Historical Collections of Lower Silesian Sports Clubs as an Element of the Cultural Heritage of the Region
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2024.008Keywords
material heritage of sport, Lower Silesia, memory chambers, sports clubs, sports collections, sports museums, sport, Western TerritoriesAbstract
Undoubtedly, the collecting, protection, and display of items of historical value is not one of the main tasks of sports clubs. Nevertheless, many prestigious European clubs have museums with exhibitions presenting their history and achievements. In Poland, the most prominent sports clubs have their museums, but smaller local sports
organizations also have objects of historical value. Their material heritage is often located in small rooms in the club building or in private homes of members. This paper is an attempt to examine the attitude of Lower Silesian sports clubs towards their collections of historical value. It is also an attempt to recognize the phenomenon and its potential for research into the history of sport in the region. The research is based on questionnaires returned by 32 organizations established before 1990 from 30 towns in Lower Silesia. The research was carried out within the framework of the project „Ocalone Dziedzictwa. Regionalne Izby Pamięci Ziem Zachodnich i Północnych” („Rescued Heritages Project. Regional Memorial Chambers of the Western and Northern Territories”), implemented by the Centre for Remembrance and Future in Wrocław and a consortium of the Western and Northern Territories Network. The project is funded
by the Ministry of Culture and National Heritage. It aims to develop the activities of memorial chambers. This research has demonstrated that a significant number of
sports clubs in Lower Silesia have items of historical value that could be useful for research into the history of post-war physical education in the region. Some of them know the value of their heritage, but the clubs’ collecting, protecting, and exhibiting activities are only sometimes professional and in line with good museum practice.
References
Źródła / Sources
„Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie. Raport 2005–2016.” Warszawa: Muzeum
Sportu i Turystyki, 2017.
„Ustawa z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach” (Dziennik Ustaw 2022 poz. 385).
„Visits made in 2016 to visitor attractions in membership with ALVA.” Association of Leading Visitor Attractions. Dostęp 14 grudnia 2022. https://www.alva.org.uk/details.cfm?p=607.
„Wykaz muzeów działających w oparciu o statut bądź regulamin uzgodniony z ministrem właściwym do spraw kultury i dziedzictwa narodowego.” 27 lipca 2023. Dostęp 5.09.2023. https://bip.mkidn.gov.pl/pages/rejestry-ewidencje-archiwa-wykazy/
wykaz-muzeow.php.
Literatura / Bibliography
Bolesławski, Bartosz. Klub Sportowy „Włókniarz” Rakszawa 70 lat historii. Rakszawa: Edytorial, 2017.
Burdyka, Konrad, i Krzysztof Burdyka. „Wpływ zjawiska ‘futbolizacji’ na kulturę współczesnej wsi polskiej.” Wieś i Rolnictwo 5 (2014): 131–144.
Cyrek, Barbara. „Sport jako przedmiot narracji muzealnej.” Konteksty Społeczne 5 (2017): 29–39.
Czechowicz-Woźniak, Aleksandra. „Muzea piłki nożnej na świecie.” Muzealnictwo 53 (2012): 164–170.
Golachowski, Stefan. „Monografia socjologiczna Trzebnicy: studium miasteczka na Ziemiach Odzyskanych.” Maszynopis. Wrocław 1948.
Grabowski, Andrzej, i Zbigniew Malinowski. Katalog odznak klubów sportowych. Kresy i Zaolzie. Warszawa: Komograf, 2013.
Grabowski, Andrzej, i Zbigniew Malinowski. Katalog odznak klubów sportowych Warszawy i okolic do 1975 roku. Żelechów: Sendsport, 2010.
Kossakowski, Radosław. Od chuliganów do aktywistów? Polscy kibice i zmiana społeczna. Kraków: Universitas, 2017.
Kula, Marcin. Nośniki pamięci historycznej. Warszawa: DiG, 2002.
Kurkowska-Budzan, Marta. „Sport w perspektywie antropologii historycznej.” W Z dziejów sportu na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski po II wojnie światowej, red. Jarosław Maliniak, Piotr Sroka, i Grzegorz Strauchold, 271–282. Wrocław: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, 2014.
Kurkowska-Budzan, Marta, i Marcin Stasiak. Stadion na peryferiach. Kraków: Universitas, 2016.
Łódź (Skarby Miasta). Warszawa: nakładem autorów, 2018.
Małolepszy, Eligiusz, i Teresa Drozdek-Małolepsza. Zarys dziejów Gminnego Ludowego Klubu Sportowego Pogoń 1947 Kłomnice (1947–2021). Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2021.
Michno, Sebastian. MKS Debrzno 1992–2002. Debrzno: MKS Debrzno, 2002.
Ordyłowski, Marek. „Rozwój kultury fizycznej na Ziemiach Odzyskanych w pierwszych latach po II wojnie światowej.” W Z dziejów sportu na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski po II wojnie światowej, red. Jarosław Maliniak, Piotr Sroka, i Grzegorz Strauchold, 9–16. Wrocław: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, 2014.
Poznań 2020/21 (Skarby Miasta). Warszawa: nakładem autorów, 2020.
Szymański, Leonard. „Społeczno-polityczne, gospodarcze i kulturowe aspekty rozwoju kultury fizycznej i turystyki na Dolnym Śląsku po II wojnie światowej.” W Z dziejów sportu na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski po II wojnie światowej, red. Jarosław Maliniak, Piotr Sroka, i Grzegorz Strauchold, 17–33. Wrocław: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, 2014.
Szymański, Sławomir. Sport w Breslau. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2011.
Szymański, Sławomir. Wrocław sport PRL. Wrocław: Via Nova, 2013.
Śliwiński, Tomasz. Pół wieku Ludowego Klubu Sportowego „Borusja” Boruja Kościelna 1969–2019).
Poznań: Wydawnictwo Naukowe WSPiA, 2019.
Tereszczuk, Mirosław. Waleczni jak Spartakus Szarowola. Tomaszów Lubelski–Warszawa: Fundacja Oscar, 2020.
Trójmiasto (Skarby Miasta). Warszawa: nakładem autorów, 2019.
Warszawa 2017/18 (Skarby Miasta). Warszawa: nakładem autorów, 2017.
Wilczyński, Rafał. Zielono-biało-czerwona historia KS Sparty Rejowiec Fabryczny. Chełm: TAWA, 2020.
Wrocław (Skarby Miasta). Warszawa: nakładem autorów, 2018.
Wróblewski, Sebastian. „Zieleń zespołów sportowych z okresu dwudziestolecia międzywojennego na Dolnym Śląsku.”, Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych 4 (2016): 107-123.
Netografia / Internet sources
„90 lat temu otwarto stadion w Głogowie.” 21 sierpnia 2017. Dostęp 20 grudnia 2022. https://1liga.org/aktualnosci/90-lat-temu-otwarto-stadion-w-glogowie-3121.
„Giełda Kolekcjonerów Pamiątek Sportowych.” Dostęp 6 czerwca 2024. https://www.muzeumsportu.waw.pl/wystawy/wydarzenia/39-gielda-kolekcjonerow-pamiatek-sportowych.
Guder, Jakub. „Śląsk Wrocław do kibiców: Nie proście piłkarzy o koszulki!” Gazeta Wrocławska,
2 października 2023. Dostęp 5 czerwca 2024. https://gazetawroclawska.pl/slask-wroclaw-do-kibicow-nie-proscie-pilkarzy-o-koszulki/ar/c2-17943239.
Karcz, Bartosz. „Wisła Kraków sprzedaje kawałki boiska swoim kibicom!” Gazeta Krakowska,
7 lipca 2023. Dostęp 5 czerwca 2024. https://gazetakrakowska.pl/wisla-krakow-sprzedaje-kawalki-boiska-swoim-kibicom/ar/c2-17702765.
„KitsUP. LineUP.” Dostęp 6 czerwca 2024. https://www.kitsup.pl.
„Muzeum Lechii Gdańsk.” Dostęp 14 grudnia 2022. https://lechia.pl/klub/muzeum-lechii-gdansk.
„Muzeum Legii.” Dostęp 14 grudnia 2022. https://legia.com/muzeum-legii.
„Muzeum Widzewa.” Dostęp 14 grudnia 2022. https://widzew.com/klub/muzeum.
„Number of visitors to the FC Barcelona Museum from 1994 to 2021.” Statista. Dostęp 14 grudnia 2022. https://www.statista.com/statistics/1304071/annual-attendance-fc-barcelona-museum/.
Olszak, Aleksandra. „Takiego muzeum nie ma nigdzie w Polsce. W Łebczu działa już Muzeum Sportu Wiejskiego!” Pomorskie.eu, 1 sierpnia 2022. Dostęp 14 grudnia 2022. https://pomorskie.eu/takiego-muzeum-nie-ma-nigdzie-w-polsce-w-lebczu-dziala-juz-muzeum-sportu-wiejskiego/.
Polo, Pablo. „El Madrid vende trozos de césped de la Decimocuarta.” Marca, 21 listopada
2023. Dostęp 5 czerwca 2024. https://www.marca.com/futbol/real-madrid/2023/11/21/655cd436ca4741f2768b4589.html.
Polski Klub Kolekcjonerów Sportowych. Aktualności. Dostęp 6 czerwca 2024. http://www.pkks.cba.pl/.
Sałkowski, Michał. „Gratka dla kibiców! Otwarcie Muzeum Śląska Wrocław na Tarczyński Arenie już za miesiąc.” 4 sierpnia 2023. Dostęp 5 września 2023. https://www.wroclaw.
pl/sport/muzeum-slaska-wroclaw-tarczynski-arena-otwarcie-bilety-godziny-otwarcia.
„Wisła Kraków chce udowodnić, że jest najstarszym polskim klubem.” PrzegladSportowy. Onet.pl, 19 stycznia 2021. Dostęp 5 czerwca 2024. https://przegladsportowy.onet.pl/pilka-nozna/ekstraklasa/jaki-klub-jest-najstarszy-w-polsce-trwa-spor-wisla-krakow-cracovia/mv2s3gj.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Szymon Beniuk

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
CC BY ND 4.0. The Creator/Contributor is the Licensor, who grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work on the fields indicated in the License Agreement.
- The Licensor grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work/related rights item specified in § 1 within the following fields: a) recording of Work/related rights item; b) reproduction (multiplication) of Work/related rights item in print and digital technology (e-book, audiobook); c) placing the copies of the multiplied Work/related rights item on the market; d) entering the Work/related rights item to computer memory; e) distribution of the work in electronic version in the open access form on the basis of Creative Commons license (CC BY-ND 3.0) via the digital platform of the Nicolaus Copernicus University Press and file repository of the Nicolaus Copernicus University.
- Usage of the recorded Work by the Licensee within the above fields is not restricted by time, numbers or territory.
- The Licensor grants the license for the Work/related rights item to the Licensee free of charge and for an unspecified period of time.
FULL TEXT License Agreement
Stats
Number of views and downloads: 117
Number of citations: 0