Irena Gabaud (Paczkowska) - bohaterka drugiego planu
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2024-2025.02Słowa kluczowe
Irena Paczkowska, Jerzy Paczkowski, Skamandryci, Galerie LambertAbstrakt
Irena Gabaud – muza Paczkowskiego, kuzynka Tuwima, przyjaciółka skamandrytów – jest postacią niezwykle interesującą, osadzoną w wielu kontekstach, widocznych zarówno w jej korespondencji (do Grydzewskiego), jak i dokumentach tych, którym była (w wzajemnością) bliska. Współtworzyła nie tylko Galerie Lambert, ale i klimat przedwojennej Warszawy oraz powojennego Paryża. Artykuł jest próbą pokazania wielu perspektyw, w których istotną rolę odgrywa jedna kobieta, która – choć nie pisała – „sama była literaturą”.
Bibliografia
a) Archiwalia
Archiwum Emigracji, Sygn. AE/AW/CCXXXVII (Listy Ireny Gabaud do Mieczysława Grydzewskiego).
Archiwum Emigracji, Sygn. AE/AW/CCLXIX (Listy Zofii Romanowiczowej do Mieczysława Grydzewskiego).
b) Źródła i prace publikowane
Baliński S., Rozmaitości. Sztuka i życie. Wieczór wigilijny u Lechonia, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1980, nr 306.
Beylin K., Piękne życie i bohaterska śmierć Jerzego Paczkowskiego. Wspomnienie o Jerzym Paczkowskim, „Kurier codzienny”1945, nr 134.
Brzękowski J., W Krakowie i w Paryżu. Wspomnienia i szkice, Kraków 1975.
Dorosz B., „Anioł chopinowski” i nienapisany wiersz. O korespondencji Haliny i Kazimierza Wierzyńskich (tuzin listów i garść uwag), „Sztuka edycji” 2/2019.
Gałęzowska I., xxx, „Wiadomości” 1963 nr 48 (922).
Geraga M., Lechoń nieoczywisty, „Archiwum emigracji” 2020: 2018–1019, z. 1–2 (26–27).
Grydzewski M., Lechoń J., Listy, t. 1 (1923–1956), Warszawa 2006.
Grydzewski M., Wierzyńscy K. i H., Listy t. 1 (1920–1947), oprac. B. Dorosz przy współpr. P. Kądzieli, Warszawa 2022.
Grydzewski M., Wierzyńscy K. i H, Listy, t. 3 (1953–1957), Warszawa 2022.
Grydzewski M., Wierzyńscy K. i H., Listy, t. 4 (1958–1969), oprac. B. Dorosz przy współpr. P. Kądzieli, Warszawa 2022.
Hemar M., Tuwim, „Wiadomości” 1954, nr 6 (410).
Janta A., Linia rozdarcia: Lechoń zrywa z Tuwimem, „Wiadomości” 1971, nr 8 (1299).
–, Lustra i reflektory, Warszawa 1982.
Kossowska S., Uśmiech Ireny, „Wiadomości” 1963 nr 48 (922).
Krzywicka I., Dzieje grzechów… jej i cudzych, „Wiadomości Literackie” 1933 nr 25 (496).
–, Niepokojący wyrok, „Wiadomości Literackie” 1933, nr 22 (493).
–, Wizja i upiory, „Wiadomości Literackie” 1933, nr 24 (495).
Książka o Grydzewskim. Szkice i wspomnienia, oprac. zbiorowe Londyn 1971.
Lechoń J., Bal u senatora. Fragmenty nieukończonej powieści, oprac. T. Januszewski, Warszawa 1981.
–, Dziennik, t. 1 (30 sierpnia 1949–31 grudnia 1950), Warszawa 1992.
–, Dziennik, t. 2 (1 stycznia 1951–31 grudnia 1952), Warszawa 1992.
–, Dziennik, t. 3 (1 stycznia 1953–30 maja 1956), Londyn 1973.
Libella. Galerie Lambert. Szkice i wspomnienia, red. i oprac. M. A. Supruniuk, Toruń 1998.
Listy Tuwima do przyjaciół-pisarzy, oprac. T. Januszewski, Warszawa 1979.
Minkiewicz J., Pamiętniki, [w:] Minio. Przyjaciele o Januszu Minkiewiczu, oprac. A. Marianowicz, Londyn 1989.
Nowakowski T., Pani Irena, „Wiadomości” 1963, nr 48 (922).
Paczkowska I., O Wiersze Paczkowskiego. Do Redaktora „Wiadomości”, „Wiadomości” 1958, nr 28 (641).
Paczkowski J., Myśl frankofila, „Wiadomości” 1952, nr 2 (302).
–, Spotkanie z Muzą, Nicea 1942.
–, Wiersze zebrane i Pierwsza bitwa, Londyn 1946.
Pamięci Jana Lechonia, praca zbiorowa, Londyn 1958.
Podgórski W.J., Poeci na tułaczce, Warszawa 2002.
Romanowiczowa Z., Ostatnie lato, „Wiadomości” 1963, nr 48 (922).
Roztworowski J., Dwa światy, „Wiadomości” 1946 nr 5 (5).
Sakowska-Mokkas L., Warszawa skamandrytów, Warszawa 2016.
Sakowski J., Dawne i nowe lata, Paryż 1970.
–, Dedykacja, „Wiadomości” 1963, nr 48 (922).
–, Skrzydlaty złoczyńca, „Wiadomości” 1954 nr 6 (410).
Scherer-Wirska O., Z pogrzebu Ireny, „Wiadomości” 1963, nr 48.
Silva rerum. Po Lechoniu – Paczkowski, „Wiadomości” 1958, nr 24 (637).
Słonimski A., Alfabet wspomnień, Warszawa 1989.
Stradecki J., W kręgu Skamandra, Warszawa 1977.
Wiersze Lechonia ocenzurowane (Silva rerum), „Wiadomości” 1957, nr 40 (601).
Wierzyński K., Pamiętnik poety, Warszawa 1991.
Wittlin J., Nasza Irena, „Wiadomości” 1963, nr 48.
Winczakiewicz J. Irena, „Wiadomości” 1963, nr 48 (922).
–, Z szuflady emigranta, Toruń 2001.
Wittlin T., Ostatnia cyganeria, Łomianki 2020.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Magdalena Geraga
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 3
Liczba cytowań: 0
