„Zabawa w powieść” – „Wspomnienia” Barbary Czerwijowskiej
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2021.0012Słowa kluczowe
Barbara Czerwijowska, Kazimiera Iłłakowiczówna, Stanisławów, wspomnienia, intymistyka, edycja krytycznaAbstrakt
Artykuł stanowi omówienie najważniejszych problemów edytorskich związanych z opracowaniem edycji Wspomnień Barbary Czerwijowskiej (siostry Kazimiery Iłłakowiczówny, wnuczki Tomasza Zana). Były one znane jedynie we fragmentach, które zostały opracowane przez Józefa Ratajczaka i opublikowane w 1991 roku w czasopiśmie „W drodze” pod tytułem Kazimiery Iłłakowiczówny lata dzieciństwa i młodości (Wspomnienia). Dotyczyły przede wszystkim Kazimiery Iłłakowiczówny oraz relacji między siostrami i stanowiły arbitralny wybór edytora będący zaprzeczeniem intencji autorki, która opracowała tekst jako spójną i logiczną całość.
Nowa edycja Wspomnień zakłada publikację całości zgodnie z intencją autorską. Za podstawę wydania przyjęto maszynopis sporządzony przez autorkę, a następnie przez nią poprawiony. Autograf (odręczne notatki Czerwijowskiej zapisywane w zeszytach) stanowi tekst pomocniczy w odniesieniu do kilku problematycznych bądź nieczytelnych fragmentów. Opracowując maszynopis, uwzględniono wszystkie naniesione na nim odręczne poprawki autorki (głównie o charakterze redakcyjnym, dotyczące błędów literowych lub językowych). Nieliczne dłuższe dopiski na marginesach wprowadzono do tekstu głównego z odpowiednią adnotacją o ich umiejscowieniu w maszynopisie. Problematyczną kwestią okazały się dłuższe, delikatnie przekreślone fragmenty, świadczące o pewnym wahaniu autorki, które – po konsultacji ze spadkobiercami – zdecydowano się podać w przypisach.
W artykule zaprezentowano fragment nowej edycji Wspomnień pochodzący z części trzeciej: U pani Buynowej, opisującej okres, w którym trzynastoletnia Barbara trafia pod opiekę Zofii Buynowej, opiekunki i przybranej matki jej siostry Kazimiery Iłłakowiczówny, i zamieszkuje w Stanisławowie na Łotwie.
Bibliografia
Iłłakowiczówna K., 2018, Niewczesne wynurzenia, w: eadem, Proza, Warszawa, s. 319–540.
Iłłakowiczówna K., 2018, Trazymeński zając, w: eadem, Proza, Warszawa, s. 541–718.
Korniłowiczówna M., 1983, Wnuczka promienistego Zana, „Odra”, nr 9.
Kuciel-Frydryszak J., 2017, Iłła. Opowieść o Kazimierze Iłłakowiczównie, Warszawa.
Ratajczak J., 1991, „Wspomnienia” Barbary Czerwijowskiej, „W drodze”, nr 2, s. 60–64.
Zan-Czerwijowska B., 1991, Kazimiery Iłłakowiczówny lata dzieciństwa i młodości (Wspomnienia), „W drodze”, nr 2, s. 65–72; nr 3, s. 78–85; nr 4, s. 86–91; nr 5, s. 74–80; nr 6, s. 82–89.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 837
Liczba cytowań: 0