Absolwenci przedwojennej Szkoły im. Sułkowskich w Rydzynie – między patriotycznym obowiązkiem a emigracją
DOI:
https://doi.org/10.12775/AE.2021-22.010Słowa kluczowe
Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie, absolwenci Rydzyny, miejsca pamięci, emi-gracja, więzi szkolneAbstrakt
W latach 1928–1939 istniało w Polsce męskie Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich
w Rydzynie, którego główną ideą było wychowanie nowego pokolenia inteligencji polskiej. Eksperymentalny program Szkoły dążył do uformowania klasy społecznej o wysokich standardach moralnych, odpowiedzialnej za naród i zdolnej do bezinteresownej służby społecznej. Twórcą pedagogicznego programu był Tadeusz Łopuszański, minister oświaty
w rządzie Władysław Grabskiego, reformator szkolnictwa polskiego, autor całościowego programu edukacyjno-wychowawczego dla szkół średnich. Wśród znanych absolwentów Szkoły w Rydzynie byli m.in.: prof. Józef Zwisłocki, Konstanty Jeleński, Aleksander Łempicki, Bolesław Biega, Franciszek Walicki, Zbigniew Ścibor-Rylski, prof. Władysław Górski, prof. Zbigniew Tadeusz Wierzbicki, Jan Sosnkowski. Artykuł przybliża sylwetki kilku absolwentów Szkoły, ich historie i emigracyjne zmagania, a także poddaje refleksji czynniki, które doprowadziły do wytworzenia ponadczasowej więzi między uczniami (Rydzyna-Szkoła jako ,,miejsce pamięci”). Opierając się na dostępnych listach, biografiach, wspomnieniach, przedstawiono niezwykłą grupę emigrantów, której spoiwem była Szkoła w Rydzynie. Analizie poddano sytuację wyboru między wpojonym w okresie szkolnym wzorem patriotycznego zachowania a emigracją i życiową realizacją odebranego w Szkole wychowania moralnego.
Bibliografia
Biega B.C., Thirteen is my lucky number, Plainsboro, NY, 1996.
Czerniawska O., Szkice z andragogiki i gerontologii, Łódź 2007.
Dromlewicz A., Boże Narodzenie 1941. Zamiast życzeń, „Biuletyn Byłych Rydzyniaków i Rydzyniaków w Wielkiej Brytanii” 1941, nr 4.
–, O świadomości własnej wartości, „Biuletyn Byłych Rydzyniaków i Rydzyniaków w Wielkiej Brytanii” 1942, nr 5.
–, [artykuł wstępny, bez tytułu], „Biuletyn Byłych Rydzyniaków i Rydzyniaków w Wielkiej Brytanii” 1941, nr 3.
Gliński J. B., Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie 1928–1939. Wychowawcy i Wychowankowie, Warszawa 2005.
Habielski R., Życie społeczne i kulturalne emigracji, Warszawa 1999.
Miązek B., Dramat pamięci. O nowych wierszach Iwanicka, [w:] Antologia polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945–1985, red. J. Dąbała, Lublin 1992.
Kolibabka E., Na co dzień, „Biuletyn Byłych Rydzyniaków i Rydzyniaków” 1943, nr 7.
Michalak J., Duch Rydzyny, [w:] J. B. Gliński, Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie 1928–1939. Wychowawcy i Wychowankowie, Warszawa 2005.
–, Rydzyniak spadochroniarzem, „Rydzyniak” 1997/ 1998.
Nora P., Między pamięcią a historią: Les lieux de Mémoire, [w:] Tytuł Roboczy: Archiwum nr 2, red. A. Leśniak, M. Ziółkowska, Łódź 2009.
Pezacki W., Gdyby nie Rydzyna, „Rydzyniak” 1997/ 1998, nr 7(1).
Potworowski T., [wspomnienia, bez tytuł], [w:] J. B. Gliński, Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie 1928– 1939. Wychowawcy i Wychowankowie, Warszawa 2005.
Szpociński A., Miejsca pamięci (lieux de mémoire), http://rcin.org.pl/ibl/Content/50928/WA-248_67233_P-I-2524_szpocinski-miejsca.pdf.
Stanecki J., Wspomnienia i refleksje spisane w sierpniu 2000 roku, [w:] J. B. Gliński, Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie 1928–1939. Wychowawcy i Wychowankowie, Warszawa 2005.
Theiss W., Dom i ojczyzna – miejsca w świecie bez miejsc. Trzy perspektywy, [w:] Dom i ojczyzna. Dylematy wielokulturowości, red. D. Lalek, Warszawa 2008.
Walicki T., Rydzyna mon amour, [w:] J. B. Gliński, Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie 1928–1939. Wychowawcy i Wychowankowie, Warszawa 2005.
Wierzbicki Z. T., Wprowadzenie, [do:] T. Łopuszański, Tezy. Od pedagogiki narodowej do pedagogiki europejskiej, Warszawa–Rydzyna 2000.
Zwisłocki J., Wystąpienie na Walnym Zebraniu Rady Fundacji im. Tadeusza Łopuszańskiego w Rydzynie 11 maja 2003, [w:] J. B. Gliński, Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie 1928–1939. Wychowawcy i Wychowankowie, Warszawa 2005.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 313
Liczba cytowań: 0
