A new method of classification of named items of 16th–18th century suburbs of Lviv
DOI:
https://doi.org/10.12775/SG.2020.03Słowa kluczowe
urbanonimy, obiekty, denotacje, grafy hierarchiczne, kryteria klasyfikacji urbanonimówAbstrakt
Zdaniem historyków nazwy obiektów w przestrzeni miejskiej (urbanonimy) stanowią źródło historyczne. Poprzez ponowne przyjrzenie się używanym przez lingwistów i geografów metodologiom i sposobom klasyfikacji urbanonimów możemy stworzyć nową metodę badawczą urbanonimii historycznej. W niniejszej pracy opisano ją na przykładzie studiów nad urbanonimami w nowożytnym Lwowie. To położone w zachodniej Ukrainie miasto miało szereg cech charakterystycznych dla miejscowości lokowanych na prawie magdeburskim. Podwójna budowa każdego urbanonimu (nazwa własna + denotat) w połączeniu z analizą sześciu kryteriów klasyfikacji urbanonimów pozwala na klasyfikację nazw w przestrzeni miejskiej według ich denotatów poprzez wykorzystanie koncepcji obiektu zamiast klasyfikacji według nazw własnych. W podsumowaniu zaproponowano organizowanie obiektów w grupy hierarchiczne, co powinno ułatwić wyodrębnienie poszczególnych rodzajów urbanonimów z okresu nowożytnego (nazw miejsc naturalnych, stworzonych przez człowieka i wydzielonych) oraz uwidocznić związki pomiędzy ich poziomami, a także ich cechy charakterystyczne.
Bibliografia
Афанасьєв О., Географічне дослідження топонімічної системи України, Київ 2006, PhD thesis summary, the Maksymovych Scientific Library of the Taras Shevchenko Kyiv National University, sign. D8v4.
Дашкевич Я.Р., Топоніміка та історичні дослідження, “Архіви України,” 5, 1966.
Дидик-Меуш Г., Слободзяник О., Українські краєвиди XVI–XVIII ст. Слово – текст – словник, Львів 2015.
Долинська М., До питання методики класифікації урбанонімів як історичного джерела, “Вісник ХНУ імені В.Н. Каразіна. Серія »Історія України. Українознавство: історичні та філософські науки«,” 26, 2018.
Долинська M., Історична топографія Львова XIV– XIX ст., Львів 2006.
Долинська М., Маловідома літографічна карта Львова першої половини XIX ст., in: Історичне картознавствоУкраїни.Збірникнауковихпраць,ред. Я. Дашкевич et al., Львів–Київ–Нью-Йорк 2004.
Долинська М., Новий підхід до методики класифікації урбанонімів (на прикладі Львова), in: На межі між Сходом і Заходом, ред. A. Фелонюк, H. Халак, I. Скочиляс, Львів 2018 (Львівські історичні праці. Матеріали засідань і конференцій, 3).
Долинська М., Формування і розвиток території Львова: зміни адміністративно-територіального поділу міста в ХІІІ–ХХІ століттях, „Вісник Львівського університету. Серія історична”, 10 (1), 2016.
Долинська М., Функціонування хоронімів на території Львова впродовж середини ХІХ – початку ХХІ ст., “Місто: історія, культура, суспільство,” 1, 2016.
Зубрицький Д., Хроніка міста Львова, Львів 2002.
Історичне картознавство України. Збірник наукових праць, ред. Я. Дашкевич et al., Львів–Київ–Нью-Йорк 2004.
Казимирова І.А., Ономастична терміносистема А.О. Білецького в сучасній термінографії, in: Українська лексикографія в загальнослов’янському контексті: теорія, практика, типологія, Київ 2011.
На межі між Сходом і Заходом, ред. A. Фелонюк, H. Халак, I. Скочиляс, Львів 2018 (Львівські історичні праці. Матеріали засідань і конференцій, 3).
Описи передмість Львова XVI–XVIII ст., ред. А. Фелонюк, Львів 2014.
Подольская H., Словарь русской ономастической терминологии, Москва 1978.
Українська лексикографія в загальнослов’янському контексті: теорія, практика, типологія, Київ 2011.
Dolynska M., Some principles of interdisciplinary investigation for recreating the historical topography of urban spaces, “Studia Geohistorica,” 6, 2018.
Dołynśka M., Przestrzenny model miasta na prawie niemieckim: rzeczywistość i nowożytna recepcja na przykładzie Lwowa, in: Przestrzeń – prawo – pismo. Studia nad elementami kultury miejskiej, ed. A. Buczyło, A. Maleszka, J. Możdżeń, Toruń 2018.
Handke K., Dzieje Warszawy nazwami pisane, Warszawa 2011.
Krajčovič R., Urbanonymia a dejiny, in: Urbanonymia. Zbornik prednášok 2. celoštátneho onomastickeho seminára. Modra–Piesky 8–10 októbra 1986, Bratislava 1988.
Manikowska H., Główne nurty badań nad przestrzenią miasta średniowiecznego, “Kwartalnik Historii Kultury Materialnej,” 2, 2015.
Mikulski K., Przestrzeń i społeczeństwo Torunia od końca XIV do początku XVIII wieku, Toruń 1999.
Przestrzeń – prawo – pismo. Studia nad elementami kultury miejskiej, red. A. Buczyło, A. Maleszka, J. Możdżeń, Toruń 2018.
Tyszka P., Obraz przestrzeni miejskiej Krakowa XIV–XV wieku w świadomości jego mieszkańców, Lublin 2001.
Zierhofferowa Z., Nazwy typu „Osiek Mały”, „Koźminek” i inne derywowane od nazw miejscowych na przykładzie materiału z dawnego województwa kaliskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1989.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Geohistorica” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Instytutowi Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskiemu Towarzystwu Historycznemu nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Geohistorica”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udzielanie udostępnianie utworu przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskie Towarzystwo Historyczne na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 455
Liczba cytowań: 0