw autorskich oraz przygotowania artykułu zgodnie z zasadami etycznymi dla prac naukowych. Oswiadczenie jest także dostępne w formie dokumentu word (oświadczenie).
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 439
Liczba cytowań: 0
