Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Archiwum Emigracji

Złoto i popiół. Śledztwo archiwalne i interpretacyjne w sprawie wspomnienia paryskiego Leo Lipskiego
  • Strona domowa
  • /
  • Złoto i popiół. Śledztwo archiwalne i interpretacyjne w sprawie wspomnienia paryskiego Leo Lipskiego
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. 2022: Zeszyt 30 /
  4. LEO LIPSKI – ARCHIWA, DYSFUNKCJE, JĘZYK

Złoto i popiół. Śledztwo archiwalne i interpretacyjne w sprawie wspomnienia paryskiego Leo Lipskiego

Autor

  • Jagoda Wierzejska Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0000-0002-2794-5608

DOI:

https://doi.org/10.12775/AE.2022.003

Słowa kluczowe

Leo Lipski, Paryż ze złota, wspomnienie, Zagłada, powtórzenie, widmo, heterotopia

Abstrakt

Artykuł prezentuje historię powstania, analizę tkanki tekstowej oraz interpretację treści wspomnienia paryskiego Leo Lipskiego, zatytułowanego Paryż ze złota. Wspomnienie było zapisem doświadczeń autora, związanych z jego podróżą z Tel Awiwu do Paryża w 1975 r. Punktem wyjścia artykułu jest porównanie maszynopisu utworu, wysłanego Jerzemu Giedroyciowi w 1976 r., z wersją opublikowaną w roku 2002. W tym pierwszym zwracają uwagę korekty, a zwłaszcza skreślenia związane ze stanem zdrowia Lipskiego, dotkniętego prawostronnym paraliżem oraz afazją. Analiza owych skreśleń stanowi asumpt do interpretacji utworu. Artykuł prezentuje dwa komplementarne odczytania tekstu. Pierwsze, jasne (jego metaforą jest złoto), ogniskuje się wokół radości autora, który wyjeżdżając do Paryża, spełnił swoje marzenie, oraz wspomnień jego szczęśliwej młodości w Krakowie w latach 30. XX w. Drugie odczytanie, ciemne (jego metaforą jest popiół), śledzi ukryty tanatyczny wątek wspomnienia, w którym dochodzą do głosu przeżycia wojenne pisarza. Celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób przymus powtarzania traumatycznych przeżyć splata się we wspomnieniu z literackimi próbami ich cofnięcia i powrotu do szczęśliwej przeszłości.

Bibliografia

Archiwum Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte.

Agamben G., O zaletach i niedogodnościach życia wśród widm, [w:] tegoż, Nagość, tłum. K. Żaboklicki, Warszawa 2010.

Augé M., Nie-miejsce. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, tłum. R. Chymkowski, przedmowa W. J. Burszta, Warszawa 2010.

Bartmiński J., Kontekst założony, historyczny czy kreowany?, [w:] Semantyka tekstu artystycznego, red. A. Pajdzińska, R. Tokarski, Lublin 2001.

Burszta W., Czytanie kultury. Pięć szkiców, Łódź 1996.

Chase M., Shaw Ch., The Imagined Past. History and Nostalgia, Manchester – New York 1989.

Cuber M., „Proza Leo Lipskiego: poetyka i egzystencja”. Praca doktorska, Uniwersytet Śląski, Katowice 2006, https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/4960/1/Cuber_Proza_Leo_Lipskiego.pdf (dostęp: 23 listopada 2020).

–, Trofea wyobraźni. O prozie Leo Lipskiego, Katowice 2011.

Foucault M., Inne przestrzenie, tłum. A. Rejniak-Majewska, „Teksty Drugie” 2005, nr 6.

Freud Z., Żałoba i melancholia, [w:] tegoż, Psychologia nieświadomości, tłum. R. Reszke, Warszawa 2007.

Gosk H., Jesteś sam w swojej drodze. O twórczości Leo Lipskiego, Izabelin 1998.

– , Walizka z bibułkami. Edycja „Paryża ze złota...” Leo Lipskiego, „Narracje o Zagładzie” 2017, nr 3.

Kępiński A., Melancholia, Warszawa 1974.

Klein M., Żałoba i jej związek ze stanami maniakalno-depresyjnymi, tłum. A. Czownicka, [w:] Depresja. Ujęcie psychoanalityczne, red. K. Walewska, J. Pawlik, Warszawa 1992.

Krawczyńska D., Małe narracje o Zagładzie, [w:] Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętniania, red. T. Majewski, A. Zeidler-Janiszewska, Łódź 2009.

Kristeva J., Czarne słońce. Depresja i melancholia, tłum. M. P. Markowski, R. Ryziński, wstęp M. P. Markowski, Kraków 2007.

Lipski L., Paryż ze złota. Teksty rozproszone, wybór, oprac. i posłowie H. Gosk, Izabelin 2002.

–, Piotruś, Olsztyn 1995.

Lipski L., Gliksman Ł., Głos z zamurowanego ciała. Rozmowa z Leo Lipskim i Łucją Gliksman, rozm. przepr. S. Bereś, „Teksty Drugie” 2002, nr 4.

Maciejowska A., Słowo wstępne, [w:] Leo Lipski, Powrót, Paryż–Kraków 2015.

Tański P., „Kontury” – izraelskie pismo literackie, „Archiwum Emigracji” 2000, nr 3.

Wierzejska J., Retoryczna interpretacja autobiograficzna. Na przykładzie pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego, Zygmunta Haupta i Leo Lipskiego, Warszawa 2012.

Wittlin J., Mój Lwów, [w:] tegoż, Orfeusz w piekle XX wieku, posłowie J. Zieliński, Kraków 2000.

Archiwum Emigracji

Pobrania

  • pdf

Opublikowane

2023-01-19

Jak cytować

1.
WIERZEJSKA, Jagoda. Złoto i popiół. Śledztwo archiwalne i interpretacyjne w sprawie wspomnienia paryskiego Leo Lipskiego. Archiwum Emigracji [online]. 19 styczeń 2023, s. 30–51. [udostępniono 26.3.2023]. DOI 10.12775/AE.2022.003.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

2022: Zeszyt 30

Dział

LEO LIPSKI – ARCHIWA, DYSFUNKCJE, JĘZYK

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 69
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Leo Lipski, Paryż ze złota, wspomnienie, Zagłada, powtórzenie, widmo, heterotopia
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa