Адміністрацыйныя рэарганізацыі Мінскай рымска-каталіцкай дыяцэзіі ў канцы XVIII – пачатку ХХ ст.
DOI:
https://doi.org/10.12775/SG.2022.05Ključne riječi
diecezja, Kościół rzymskokatolicki, Imperium Rosyjskie, Białoruś, mińska diecezja rzymskokatolicka, reorganizacja administracyjno-terytorialnaSažetak
Artykuł analizuje stosunek ludności i duchowieństwa mińskiej diecezji rzymskokatolickiej do zmian administracyjno-terytorialnych, które miały miejsce po wcieleniu tych terenów do Imperium Rosyjskiego. Autorka wyodrębniła cztery okresy zmian podporządkowania administracyjnego ziemi mińskiej. W przeciwieństwie do reorganizacji jednostek diecezjalnych innych wyznań chrześcijańskich, zmiany administracyjno-terytorialne mińskiej diecezji rzymskokatolickiej zależały nie tylko od decyzji władz państwowych, lecz musiały być również uzgadniane z papieżem. Inną cechą szczególną było przekazanie diecezji w administrowanie innym podmiotom bez jej terytorialnego rozdrobnienia, co umożliwiło wznowienie działalności rzymskokatolickiej diecezji mińskiej.
References
Крыніцы (Археаграфічныя публікацыі і даведнікі)
Directorium divini officii et missarum in dioecesi Minscensi pro anno Domini 1920, Typis A. Rutkowski, Vilnae 1920.
Directorium divini officii et missarum pro archidioecesi Mohiloviensi nec non dioecesi Minscensi in annum domini 1901, Typis J. Zawadzki, Vilnae 1900.
Directorium divini officii et missarum pro archidioecesi Mohiloviensi nec non pro dioecesi Minscensi in annum domini 1912, С.-Петербургская губернская типография, Санкт-Петербург 1912.
Directorium divini officii et missarum pro archidioecesi Mohiloviensi nec non pro dioecesi Minscensi in annum domini 1917, Tow. Sztuki Drukarskiej w Piotrogrodzie, Санкт-Петербург 1917.
Directorium persolvendi rite officii divini ac missarum secundum rubricas breviarii et missalis romani, nec non S.R. congr. Decretal ad usum universi cleri saecularis dioeceseos Minscensis pro anno domini MDCCCLXVI, Typis J. Dworzecki, Minsci 1866.
Ordo divini officii et missarum pro archidioecesi Mohiloviensi in annum domini 1885, Vilnae 1885.
Акты и грамоты об устройстве и управлении Римско-католической церкови в империи Российской и царстве Польском, Санкт-Петербург 1849.
Алфавитно-предметный указатель к официальной части „Церковных ведомостей” за 1898–1910 годы, Санкт-Петербург 1911.
Духовный регламент всепресветлейшего, державнейшего государя Петра Первого, императора и самодержца всероссийского, Феофан (Е. Прокопович), СПб. 1721.
Полное собрание законов Российской Империи. Собрание первое: в 45 т., Санкт-Петербург 1649–1825.
Полное собрание законов Российской Империи. Собрание второе: в 55 т. (1825–1881 гг.), Санкт-Петербург 1830–1884.
Полное собрание законов Российской Империи. Собрание третье: в 33 т. (1881–1913 гг.), Санкт-Петербург 1885–1916.
Порядок богослужения для духовенства Виленской епархии на 1870 год, Вильна 1869.
Устав духовных консисторий, Санкт-Петербург 1843. Устав духовных консисторий с дополнениями и разъяснениями Святейшего Синода и правительствующего Сената, Сост. М.Н. Палибин, Санкт-Петербург 1900.
Гістарыяграфія
Barańska A., Rzymskokatolicka metropolia mohylewska (1798–1917). Struktury i episkopat, „Przegląd Wschodni”, 14, 2015, 1, s. 47–96.
Boudou A., Stolica Święta a Rosja: dyplomatyczne stosunki między niemi w XIX stuleciu, przekł. Z. Skowrońska, t. 1: 1814–1847, Kraków, Wydawnictwo księży Jezuitów, 1928, t. 2: 1848–1883, Kraków 1930.
Czeczott W., Dyecezya Mińska i jej pasterz biskup Zygmunt Łoziński, Wilno 1925.
Krachel T. Zarys dziejów (archi)diecezji Wileńskiej, „Studia Teologiczne”, 1987–1988, 5–6, s. 7–72.
Kubicki P., „Trebnik” narzucony przez rząd rosyjski diecezjom: Kowieńskiej, Mińskiej i Wileńskiej oraz historyczny rys walki z nim aż do zupełnego zwycięstwa, „Wiadomości archidiecezjalne Wilenskie”, 1935, 4, s. 35–51.
Radwan M., Kościół w Rosji i na Białorusi w relacjach duszpasterzy (1892–1926), Kraków1999.
Radwan M., Polityka wyznaniowa caratu na Białorusi w XIX w. Implekacje duszpasterskie, „Nasza Przeszłość”, 95, 2001, s. 197–240.
Szady B., Rozwój struktur parafialnych i dekanalnych metropolii mohylewskiej (1783–1918), „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”, 54, 2019, 2, s. 5–42.
Wasilewski J., Arcybiskupi i administratorowie archidiecezji mohylowskiej, Pińsk 1930.
Wodzianowska I., Wytyczne Komisji do spraw duchowieństwa w sprawie zwalczania katolicyzmu w generał-gubernatorstwie wileńskim (1866–1868), w: Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim. Źródła i stan badań, red. M. Kietliński, K. Sychowicz, W. Śleszyński, Białystok 2005, s. 173–198.
Антановіч З., Асабісты склад кліру і парафіяльнага духавенства Мінскай дыяцэзіі (паводле фармулярных спісаў рымска-каталіцкага святарства за 1867 г.), Архіварыус: зб. навук. паведамл. і арт., Вып. 12, рэдкал.: Ю.М. Бохан [і інш.], Мінск, НГАБ, 2014, c. 226–242.
Антановіч З., Архівы Магілёўскай i Мінскай рымскакаталіцкіх кансісторый: гісторыя, структура, склад дакументаў (1782–1918 гг.), Мінск 2016.
Долбилов М.Д., Русский край, чужая вера: Этноконфессиональная политика империи в Литве и Белоруссии при Александре II, Москвба 2010.
Downloads
Objavljeno
How to Cite
Broj časopisa
Rubrika
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Geohistorica” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Instytutowi Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskiemu Towarzystwu Historycznemu nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Geohistorica”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udzielanie udostępnianie utworu przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskie Towarzystwo Historyczne na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – 4.0 Międzynarodowe Deed,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode
Stats
Number of views and downloads: 354
Number of citations: 0
