Struktura militarnego krajobrazu pozycji umocnionej z drugiej wojny światowej na przykładzie wybranych odcinków Pozycji Pomorskiej
DOI:
https://doi.org/10.12775/SG.2020.02Słowa kluczowe
Wał Pomorski, Pozycja Pomorska, Pommernstellung, Pomorze Zachodnie, fortyfikacja, struktura fortyfikacji, krajobraz kulturowy, krajobraz militarnyAbstrakt
The paper presents an attempt of reconstructing the full, original structure of fragments of the Pomeranian Position in its final form from spring 1945, based on available materials and field works. This position in the cultural landscape of Pomerania has a special historical and landscape value due to the close relationship between the course of the Pommernstellung and physiographic conditions and the variety of identifiable relics.
Bibliografia
Bochenek R., Od muru chińskiego do linii Maginota, Warszawa 1964.
Bogdanowski J., Architektura obronna w krajobrazie Polski, Warszawa 2002.
Chylińska D., Fortyfikacje nowożytne jako element krajobrazu kulturowego na przykładzie Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, 18, 2006.
Chylińska D., Nowożytne fortyfikacje stałe – wybrane problemy zagospodarowania turystycznego, „Turystyka i Rekreacja”, 2, 2006.
Conflict landscapes and archeology from above, ed. B. Stichelbaut, D. Cowley, Dorchester 2016.
Cudny W., Rouba R., Hotelarstwo jako sposób na rewitalizację zabytkowych obiektów militarnych pochodzących z XIX i XX wieku, „Ochrona Zabytków”, 3–4, 2012.
Dudek M., Sadowski J., Fortyfikacje Wału Pomorskiego w Wałczu, Gliwice 2006.
The evolving boundaries of defence. An assessment of recent shifts in defence activities, ed. R. Bellais, Emerland, 2014 (Contributions to Conflict Management. Peace Economics and Development, 23).
Fortyfikacje w przestrzeni miast, red. A. Wilkaniec, M. Wichrowski, Poznań 2006.
Golczewski A., Wyzwolenie Pomorza Zachodniego w roku 1945, Poznań 1971.
Hesse R., LiDAR-derived Local Relief Models – a new tool for archeological prospection, „Archeological Prospection”, 17 (2), 2010.
Kaufmann J.E., Kaufmann H.W., Jurga R.M., Fortyfikacje Trzeciej Rzeszy. Niemieckie umocnienia i systemy obronne w II wojnie światowej, Poznań 2014.
Kiarszys G., Erased landscapes: conflict, memory and post-World War II landscape transformation in western Poland, w: Conflict landscapes and archeology from above, ed. B. Stichelbaut, D. Cowley, Dorchester 2016.
Kiarszys G., Banaszek Ł., Dostrzec i zrozumieć. Porównanie wybranych metod wizualizacji danych ALS wykorzystywanych w archeologii, „Folia Praehistorica Posnaniensia”, 22, 2017.
Klupsz L., Miejsce fortyfikacji we współczesnych aglomeracjach, w: Fortyfikacje w przestrzeni miast, red. A. Wilkaniec, M. Wichrowski, Poznań 2006.
Kupiec M., Przemiany krajobrazowe wybranych dolin rzecznych w Polsce Północno-Zachodniej od XIX do początków XXI wieku, Szczecin 2014.
Kupiec M., Dusza E., Potencjał turystyczny obiektów związanych z dawną Pozycją Pomorską, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, 34, 2012.
McGarigal K., Cushman S.A., Ene E., FRAGSTATS: Spatial Pattern Analysis Program for Categorical and Continuous Maps, „UMass Landscape Ecology Lab” (http://www.umass.edu/landeco/research/fragstats/ fragstats.html, dostęp: 7 maja 2020).
Marek A., Marszałek Ł., Obiekty militarne jako element krajobrazu kulturowego Półwyspu Helskiego, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, 7, 2018.
Michalak K., Wajda J., Fortyfikacje Pozycji Pomorskiej jako walor kulturowy Drawieńskiego Parku Narodowego, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny”, 18, 2011.
Miniewicz J., Perzyk B., Wał Pomorski, Warszawa 1997.
Murawski E., Bój o Pomorze. Ostatnie walki obronne na wschodzie, Oświęcim 2016.
Myga-Piątek U., Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne, Katowice 2012.
Perzyk B., Inwentaryzacja, waloryzacja i wytyczne do programu ochrony fortyfikacji Wału Pomorskiego w granicach woj. zachodniopomorskiego, [b.m.w.] 2001, mps, Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Piasecki D., Ellwart J., Wał Pomorski, Gdynia 2014.
Pieńkowski P., Podlasiński M., Changes in forest cover of Szczecin Lowland from the 16th to the end of the 20th century, in relation to soil cover, „Electronic Journal of Polish Agricultural Universities. Series: Forestry”, 5 (2), 2002.
Plit J., Krajobrazy kulturowe Polski i ich przemiany, Warszawa 2016 (Prace Geograficzne, 253).
Ramowy Program Ochrony i Rewitalizacji Zespołu Historyczno-Krajobrazowego Twierdzy Kraków, Kraków 2006, załącznik do uchwały Rady Miasta Krakowa Nr CXIX/1294/06 z 25 października 2006 r.
Sabien S., Pierwszy etap budowy Pozycji Pomorskiej w świetle dokumentów z federalnego archiwum wojskowego we Freiburgu, „Cztery Historie”, 1 (2), 2015.
Środulska-Wielgus J., Wielgus K., Waloryzacja jako podstawa turystycznego udostępnienia krajobrazu warownego, „Przestrzeń i Forma”, 26, 2016.
Woodward R., Looking at military landscapes: Definitions and approaches, w: The evolving boundaries of defence. An assessment of recent shifts in defence activities, ed. R. Bellais, Emerland, 2014 (Contributions to Conflict Management. Peace Economics and Development, 23).
Woodward R., Military landscapes: Agendas and approaches for future research, „Progress in Human Geography”, 38 (1), 2014.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Geohistorica” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Instytutowi Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskiemu Towarzystwu Historycznemu nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Geohistorica”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udzielanie udostępnianie utworu przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskie Towarzystwo Historyczne na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1116
Liczba cytowań: 0