Obraz drugiej wojny światowej w utworach pisarzy emigracyjnych kierowanych do młodego czytelnika
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2023.029Słowa kluczowe
pisarze emigracyjni, druga wojna światowa, dzieci, dzieciństwo, ZSRRAbstrakt
Celem artykułu jest analiza w kontekście historycznym zarówno powieści dla dzieci, jak i młodzieży, opowiadań i opowiadań poświęconych II wojnie światowej, napisanych przez emigracyjnych pisarzy. Utwory Anatola Krakowieckiego, Ryszarda Kiersnowskiego, Jana Lechonia, w odmienny sposób przedstawiają obraz czasu wojny niż autorzy publikujący w Polsce. Pisarze emigracyjni podkreślają własne doświadczenie związane z wychodźstwem, które wiąże się z ich życiem prywatnym w czasie II wojny światowej. Następnie umieszczają oni swoje historie zarówno w okupowanej Polsce, jak i w obcych krajach, w których wraz z aliantami Polacy walczyli z nazistami (np. Egipt, Anglia, Norwegia, Francja). Analizowane w tym artykule utwory, Lechonia Historia o jednym chłopczyku i o jednym lotniku, Lisiewicza Gdzie goręcej biją serca i Czarne żórawie Krakowieckiego ukazują Rosję i Armię Czerwoną jako wrogów Polski. Ponadto autorzy ci wspominali w swoich tekstach o inwazji Armii Czerwonej na ziemie polskie 17 września 1939 r. Literatura emigracyjna o II wojnie światowej dla dzieci i młodzieży jest swoistym porozumieniem międzypokoleniowym, zawierającym wyraziste znamiona nostalgii.
Bibliografia
Bielatowicz J., Literatura na emigracji, Londyn 1998.
Bogusławska A., Książki dla dzieci i młodzieży, [w:] Literatura polska na obczyźnie 1940–1960. Praca zbiorowa, t. 2, red. T. Terlecki, Londyn 1965.
Czaykowski B., Sulik B., Polacy w Wielkiej Brytanii, Paryż 1961.
Heska-Kwaśniewicz K., Gajownik S., Pisarze dla dzieci i młodzieży na emigracji, [w:] Literatura dla dzieci i młodzieży (1945–1989), t. 3, red. K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć, Katowice 2013.
Kiersnowski R., Franek z pierwszej pancernej, Londyn 1946.
Kiersnowski R., Przygody Trójki z Warszawy, Londyn 1944.
Kowalska-Leder J., Dzieciństwo czasu Zagłady, [w:] Wojna. Doświadczenie i zapis. Nowe źródła, problemy, metody badawcze, red. S. Buryła, P. Rodak, Kraków 2006.
Krakowiecki A., Czarne żórawie, Glasgow 1947.
Krakowiecki A., O burzy na morzu, [w:] Bajki biało-czerwone, Jerozolima 1944.
Krakowiecki A., Ryszard Małe Lwie Serce, Jerozolima 1944.
Lechoń J., Historia o jednym chłopczyku i o jednym lotniku, Londyn 1946.
Lisiewicz M., Gdzie goręcej biją serca. Powieść, Londyn 1954.
Lutomierski M., Wiesław Antoni Lasocki jako pisarz emigracyjny dla młodzieży, „Pamiętnik Literacki” 2018, t. 56.
Michułka D., Introduction: Perspectives on Eastern European War Childhood, „Filoteknos. Literatura dla dzieci – mediacja kulturowa – antropologia dzieciństwa” 2018, nr 8.
Nowakowski Z., Pędziwiatr, Duns 1945.
Oświata, książka i prasa na obczyźnie. Londyn 14–20 września 1985, red. Cz. Czapliński, Londyn 1989.
Proza polska 1939–1945, t. 1: Dziesięć opowieści o lotnikach, marynarzach, bohaterach i szpiegach, oprac. S. Lam, Paryż 1946.
Skotnicka G., Barwy przeszłości. O powieściach historycznych dla dzieci i młodzieży 1939–1989, Gdańsk 2008.
Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław–Warszawa–Kraków 2002.
Wójcik-Dudek M., W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Kraków 2016.
Wróblewski M., Doświadczanie dzieciństwa. Studium z antropologii literatury, Toruń 2019.
Zbyszewski W. A., Zagubieni romantycy i inni, Paryż 1992.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Maciej Wróblewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 108
Liczba cytowań: 0
