Mieszaniny z błękitem pruskim – zagadnienia trwałości barwy zielonych i błękitnozielonych warstw malarskich w malarstwie i konserwacji

Abstrakt

Mieszaniny tworzone na palecie malarza lub konserwatora z pigmentów pojedynczo charakteryzujących się wystarczającą światłotrwałością nie zawsze utrzymują tę cechę w mieszaninie. Wiedza o tym jest przydatna zarówno przy interpretacji wyglądu warstwy malarskiej obrazów, sugerującego zajście zmiany niezamierzonej przez autora, jak i podczas wykonywania uzupełnień ubytków. Wcześniejsze wstępne badania – częściowo relacjonowane – kilku takich mieszanin, wzmiankowanych jako niestabilne w podręcznikach malarstwa, pozwoliły wyłonić kilka substancji zawierających błękit pruski i podlegających wyraźnym zmianom. Kolejne testy i dalsze obserwacje, dokonane z perspektywy kilku lat, skłoniły do stwierdzenia, że problem wykracza poza tę prostą konstatację. Kolejne badania, zrelacjonowane w poniższym tekście, dotyczyły kilku mieszanin służących do uzyskiwania tonów zielonych i zielonkawobłękitnych, testowanych w perspektywie ich potencjalnego użycia w restauracji malarstwa, z dwoma różnymi spoiwami i z użyciem białego pigmentu lub wypełniacza w celu umożliwienia oceny tonu rozjaśnionego. Badania objęły przyspieszone starzenie w świetle otrzymanych warstw malarskich, z udokumentowaniem ich stanu na kolejnych etapach – ilustracyjnie i barwometrycznie. Podjęto wstępną próbę określenia mechanizmu stwierdzonych zmian na podstawie analizy widm spektroskopii IR i ramanowskiej kilku próbek. Wskazano kierunek dalszych badań, które mogłyby pozwolić na pełniejszą interpretację obserwowanych zjawisk, jednocześnie przedstawiając wnioski istotne dla konserwatorskiej praktyki, które na obecnym etapie można sformułować.