Toruński ośrodek badań naukowych w dziedzinie historii wychowania w latach 1991−2000. Reminiscencje osobiste
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2015.005Słowa kluczowe
Zakładu Historii Wychowania i Myśli Społecznej Instytutu Pedagogiki UMK, historia wychowaniaAbstrakt
Głównym celem działalności naukowej niewielkiego grona pracowników Zakładu Historii Wychowania i Myśli Społecznej Instytutu Pedagogiki UMK w latach 1991−2000 było uczynienie z Torunia w miarę ówczesnych możliwości istotnego ośrodka w zakresie badań nad historią wychowania XX stulecia, a zwłaszcza w kontekście relacji między polityką a szeroko rozumianą problematyką oświatowo-wychowawczą. Należy też odnotować, że w latach 1991−2000 zarówno Zakład Historii Wychowania, jak i Instytut Pedagogiki funkcjonował w strukturach Wydziału Humanistycznego. Z zachowanych w archiwum uniwersyteckim materiałów źródłowych wynika, że dekret Rady Ministrów z 24 sierpnia 1945 roku, zatwierdzony następnie przez Krajową Radę Narodową, powoływał do życia Uniwersytet Mikołaja Kopernika w formie dwuwydziałowej z Wydziałem Humanistycznym (wraz z Sekcją Sztuk Pięknych) i Matematyczno-Przyrodniczym. Ten historyczny akcent bytności humanistyki na UMK, począwszy od narodzin uczelni, uwypukla dodatkowy fakt, iż pierwsze wykłady inaugurujące działalność uniwersytetu zostały wygłoszone 24 listopada 1945 roku przez znakomitych humanistów ówczesnego Wydziału, profesorów Tadeusza Cieżowskiego i Stefana Srebrnego. W roku akademickim 1999/2000, wieńczącym dziesięcioletni okres funkcjonowania Zakładu Historii Wychowania i Myśli Społecznej, Wydział Humanistyczny dysponował rozbudowaną strukturą organizacyjną. W jego skład poza Instytutem Pedagogiki wchodziły: Instytut Filozofii, Instytut Socjologii, Katedra Politologii, Katedra Psychologii, a także samodzielny Zakład Logiki i Semantyki. W ramach Instytutów i Katedr funkcjonowały samodzielne zakłady i pracownie. W strukturze organizacyjnej Wydziału funkcjonowało także Wyższe Zawodowe Studium Pedagogiczne (z wyodrębnionym, samodzielnym kierunkiem studiów) oraz Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne − z formą studiów o charakterze międzywydziałowym. Władze dziekańskie Wydziału Humanistycznego tworzyli: dziekan − prof. dr hab. Ryszard Borowicz, prodziekani: dr hab. Witold Wojdyło, dr hab. Ryszard Wiśniewski, prof. UMK; dyrektor Instytutu Filozofii − prof. dr hab. Włodzimierz Tyburski; dyrektor Instytutu Pedagogiki − prof. dr hab. Aleksander Nalaskowski; dyrektor Instytutu Socjologii − dr hab. Andrzej Zybertowicz, prof. UMK; kierownik Katedry Politologii − dr hab. Witold Wojdyło, prof. UMK; kierownik Katedry Psychologii − prof. dr hab. Augustyn Bańka; kierownik Zakładu Logiki i Semantyki − dr hab. Andrzej Pietruszczak, prof. UMK; kierownik Wyższego Zawodowego Studium Pedagogicznego − dr Jerzy Świątek; kierownik Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych − prof. dr hab. Mirosław Żelazny.
Bibliografia
Dybiec, Julian. Stanisław Kot (1885-1975. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2000.
Elżbieta Zawacka 1909-2009. red. Anna Frąckowiak, Renata Góralska, Józef Półturzyckiego, Hanna Solarczyk-Szwec, Witold Wojdyło. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - PIB, 2009.
Karpus, Zbigniew, Radomski, Grzegorz, Strzelecki, Michał. „O profesorze Witoldzie Wojdyle -człowieku, uczonym i mistrzu słów kilka”. W: W kręgu historii, politologii i edukacji. Studia i szkice dedykowane profesorowi Witoldowi Wojdyle, red. Zbigniew Karpus, Grzegorz Radomski, Michał Strzelecki, 17-22. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012.
Kot, Stanisław. Dzieje wychowania. Podręcznik dla zakładów kształcenia nauczycieli. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1931.
Michalscy, Iwonna, Grzegorz. „Historia wychowania. Hasło opracowane”. W: Wielka
Encyklopedia PWN, 340. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 11 (2002).
Mirski, Józef. Współdziałanie młodzieży w pracy wychowawczej szkoły. Lwów-Warszawa: Książnica-Atlas, [1933].
Państwo-ludowcy-myśl polityczna, red. Ziemowit Jacek Pietraś, Alicja Wójcik, Waldemar Paruch, Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 1999.
Paruch, Waldemar. „Między wyobrażeniami a działaniami. Wybrane aspekty przedmiotowe badań politologicznych nad myślą polityczną”. Polityka i Społeczeństwo 1 (2004): 9-38.
Paruch, Waldemar. „Myśl polityczna-refleksje metodologiczne o pojęciu”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio k. Politologia 6 (1999): 27-39.
Pleśniarski, Bolesław. Poglądy Wielkopolan na sprawy wychowawcze i oświatowe w świetle prasy Wielkiego Księstwa Poznańskiego 1815-1847. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1962.
Pleśniarski, Bolesław. Wychowanie w Gwardii i Armii Ludowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1973.
Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-2004. Materiały do biografii. oprac. Henryka Duczkowska-Moraczewska, koncepcja i red. Sławomir Kalembka. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2006.
Rutkowski, Tadeusz Paweł. Stanisław Kot (1885-1975). Biografia polityczna. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2002.
Sośnicki, Kazimierz. Podstawy wychowania państwowego. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1933.
Szulakiewicz, Władysława. Historia oświaty i wychowania w Polsce 1918-1939. Studium historiograficzne. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2000.
W kręgu idei. Państwo-edukacja-religia. Księga pamiątkowa ofiarowana dr Katarzynie Kalinowskiej, red. Witold Wojdyło, Grzegorz Radomskiego, Małgorzata Zamojska, Dariusz Góra-Szopiński. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011.
Waskan, Jan. „Pomiędzy nauką a pracą dla uczelni”. W: Pomiędzy kontynuacją a zmianą. Studia z myśli politycznej. W darze profesorowi Andrzejowi Wojtasowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. Jan Waskan, 15-16. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, 2012.
Wojdyło, Witold. „Wydział Humanistyczny”. W: Fides Quaerens Intellectum. Wiara poszukująca zrozumienia. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu w hołdzie Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II, red. Jerzy Bagrowicz, Mirosław Mróz, 413-426. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2004.
Wołoszyn, Stefan. Dzieje wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964.
Wołoszyn, Stefan. Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku. Próba zarysu encyklopedycznego. Kielce: Instytut Badań Edukacyjnych, 1998.
Wołoszyn, Stefan. Pedagogiczne wędrówki przez wieki i zagadnienia. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1996.
Wołoszyn, Stefan. Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej (t. 1-3). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965, wyd. 2 zmienione i poszerzone, t. 1-4. Kielce: Wydawnictwo „Strzelec”, 1995-1998.
Znaniecki, Florian. Socjologia wychowania. t. II, Warszawa-Lwów: Naukowe Towarzystwo Pedagogiczne, 1930.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 284
Liczba cytowań: 0