Kartograficzna perspektywa geografii sportu. Piłkarze w przedwojennej i powojennej polskiej lidze

Autori

  • Kamil Nieścioruk University of Life Sciences in Lublin, Department of Environmental Engineering and Geodesy, Lublin, Poland https://orcid.org/0000-0002-0695-1195

DOI:

https://doi.org/10.12775/SG.2021.08

Ključne reči

sports, maps, visualisation, league, football

Apstrakt

Piłka nożna, jak każdy sport i jak większość zjawisk, ma swój wymiar przestrzenny. Jest także – z racji swojej popularności – odbiciem zmian społecznych i demograficznych. Artykuł prezentuje charakterystyki ilościowe i jakościowe wybranych klubów piłkarskich, z naciskiem na przestrzenno-demograficzne cechy piłkarzy. Pod uwagę wzięto trzy sezony z dwudziestolecia międzywojennego i jeden z pierwszych sezonów rozgrywanych w czasach PRL. Analiza zebranych danych zaowocowała propozycją metodyki prezentacji wieloatrybutowych danych sportowych, a także pozwoliła unaocznić m.in. wpływ geopolityki i zmian przestrzennych na sport. Dotyczy to przede wszystkim migracji powojennych, relacji zmian granic do sportowej mapy Polski oraz roli wybranych ośrodków w kształtowaniu przestrzennej charakterystyki polskiej piłki nożnej.

Author Biography

Kamil Nieścioruk, University of Life Sciences in Lublin, Department of Environmental Engineering and Geodesy, Lublin, Poland

Kamil Nieścioruk – assistant professor at the Department of Environment Engineering and Geodesy, University of Life Sciences in Lublin; member of the Research Team for the History of Cartography at the Polish Academy of Sciences, Polish Geographic Society and British Cartographic Society. His research interests cover: historical geography, history of cartography, mental maps, cartographic design

Reference

Agergaard S., ‘Learning in landscapes of professional sports: transnational perspectives on talent development and migration into Danish women’s handball around the time of the financial crisis, 2004–2012’, Sport in Society. Culture, Commerce, Media, Politics, 20, no. 10 (2017), 1457–69.

Agergaard S., Sørensen J. K., ‘The dream of social mobility: ethnic minority players in Danish football clubs’, Soccer & Society, 10, no. 6 (2009), 766–80.

Andreff W., ‘Economic Distortions: Infringing Human Rights in Sport’, in An Economic Roadmap to the Dark Side of Sport, vol. 1: Sport manipulations, ed. W. Andreff (Cham, 2019).

Antonowicz D., Kossakowski R., Szlendak T., ‘Ostatni bastion antykonsumeryzmu? Kibice industrialni w dobie komercjalizacji sportu’, Studia Socjologiczne, 202, no. 3 (2011), 113–39.

Antonowicz D., Wrzesiński Ł., ‘Kibice jako wspólnota niewidzialnej religii’, in Kibicowanie jako uniwersalny język, ed. M. Karaś (Żelechów, 2010), pp. 6–24.

Baas Ch., Gibson A., 86° 10′ 54″ W, 39° 46′ 1″ N: Using Geographic Information Systems to Document Historic Sporting Landscapes, Journal of Sport History, 38 (3), 2011, p. 475–487.

Baker A.R.H., ‘Pigeon racing clubs in Pas-de-Calais, France, 1870–1914’, Journal of Historical Geography, 41 (2013), 1–12.

Bale J., Sang J., Kenyan running. Movement culture, geography and global change (London–Portland, 1996).

Bale J., Sports geography (London–New York, 2003).

Brown A., ‘“Not For Sale”? The Destruction and Reformation of Football Communities in the Glazer Takeover of Manchester United’, Soccer & Society, 8, no. 4 (2007), 614–35.

Brown M., Lanci G., ‘Football and Urban Expansion in São Paulo, Brazil, 1880–1920’, Sport in History, 36, no. 2 (2016), 162–89.

Budd C., Sport in urban England. Middlesbrough, 1870–1914 (Lanham, 2017).

Busse R., Damiano J.-P., ‘The Role of Commercialisation of the European Football Business for the Emotional Bond between Fans and Clubs’, Advances in Management, 12, no. 1 (2019), 8–29.

Chepyator-Thomson J.R., Ariyo E.S., ‘Out of Eastern Africa: An Examination of Sport Labour Migration in the Post-Independence Era’, International Journal of the History of Sport, 33, no. 15 (2016), 1826–46.

Chomicki P., Śledziona L., Kowszewicz E., Rocznik piłkarski 1922. Polska – Europa – Świat (Mielec, 2017).

Darby P., ‘African Football Labour Migration to Portugal: Colonial and Neo-Colonial Resource’, Soccer & Society, 8, no. 4 (2007), 495–509.

Dawson M., ‘Acting global, thinking local: ‘Liquid imperialism’ and the multiple meanings of the 1954 British Empire & Commonwealth Games’, International Journal of the History of Sport, 23, no. 1 (2006), 3–27.

Day D.J., ‘From Barclay to Brickett: Coaching Practices and Coaching Lives in Nineteenth and Early Twentieth Century England’, unpublished PhD thesis (Leicester, 2008).

‘Dlaczego nie stary zapomniany klub?’, https://www. kibice.net/forum/viewtopic.php?t=26280&start=40#p944030 (accessed: 07 Sept. 2020).

Dmowski S., ‘Geographical typology of European football rivalries’, Soccer & Society, 14, no. 3 (2013), 331–43.

Donnelly P., ‘The local and the global: globalization in the sociology of sport’, Journal of Sport and Social Issues, 20, no. 3 (1996), 239–57.

Edensor T., Millington S., ‘This is our city: branding football and local embeddedness’, Global Network, 2 (2008), 172–92.

Eliasson A., ‘The European football market, globalization and mobility among players’, Soccer & Society, 10, nos. 3–4 (2009), 386–97.

Evans D., Norcliffe G., ‘Local identities in a global game: the social production of football space in Liverpool’, Journal of Sport & Tourism, 20, nos. 3–4 (2017), 217–32.

Farbaniec S., Kozioł L., ‘Wizerunek marki klubu przeciwnika i postawa wobec jego sponsora wśród kibiców Wisły Kraków i MKS Cracovia’, in Sportowe zarządzanie. Młodzi o sporcie, eds J. Batorski, I. Perechuda (Kraków, 2019), pp. 23–36.

Garrett S., Vickers E., Fletcher D., Taylor G., ‘Sport migration from the UK to the US: The studentathlete experience’, Journal for the Study of Sports and Athletes in Education, 14, no. 1 (2020), 19–40.

Gethard G., ‘How soccer explains post-war Germany’, Soccer and Society, 7, no. 1 (2006), 51–61.

Goksøyr M., Olstad F., ‘…far to the north’: geography and football in Norway, Soccer & Society, 10 (3–4) (2009), 324–40.

Gowarzewski A., Mistrzostwa Polski 1. Ludzie. 1918– 1939. Encyklopedia piłkarska, vol. 51 (Katowice, 2017).

Gowarzewski A., Mistrzostwa Polski 2. Mecze – kluby – sezony. 1918–1939. Encyklopedia piłkarska, vol. 52 (Katowice, 2017).

Gowarzewski A., Mistrzostwa Polski 3. Ludzie. 1945– 1962. Encyklopedia piłkarska, vol. 53 (Katowice, 2017).

Higham J., Hinch T., ‘Sport and tourism research: a geographic approach’, Journal of Sport and Tourism, 11, no. 1 (2006), 31–49.

Hill J.S., Vincent J., ‘Globalisation and sport branding: the case of Manchester United’, International Journal of Sport Marketing & Sponsorship, 7, no. 3 (2006), 213–30.

Ilieș A., Dehoorne O., Wendt J., Kozma G., ‘For Geography and Sport, Sport Geography or Geography of Sport’, GeoSport for Society, 1, nos. 1–2 (2014), 7–18.

Ilieș A., Ilieș M., Bulz G.C., ‘History and Tradition on the Maramureș County football map (period 1980–2016)’, GeoSport for Society, 5, no. 2 (2016), 107–32.

Jansson D., Koch N., ‘Toward a critical geography of sport. Space, power and social justice’, in Critical Geographies of Sport. Space, Power and Sport in Global Perspective, ed. N. Koch (London–New York, 2017), pp. 237–52.

Jelinek R., Tomeš J., The first world atlas of football (Prague, 2002).

Johnson D.K.N., Ali A., ‘A Tale of Two Seasons: Participation and Medal Counts at the Summer and Winter Olympic Games’, Social Science Quarterly, 85, no. 4 (2004), 974–93.

Kennedy D., ‘Locality and professional football club development: the demographics of football club support in late Victorian Liverpool’, Soccer and Society, 5, no. 3 (2004), 371–91.

Klein M.-L., ‘Social-Spatial Conditions Affecting Women’s Sport: The Case in the Ruhr Area’, International Review for the Sociology of Sport, 28, nos. 2–3 (1993), 145–55.

Kossakowski R., ‘From the Bottom to the Premiership: The Significance of the Supporters’ Movement in the Governance of Football Clubs in Poland’, in Football and Supporter Activism in Europe. Football Research in an Enlarged Europe, eds B. García, J. Zheng (Cham, 2017), pp. 233–55.

Kossakowski R., ‘Nie wszystko jest na sprzedaż? Paradoksy komercjalizacji współczesnego sportu’, in Kibicowanie jako uniwersalny język, ed. M. Karaś (Żelechów, 2010), pp. 44–46.

Kowoll M., ‘Piłka tylko dla Polaków’, Kwartalnik Fabryka Silesia, 1 (2017), 36–39.

Lee S., ‘Global Outsourcing: A Different Approach to an Understanding of Sport Labour Migration’, Global Business Review, 11, no. 2 (2010), 153–65.

Lee S., Brownlee E., ‘Labour migration to Chinese Super League: an examination of UK newspapers from Anelka in 2011 to Tevez in 2017’, Asia Pacific Journal of Sport and Social Science, 6, no. 3 (2017), 248–66.

Levet-Labry E., Schut P.-O., ‘Sport and Tourism – An Effective Cooperation: Canoeing and Mountaineering in France before the First World War’, Sport in History, 34, no. 2 (2014), 276–94.

Magee J., Sugden J., ‘“The world at their feet”: professional football and international labour migration’, Journal of Sport and Social Issues, 26, no. 4 (2002), 421–37.

Maguire J., ‘Blade runners: Canadian migrants, ice hockey, and the global sport process’, Journal of Sport and Social Issues, 20, no. 3 (1996), 335–60.

Mellor G., ‘The Social and Geographical Make-Up of Football Crowds in the North-West of England, 1946–1962: “Super-Clubs”, Local Loyalty and Regional Identities’, Sport Historian, 19, no. 2 (1999), 25–42.

Metcalfe A., ‘The development of sporting facilities: A case study of East Northumberland, England, 1850–1914’, International Review for the Sociology of Sport, 28, nos. 2–3 (1993), 107–18.

Millward P., ‘Spatial mobilities, football players and the World Cup: evidence from the English premier league’, Soccer & Society, 14, no. 1 (2013), 20–34.

Molnar G., ‘Mapping migrations: Hungary-related migrations of professional footballers after the collapse of communism’, Soccer & Society, 7, no. 4 (2006), 463–85.

Morrow S., Howieson B., ‘The New Business of Football: A Study of Current and Aspirant Football Club Managers’, Journal of Sport Management, 28, no. 5 (2014), 515–28.

Nieścioruk K., ‘Cartographic source materials and cartographic method of research in the past environment analyses’, Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 22 (2013), 81–95.

Perkins Ch., ‘Geography and the Methodological Ballpark: Putting Place into Sports History’, International Journal of the History of Sport, 32, no. 15 (2015), 1759–63.

Perkins Ch., ‘Hybrid clubs?: playing with golf mapping’, in Playful mapping in the digital age, ed. Playful Mapping Collective (Manchester, 2016), pp. 56–77.

Perkins Ch., ‘The performance of golf: landscape, place and practice in north west England’, Journal of Sport and Social Issues, 34, no. 3 (2010), 312–38.

Phillips M.G., ‘Introduction’, in Deconstructing sport history. A postmodern analysis, ed. M.G. Phillips (Albany, 2006), pp. 1–24.

Putra L.R.D., ‘“Your Neighbors Walk Alone (YNWA)”: Urban Regeneration and the Predicament of Being Local Fans in the Commercialized English Football League’, Journal of Sport and Social Issues, 43, no. 1 (2019), 44–68.

Rooney J.F., Jr, ‘Up from the Mines and Out from the Prairies: Some Geographical Implications of Football in the United States’, Geographical Review, 59, no. 4 (1969), 471–92.

Silverman J., ‘Two Turns around the Digital: Horse Racing, Maps, and Process’, Journal of Sport History, 44, no. 2 (2017), 178–92.

Sjöblom K., ‘From Parkways to the Velodrome. The spatial development of competitive cycling in Helsinki 1860s–1900s, Sport Historian, 17 (1997), 54–62.

Stanev K., ‘The composition and geography of Bulgarian Olympic medals, 1952–2016’, International Journal of the History of Sport, 34, no. 15 (2017), 1674–94.

Taylor J., ‘Mapping adventure: a historical geography of Yosemite Valley climbing landscapes’, Journal of Historical Geography, 32 (2006), 190–219.

Tian E., ‘A prospect for the geographical research of sport in the age of Big Data, Sport in Society. Cultures, Commerce, Media, Politics, 23, no. 1 (2020), 159–69.

Torchia D., ‘An alternative football club in a liquid modernity: FC United of Manchester’, Culture and Organization, 22, no. 3 (2016), 203–20.

Vamplew W., ‘Playing with the rules: Influences on the development of regulation in sport’, International Journal of the History of Sport, 24, no. 7 (2007), 843–71.

Vivoni F., ‘Sport of spatial desires: skateparks, skateplazas, and urban politics’, Journal of Sport and Social Issues, 33, no. 2 (2009), 130–49.

Widomski M., ‘Wychowankowie a identyfikacja kibiców z klubem piłkarskim’, in Sportowe zarządzanie. Młodzi o sporcie, eds J. Batorski, I. Perechuda (Kraków, 2019), pp. 99–107.

Żyszkowska W., Spallek W., Borowicz D., Kartografia tematyczna (Warszawa, 2012).

Studia Geohistorica

Downloads

Objavljeno

2022-01-15

Kako citirati

1.
NIEŚCIORUK, Kamil. Kartograficzna perspektywa geografii sportu. Piłkarze w przedwojennej i powojennej polskiej lidze. Studia Geohistorica. Online. 15 Јануар 2022. No. 9, pp. 128-147. [Accessed 2 Мај 2025]. DOI 10.12775/SG.2021.08.

Broj časopisa

Br. 9 (2021)

Sekcija

Artykuły

Licenca

Creative Commons License

Ovaj rad je pod Creative Commons Autorstvo-Bez prerada 4.0 Internacionalna licenca.

Licencja

Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Geohistorica” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Autor/Współautor udziela Instytutowi Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskiemu Towarzystwu Historycznemu nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Geohistorica”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

Autor/Współautor wyraża zgodę na udzielanie udostępnianie utworu przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskie Towarzystwo Historyczne na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Stats

Number of views and downloads: 551
Number of citations: 0