Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
    • Українська

Akademicka Platforma Czasopism

  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • Przesyłanie tekstów
  • O czasopiśmie
    • Przedmiot i zakres czasopisma
    • Zespół redakcyjny
    • Rada naukowa
    • Kolegium recenzentów
    • Wytyczne dla autorów
    • Proces recenzji
    • Polityka antyplagiatowa
    • Standardy etyczne
    • Informacja o niepobieraniu opłat za zgłaszanie i publikację artykułów
    • Polityka prywatności
    • Serwisy abstraktowe i indeksowe
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski
  • Українська
Źródła do dziejów Prus Królewskich w zespole "Książęta Radziwiłłowie" (Fond 694) w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku
  • Strona domowa
  • /
  • Źródła do dziejów Prus Królewskich w zespole "Książęta Radziwiłłowie" (Fond 694) w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Nr 4(6)/ (2013) /
  4. STUDIA

Źródła do dziejów Prus Królewskich w zespole "Książęta Radziwiłłowie" (Fond 694) w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku

Autor

  • Wiesław Nowosad Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

DOI:

https://doi.org/10.12775/AKZ.2013.001

Słowa kluczowe

źródła historyczne XVI–XVIII w., Prusy Królewskie, szlachta Prus Królewskich XVI–XVIII w., Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku, archiwa szlacheckie, archiwum radziwiłłowskie, Wejherowo, Przebendowscy, Radziwiłłowie

Abstrakt

Prusy Królewskie jako prowincja Rzeczypospolitej znacznie ucierpiały w czasie wielu wojen prowadzonych na przestrzeni ostatnich 500 lat. Kataklizm wojen dopełniony został losowymi wypadkami pożarów trawiących miasta na przestrzeni tego okresu. Wraz ze zniszczeniami miast, zamków i dworów destrukcji ulegały również zgromadzone w nich akta. W efekcie tych zniszczeń do dnia dzisiejszego przetrwał zaledwie niewielki fragment dziedzictwa aktowego. Dwa z trzech dawnych województw Prus Królewskich nie mają dziś podstawowych serii ksiąg sądowych sądów grodzkich i ziemskich. Ocalały zaledwie akta sądu grodzkiego i ziemskiego najmniejszego z województw pruskich – malborskiego. Tylko niewiele lepiej potraktowane zostały archiwalia miejskie. W niezłym stanie przetrwały akta wielkich miast pruskich Gdańska i Torunia. Sporo szczęścia miały również księgi miejskie Chojnic, Malborka, Nowego, Pucka czy Sztumu. Pozostałe jednak doznały mniejszego, częściej jednak większego uszczerbku. Biorąc pod uwagę tak wątłą w gruncie rzeczy bazę źródłową niezwykle istotne jest gromadzenie i udostępnianie informacji o materiałach archiwalnych dotyczących Prus Królewskich rozproszonych po rozmaitych archiwach i bibliotekach tak w kraju jak i poza jego granicami. Te ostatnie może są o tyle ważniejsze, że rzadko kiedy docierają do nich badacze z Polski, bo – na pierwszy rzut oka – czegóż można by oczekiwać po archiwaliach przechowywanych w Rydze, Mińsku, Wilnie czy Lwowie w kontekście dziejów Prus Królewskich i zamieszkującej je ludności. Swe kwerendy historycy prowadzą zwykle w Berlinie i innych miastach niemieckich, z nieśmiałością zerkając na nierozpoznane w tej kwestii archiwa rosyjskie. Ale tu? Niniejszy artykuł podsumowuje kilkutygodniową kwerendę archiwalną, jaka została przeprowadzona w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku, której celem było między innymi zebranie informacji o materiałach archiwalnych wytworzonych przez osoby i urzędy funkcjonujące w Prusach Królewskich w XVI–XVIII wieku, a pierwotnie znajdujących się w archiwach prywatnych szlachty tej prowincji. Pomysł takiej kwerendy zrodził się po zapoznaniu z dziejami rodu Radziwiłłów i ich rolą jaką odgrywali w Prusach, a także po wcześniejszych kwerendach przeprowadzonych w innych częściach dawnego archiwum radziwiłłowskiego, przechowywanych obecnie w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i Państwowym Archiwum Historycznym Litwy w Wilnie.

Bibliografia

Bagińska E., Fond Radziwiłłów w Państwowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku, „Białostocczyzna”, r. 49, 1998, z. 1.

Центральный государственный исторический архив БССР в г. Минске. Путеводитель, Минск 1974.

Czaplewski P., Senatorowie świeccy, podskarbiowie i starostowie Prus Królewskich, 1454–1772, Toruń 1921.

Фонды Национального исторического архива Беларуси: справочник, Минск 2006.

Gołubowicz A. K., Dokumenty i materiały rodu Radziwiłłów w Archiwum Narodowym Republiki Białorusi, „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 7, 1997.

Jankowski R., Archiwum Radziwiłłów z Nieświeża od 1838 R. do XX w., „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 13, 2001.

Kriegseisen W., Źródła do historii Rzeczypospolitej Szlacheckiej w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku, „Kwartalnik Historyczny”, r. 105, 1998, nr 4.

Kulecki M., Pobyt służbowy w Mińsku, „Archeion”, t. 93, 1994.

Нясвіжскія зборы Радзівілаў. Іх фарміраванне, гістарычны лёс, цяперашенее месцазнаходжанне і шляхі выкарыстання: зборнік. Вяртанне-7/Беларускі фонд культуры [і інш.]; рэдкал.: А. Мальдзіс (гал. рэд.) [ і інш.] – Мінск: Бел. фонд культуры, 2002.

Nowosad W., Archiwa szlachty Prus Królewskich, Toruń 2005.

Szymczuk E., Kwerenda archiwaliów w Mińsku, „Archeion”, t. 97, 1997.

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

10.03.2015

Jak cytować

1.
NOWOSAD, Wiesław. Źródła do dziejów Prus Królewskich w zespole "Książęta Radziwiłłowie" (Fond 694) w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku. Archiwa – Kancelarie – Zbiory [online]. 10 marzec 2015, nr 4(6)/, s. 11–32. [udostępniono 7.7.2025]. DOI 10.12775/AKZ.2013.001.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Nr 4(6)/ (2013)

Dział

STUDIA

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 604
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski
  • Українська

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

źródła historyczne XVI–XVIII w., Prusy Królewskie, szlachta Prus Królewskich XVI–XVIII w., Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku, archiwa szlacheckie, archiwum radziwiłłowskie, Wejherowo, Przebendowscy, Radziwiłłowie
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

 

 


© 2021 Akademicka Platforma Czasopism Sklep wydawnictwa