Jak wykorzystywać źródła archiwalne w edukacji? Katalog przedsięwzięć edukacyjnych
DOI:
https://doi.org/10.12775/AKZ.2023.005Słowa kluczowe
źródła archiwalne, źródła historyczne, działalność edukacyjna, lekcje archiwalneAbstrakt
Archiwa wychodzą naprzeciw oczekiwaniom użytkowników, bowiem coraz częściej na stronach internetowych archiwów pojawią się oferty edukacyjne dla szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych. Jednak w dużej mierze dostępne propozycje nie nawiązują do obowiązującej podstawy programowej w szkołach, a archiwa nie aktualizują swojej oferty. Poniższy artykuł to zaledwie kilka propozycji przedsięwzięć edukacyjnych dla nauczycieli oraz uczniów z uwzględnieniem grup wiekowych. Nowoczesne formy i metody powinny być wdrażane w proces edukacji, aby nauka była przekazywana w sposób niekonwencjonalny i atrakcyjny dla ucznia, zachęcając zainteresowanych danym przedmiotem szkolnym. Poniższy katalog edukacyjny jest propozycją nowatorskiego sposobu prowadzenia zajęć z wykorzystaniem różnych narzędzi i metod edukacyjnych.
Bibliografia
Akta miasta Torunia 1251–1946 [1961]. Archiwum Państwowe w Toruniu. 69/1/0.
Akta profesora Mariana Biskupa, historyka z Torunia 1932–2004. Archiwum Państwowe w Toruniu. 69/598/0.
Akta rodziny Steinbornów 1883–1952 [1975]. Archiwum Państwowe w Toruniu. 69/344/0.
Archeologia Żywa. „Średniowiecze – kiedy, czym było, badania”. Udostępniono 11.06.2023. https://archeologia.com.pl/category/epoka/sredniowiecze/.
ArchiTrav.pl. „Historia architektury: styl romański”, 1.02.2018. https://architrav.pl/styl-romanski/.
Archiwum Państwowe w Toruniu. „Helena Piskorska – od zbiórki ubrań dla bezdomnych do odzyskiwania zrabowanych dóbr kultury”. Udostępniono 11.06.2023. https://torun.ap.gov.pl/czym-sie-zajmujemy/popularyzacja/wystawy-wirtualne/helena-piskorska-od-zbiorki-ubran-dla-bezdomnych-do-odzyskiwania-zrabowanych-dobr-kultury/.
Archiwum Państwowe w Toruniu. „Kościoły toruńskie”. Udostępniono 11.06.2023. https://torun.ap.gov.pl/czym-sie-zajmujemy/popularyzacja/wystawy-wirtualne/koscioly-torunskie/.
Archiwum Państwowe w Toruniu. „Lekcje i warsztaty. «Litery – historia pisma»”. Udostępniono 11.06.2023. https://torun.ap.gov.pl/czym-sie-zajmujemy/popularyzacja/lekcje-i-warsztaty/.
Archiwum Państwowe w Toruniu. „Nam twierdzą będzie każdy próg. Obrona Włocławka 1920”. Dostęp 11.06.2023. https://torun.ap.gov.pl/czym-sie-zajmujemy/popularyzacja/wystawy-wirtualne/nam-twierdza-bedzie-kazdy-prog-obrona-wloclawka-1920/.
Archiwum Państwowe w Toruniu. „To my tworzymy historię. Archiwa rodzinne w zasobie Archiwum Państwowego w Toruniu”. Udostępniono 9.06.2023.. https://torun.ap.gov.pl/czym-sie-zajmujemy/popularyzacja/wystawy-wirtualne/to-my-tworzymy-historie/.
Archiwum Państwowe w Toruniu. „Wystawa «Niezwykły herbarz rodziny Koyenów – toruński wehikuł czasu»”, 13.09.2022. https://archiwa.gov.pl/wystawa-niezwykly-herbarz-rodziny-koyenow-torunski-wehikul-czasu/.
Archiwum Państwowe w Toruniu. „Wystawa wirtualna: «Wieści z Warszawy – wydarzenia wokół uchwalenia Konstytucji 3 Maja w archiwaliach toruńskich»”. Udostępniono 6.06.2023. https://torun.ap.gov.pl/czym-sie-zajmujemy/popularyzacja/wystawy-wirtualne/wystawa-wirtualna-wiesci-z-warszawy-wydarzenia-wokol-uchwalenia-konstytucji-3-maja-w-archiwaliach-torunskich/.
Archiwa Rodzinne Niepodległej. Warsztaty konserwatorskie – praktyka, 2020. https://www.youtube.com/watch?v=GkSzfKi1Uzo.
Biskup, Marian, red. Wybitni ludzie dawnego Torunia. Prace popularnonaukowe / Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 39. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982. https://kpbc.umk.pl/publication/31478.
Cech kowali (podkuwaczy i płatnerzy) z terenu miasta Torunia [1620] 1823–1948. Archiwum Państwowe w Toruniu. 69/27/0.
Cech kowali z terenu miasta Torunia [1437] 1626–1852. Archiwum Państwowe w Toruniu. 69/874/0.
Chojecka, Joanna, red. Poradnik rodzinnego archiwisty. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2020.
Człowiek, który pracuje w ogniu żelaznych zasad, 2015. https://www.youtube.com/watch?v=HIdPE1mN88g.
Herbst, Stanisław. Toruńskie cechy rzemieślnicze. Zarys przeszłości. Toruń: Cechy Toruńskie, 1933. https://kpbc.umk.pl/publication/265516.
histmag.org. „Stanisław August Poniatowski (1732–1798)”, 20.05.2020. https://histmag.org/Stanislaw-August-Poniatowski-17321798-20689.
historia-polski.info. „Rola Kościoła w średniowieczu – Wypracowanie Referat Streszczenie”. Udostępniono 11.06.2023. http://www.historia-polski.info/50-rola_kosciola_w_sredniowieczu/.
Husar, Bożena, „Dokument wiarygodnym świadkiem historii – z doświadczeń w działalności edukacyjnej i popularyzatorskiej Archiwum Państwowego w Katowicach”. W „Educare necesse est” – ale jak i dlaczego? Przykłady dobrych praktyk edukacyjnych, zredagowała Violetta Urbaniak, Warszawa: Archiwum Państwowe w Warszawie, 2017.
Kobiety Torunia. „Piskorska Helena”. Udostępniono 11.06.2023. http://kobietytorunia.pl/?p=376.
Krochmal, Anna, Pamięć Polski. Lista Krajowego Programu UNESCO ,,Pamięć Świata”, Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2021. https://archiwa.gov.pl/wp-content/themes/archiva/images/docs/Pamiec_Polski-katalog-web-L.pdf.
Leśniewski, Sławomir, Wielka historia Polski, Wierzchy Parzeńskie: Fenix, 2012.
„Lista Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO”. W Encyklopedia PWN. Udostępniono 20.05.2023. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Lista-Swiatowego-Dziedzictwa-Kulturalnego-i-Przyrodniczego-UNESCO;3933127.html.
Łuczyński, Jan, „Edukacyjne uwarunkowania rozwoju w różnych fazach cyklu życiowego – wprowadzenie”, Psychologia Rozwojowa 13, nr 2 (2008): 7–10.
Mazur, Hubert, „Od odczytu, wykładu, prelekcji do lekcji archiwalnej. Zajęciowe formy edukacyjne w archiwach państwowych w XX w.”. W (Nie)zależne państwo, społeczeństwo. (Nie)zależna kultura i edukacja, zredagowały Barbara Techmańska i Małgorzata Skotnicka-Palka, 151–174. Wrocław: Wydawnictwo Avalon, 2020.
Mikulski, Krzysztof. Przestrzeń i społeczeństwo Torunia od końca XIV do początku XVIII wieku. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1999. https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/36938.
Mikulski, Krzysztof. Pułapka niemożności: społeczeństwo nowożytnego miasta wobec procesów modernizacyjnych (na przykładzie Torunia w XVII i XVIII wieku). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2004.
Okoń, Wincenty. Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: „Żak”, 2001.
„Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum”, załącznik nr 1 do „Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia”, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 467 (2018). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000467/O/D20180467.pdf
„Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej”, załącznik nr 2 do „Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej”. Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej, poz. 356 (2017). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000356/O/D20170356.pdf.
Polski Komitet ds. UNESCO. „Kryteria Wpisu Na Listę Światowego Dziedzictwa”. Udostępniono 20.05.2023. https://www.unesco.pl/kultura/dziedzictwo-kulturowe/swiatowe-dziedzictwo/kryteria/.
„Poradnik młodego genealoga uczestnika konkursu «Bez korzeni nie zakwitniesz»”, Udostępniono 9.06.2023. https://archiwarodzinne.gov.pl/upload/2023/02/poradnik-mlodego-genealoga.pdf
„Przywilej lokacyjny miasta Torunia z 1251 roku”. Archiwum Państwowe w Toruniu. Udostępniono 19.05.2023. https://www.facebook.com/archiwumtorun/posts/1774255122872291/.
Rosa, Agnieszka. Funkcja edukacyjna archiwów. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2012.
Parafia Wniebowzięcia NMP i bł. ks. Stefana W. Frelichowskiego. „Kościół Wniebowzięcia NMP i bł. ks. Stefana W. Frelichowskiego”. Udostępniono 11.06.2023. http://www.parafia-wnmp.pl/index.php/kosciol-wnmp/kosciol-wnmp.
polskieradio.pl. „Sejm Czteroletni zwany Wielkim”, 6.10.2023. https://polskieradio.pl/39/156/artykul/948112,sejm-czteroletni-zwany-wielkim.
Sejm Wielki i Konstytucja 3 Maja – Lekcje historii pod ostrym kątem – Klasa 6, 2021. https://www.youtube.com/watch?v=YGsoSDaT1lw.
Społecznicy toruńscy. Historia i inspiracje. „Helena Piskorska 1895–1973”. Udostępniono 11.06. 2023. http://www.spolecznicy-torunscy.pl/piskorska.
torun.pl. „Kościół Ducha Świętego”. Udostępniono 11.06.2023. https://www.torun.pl/pl/turystyka/zabytki/koscioly-na-starowce/kosciol-ducha-swietego.
torun.pl. „Kościół św. Jakuba”. Udostępniono 11.06.2023. https://www.torun.pl/pl/turystyka/zwiedzanie-miasta/zabytki/koscioly-na-starowce/kosciol-swietego-jakuba.
torun.pl. „Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny”. Udostępniono 11.06.2023. https://www.torun.pl/pl/turystyka/zwiedzanie-miasta/zabytki/koscioly-na-starowce/kosciol-wniebowziecia-najswietszej-marii.
torun.pl. „Z historii miasta”. Udostępniono 19.05.2023. https://www.torun.pl/pl/kultura/z-historii-miasta.
„UNESCO”. W Wikipedia, wolna encyklopedia, 11.06.2023. https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=UNESCO&oldid=72467031.
Zbiory kartograficzne miasta Torunia 1552–1912. Archiwum Państwowe w Toruniu. 69/2/0.
Zintegrowana Platforma Edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki. „Architektura i sztuka polskiego średniowiecza”. Udostępniono 11.06.2023. https://zpe.gov.pl/pdf/PuPDYEIUC.
Zintegrowana Platforma Edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki. „Konstytucja 3 Maja”. Udostępniono 6.06.2023. https://zpe.gov.pl/a/konstytucja-3-maja/D14citlTB.
Zintegrowana Platforma Edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki. „Sejm Wielki oraz uchwalenie Konstytucji 3 Maja”. Udostępniono 9.06.2023. https://zpe.gov.pl/a/sejm-wielki-oraz-uchwalenie-konstytucji-3-maja/DPpfDltVD.
Zintegrowana Platforma Edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki. „Społeczeństwo stanowe w Polsce w XIV–XV w.” Udostępniono 18.06.2023. https://zpe.gov.pl/pdf/P3Af7uZS4.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Maja Aksamitowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 171
Liczba cytowań: 0
