W ramach awangardowego rygoru. Przedwojenne edycje wierszy Stanisława Młodożeńca
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2020.0008Słowa kluczowe
Stanisław Młodożeniec, futuryzm, awangarda, polska poezja międzywojenna (1918–1939)Abstrakt
Zdaniem Stanisława Młodożeńca, twórcy związanego w latach dwudziestych ubiegłego wieku z krakowską grupą futurystów, poezja w formie drukowanej jest swego rodzaju partyturą, a jej właściwa, pełna forma miała się ujawnić w realizacji dźwiękowej – deklamacji i pieśni. Zanim wiersz zabrzmi, pełniąc funkcję społecznego i duchowego komunikatora, jego estetyczny, wizualny wymiar powinien odpowiadać kanonowi piękna utożsamionego z ładem. Kategoria ładu, do której autor się odwoływał, znajduje zastosowanie w edycjach wszystkich przedwojennych zbiorów wierszy, które zostały omówione w artykule: Kreski i futureski (Kraków 1921), Kwadraty (Zamość 1925), Niedziela (Warszawa 1930), Futuro-gamy i futuro-pejzaże (Warszawa 1934).
Bibliografia
Andres Z., 1977,Agraryzm i idee młodowiejskie w literaturze międzywojennej, w: Chłopi, naród, kultura, t. 3: Oblicze duchowe, pod red. C. Kłaka, Rzeszów.
Burek T., 1976, Młodożeniec Stanisław, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 21 (3), z. 90, red. E. Rostworowski, Wrocław.
Burek T., 1977, Nota biograficzna, w: S. Młodożeniec, Poezje wybrane, wyboru dokonał, wstępem i notą opatrzył T. Burek, Warszawa.
Burek T., 1973, Nota wydawnicza, w: S. Młodożeniec, Utwory poetyckie, oprac. T. Burek, Warszawa.
Burkot S., 1985, Stanisław Młodożeniec. Rzecz o chłopskim futuryście, Warszawa.
Czyżewski T., 1931, „Niedziela formizmu”. Z powodu tomu poezji Stanisława Młodożeńca, „Kurier Polski”, R. 34, nr 35.
Czyżewski T., 1978, Pogrzeb romantyzmu – uwiąd starczy symbolizmu – śmierć programizmu, w: Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki, wstęp i komentarz oprac. Z. Jarosiński, wybór i oprac. tekstów H. Zaworska, Wrocław.
Dąbrowski M., 1980, Trzy poetyckie oberki, „Poezja”, nr 3.
Gazda G., 1974, Futuryzm w Polsce, Wrocław.
Gazda G., 2009, Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku, Warszawa.
Głombiowski K., 1980, Książka w procesie komunikacji społecznej, Wrocław.
Gumiński J. M., 1908, Nieco wiadomości o stenografii, Warszawa, s. 5; https://polona.pl/item/nieco-wiadomosci-o-stenografii,ODk3NTkyNDY/6/#info:metadata.
Jarosiński Z., 1978, Wstęp, w: Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki, wstęp i komentarz oprac. Z. Jarosiński, wybór i oprac. tekstów H. Zaworska, Wrocław.
Jasieński B., 1978, Futuryzm polski (bilans), w: Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki, wstęp i komentarz oprac. Z. Jarosiński, wybór i oprac. tekstów H. Zaworska, Wrocław.
Jasieński B., 1978, Mańifest w sprawie poezji futurystycznej, w: Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki, wstęp i komentarz oprac. Z. Jarosiński, wybór i oprac. tekstów H. Zaworska, Wrocław.
Jasieński B., 1987, Marsylianka, w: Poezja polska okresu międzywojennego. Antologia, oprac. M. Głowiński, J. Sławiński, J. Stradecki, Wrocław, s. 285–286.
Klukowski Z., 1959, Ze wspomnień o Stanisławie Młodożeńcu, „Kamena”, nr 23–24.
Królikowski B., 1966, Młodożeniec w Zamościu, czyli pochwała prowincji, „Kamena”, nr 20.
Kulczyńska J., 2014, „Chlebne i miodne słowa”. Zastosowanie gwary w poezji Stanisława Młodożeńca, w: Badania dialektologiczne. Stan, perspektywy, metodologia. Materiały konferencji naukowej „Gwara i tekst”, Kraków 27–28 września 2013, pod red. M. Raka i K. Sikory, Biblioteka „LingVariów”, t. 17, Kraków.
Kulczyńska J., 2015, Elementy tradycji ludowej w międzywojennej poezji Stanisława Młodożeńca, „Konteksty Kultury”, t. 12, z. 1.
Kulczyńska J., 2009, Posłowie. „Kwadraty” Stanisława Młodożeńca, czyli poetyckie obrazy z podróży, w: S. Młodożeniec, Kwadraty, Kraków.
Kulczyńska-Kruk J., 2018, „Paradokumentalizm w polskiej poezji dwudziestolecia międzywojennego”, rozprawa doktorska, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Kulczyńska-Kruk J., 2016, Reprezentacje historii współczesnej w międzywojennej poezji Stanisława Młodożeńca, w: Czytanie Dwudziestolecia IV, t. 1, pod red. E. Wróbel i J. Warońskiej, Częstochowa.
Leśmian B., 1926, Ballady, Zamość.
Michałowski P., 1982, Polański Hipolit, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 27 (2), z. 113, red. E. Rostworowski, Wrocław.
Młodożeniec S. (stańisław młodożeńec), 1921, Hymn pokoju, „Nuż w bżuhu. 2 Jednodńuwka futurystuw”, Krakuw, Warszawa, listopad.
Młodożeniec S., 2008, Koniec cywilizacji papieru. Wybór publicystyki z lat 1933–1939, zebrał, wstępem i przypisami opatrzy A. M. Stasiak, Sandomierz.
Młodożeniec S., 1925, Kwadraty, Zamość.
Młodożeniec S., 1930, Niedziela, Warszawa.
Młodożeniec S., 1989, Poezje wybrane (II), posłowie T. Burek, Warszawa.
Młodożeniec S., 1977, Poezje wybrane, posłowie T. Burek, Warszawa.
Młodożeniec S., 1973, Utwory poetyckie, zebrał, opracował i przypisami opatrzył T. Burek, Warszawa.
Młodożeniec S., 1958, Wiersze wybrane, Warszawa.
Młodożeniec S., 1937, Wspominki o Zydze Waliszewskim, „Głos Plastyków”, nr 1/7.
Mścisz R., 1998, O dwujęzyczności poezji Stanisława Młodożeńca z okresu międzywojennego, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Seria Filologiczna”, z. 31/1998, „Historia Literatury 4”, pod red. G. Ostasza, Rzeszów.
Przyboś J., 1964, „Zwrotnica” Tadeusza Peipera, w: Cyganeria i polityka. Wspomnienia krakowskie 1919–1939, Warszawa.
Rypson P., 2017, Nie gęsi. Polskie projektowanie graficzne 1919–1949, Kraków.
Sławiński J., 2001, Poezje Młodożeńca, w: idem, Przypadki poezji, „Prace wybrane”, t. 5, Kraków.
Sobieraj S., 2018, Typograficzne gry w tekstach Stanisława Młodożeńca, w: idem, Awangarda mniej znana. Przypadki poezji, Siedlce.
Stawski C., [2010], Cztery pory roku w Dobrocicach, Towarzystwo im. Stanisława Młodożeńca w Dobrocicach.
Stern A., 1978, O poetach Nowej Sztuki. List do redaktora „Almanachu”, w: Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki, wstęp i komentarz oprac. Z. Jarosiński, wybór i oprac. tekstów H. Zaworska, Wrocław.
Stern A., Wat A., 1978, Prymitywiści do narodów świata i do Polski, w: Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki, wstęp i komentarz oprac. Z. Jarosiński, wybór i przygotowanie tekstów H. Zaworska, Wrocław.
Śniecikowska B., 2008, „Nuż w uhu”? Koncepcje dźwięku w poezji polskiego futuryzmu, Wrocław.
Trzeciak P., 1995, Chwistek Leon, w: Od Maneta do Pollocka. Słownik malarstwa nowoczesnego, oprac. J. Ashbery et al., Warszawa.
Zawada A., 1980, Lekcja Młodożeńca, „Miesięcznik Literacki”, nr 12.
Zaworska H., 1967, Futurystyczne koncepcje sztuki dla mas, „Pamiętnik Literacki”, z. 58/3.
Поєты Серебряного века, 2001, wybór И. Мазнин, Moskwa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1238
Liczba cytowań: 0
