Pedagogika porównawcza Wiktora Rabczuka (1931–2020): od badań oświaty w krajach afrykańskich do edukacji europejskiej
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2023.004Słowa kluczowe
pedagogika porównawcza, badania oświaty, kraje afrykańskie, edukacja europejska, europejski wymiar w edukacjiAbstrakt
Wiktor Rabczuk był znanym i cenionym badaczem w polskiej komparatystyce edukacyjnej, specjalistą badań nad systemami oświatowymi krajów afrykańskich oraz krajów Europy Zachodniej, promotorem „europejskiego wymiaru edukacji” w polskiej szkole. Rabczuk wywodził się ze szkoły pedagogiki porównawczej, której twórcą był Bogdan Nawroczyński, a którego dzieło kontynuowała jego uczennica – Anna Mońka-Stanikowa. To pod jej kierunkiem Rabczuk napisał i obronił swoją pracę doktorską, również z pedagogiki porównawczej. Podobnie jak jego promotorka prowadził badania nad szkolnictwem krajów Europy Zachodniej, stając się znawcą szkolnictwa prywatnego oraz polityki edukacyjnej Unii Europejskiej. Celem artykułu jest przybliżenie postaci uczonego – profesora Wiktora Rabczuka oraz przedstawienie jego wkładu w rozwój polskiej pedagogiki porównawczej, szczególnie w okresie
polskiej akcesji do Unii Europejskiej. Publikacje Rabczuka przedstawiające problemy edukacji w krajach europejskich do dziś są obowiązkowymi pozycjami dla czytelników interesujących się tą problematyką, brakuje natomiast (poza krótkimi biogramami w słownikach pedagogów) całościowego opracowania jego dokonań oraz sylwetki naukowej. W części pierwszej tekstu przedstawiono zarys biografii Rabczuka, istotny z punktu widzenia rozwijania jego
zainteresowań badawczych. Dalsza część artykułu prezentuje dorobek Rabczuka w obszarze pedagogiki porównawczej.
W badaniach zastosowano analizę treści publikacji Rabczuka oraz przeprowadzono kwerendę archiwalną. Zebrany materiał badawczy pozwala na przedstawienie Rabczuka jako czołowego komparatysty edukacyjnego w Polsce końca XX i początku XXI wieku.
Bibliografia
Źródła archiwalne:
Archiwum Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Akta osobowe pracownika – Wiktor Rabczuk – sygn. 1031/44.
Opracowania:
Edukacja – jest w niej ukryty skarb: raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku pod przewodn. Jacques’a Delorsa, red. I. Al. Mufti, przeł. W. Rabczuk. Warszawa: Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, UNESCO, 1998.
Kamińska, Janina. „Pamięci zmarłych profesorów Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego – przedstawiciele pedagogiki społecznej, andragogiki, pedagogiki specjalnej, edukacji początkowej, pedagogiki porównawczej, animacji społeczno-kulturalnej”. Kwartalnik Pedagogiczny 4(234) (2014): 9–35.
Kształcenie przedszkolne i podstawowe w krajach Unii Europejskiej, red. nauk. Wiktor Rabczuk, przeł. I. Michałowicz. Warszawa: Eurydice, 1994.
Kształcenie przedszkolne i podstawowe w krajach Unii Europejskiej: suplement: sytuacja w Austrii, Finlandii, Szwecji i w krajach Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA)/Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EEA) (Islandia i Norwegia), red. Wiktor Rabczuk, przeł. I. Michałowicz. Warszawa: Eurydice, 1996.
Mońka-Stanikowa, Anna. Szkolnictwo w Belgii współczesnej. Warszawa: PWN,1963.
Nawroczyński, Bogdan. O szkolnictwie francuskim. Warszawa: PWN, 1961.
Przyszłość świata, F. Mayor, we współpr. z J. Bindém, J.-Y. Le Saux, przeł. J. Wolf, A. Janik, W. Rabczuk. Warszawa: Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych, 2001.
Rabczuk, Wiktor. „Note sur l’enseignement dans l’ancien royaume du Congo”. Likundoli – enquête d’histoire zairoise 2 (1974).
Rabczuk, Wiktor. „Belgijska polityka oświatowa w Kongu Belgijskim w latach 1945–1960”. Rozprawy z Dziejów Oświaty 23(80) (1980): 177–203.
Rabczuk, Wiktor. Co warto wiedzieć o Wspólnocie Europejskiej. Łomianki: „Tellus”, 1993.
Rabczuk, Wiktor. „Edukacyjne problemy Japonii”. Edukacja i Dialog 3 (1993): 47–50.
Rabczuk, Wiktor. Oświata w Afryce Czarnej. Z badań nad oświatą kolonialną w Kongu Belgijskim. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Wydawnictwo PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1981.
Rabczuk, Wiktor. Polityka edukacyjna Unii Europejskiej na tle przemian w szkolnictwie krajów członkowskich. Warszawa: IBE, 1994.
Rabczuk, Wiktor. Polityka edukacyjna Unii Europejskiej: nowe konteksty. Warszawa: Wydawnictwo WSP TWP, 2007.
Rabczuk, Wiktor. Polityka edukacyjna Unii Europejskiej wobec imigrantów oraz mniejszości narodowych i etnicznych. Warszawa: IBE, 2002.
Rabczuk, Wiktor. „Promocja europeizmu w szkolnictwie krajów Wspólnoty Europejskiej”. W: Szkoła i nauczyciel a integracja Europy, red. R. Gerlach, E. Podoska-Filipowicz. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP, 1993.
Rabczuk, Wiktor. Szkolnictwo prywatne na świecie. Warszawa: IBE, 2000.
Rabczuk, Wiktor. Szkolnictwo prywatne w Europie Zachodniej i w Polsce. Warszawa: WSiP, 1992.
Rabczuk, Wiktor. „Szkolnictwo prywatne we Francji”. Nowa Szkoła 7 (1990): 363–369.
Rabczuk, Wiktor. „Szkolnictwo prywatne we Włoszech”. Nowa Szkoła 6 (1991): 344–349.
Rabczuk, Wiktor. „Szkolnictwo prywatne w krajach skandynawskich”. Nowa Szkoła 3 (1992): 167–170.
Rabczuk, Wiktor. Szkolnictwo prywatne w wybranych krajach Europy Zachodniej. Warszawa: IBP, MEN, 1990.
Rabczuk, Wiktor. Szkolnictwo wyższe w Algierskiej Republice Ludowo-Demokratycznej. Warszawa–Łódź: PWN, 1989.
Struktury systemów kształcenia ogólnego i zawodowego w Unii Europejskiej/Komisja Europejska, przeł. Zespół, red. nauk. Wiktor Rabczuk. Warszawa: Eurydice, 1998.
Śliwerski, Bogusław. Odszedł komparatysta Profesor Wiktor Rabczuk. Blog –Pedagog, 22.01.2020, https://sliwerskipedagog.blogspot.com/2020/01/odszed-komparatysta-profesor-wiktor.html (dostęp: 15.03.2023).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Anna Włoch
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 95
Liczba cytowań: 0