Relacje semantyczne między okładką a treścią wybranych książek Marii Janion w perspektywie komunikacyjnej
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2024.0029Słowa kluczowe
Maria Janion, książka naukowa, okładka, komunikacja wizualnaAbstrakt
Celem artykułu jest analiza relacji semantycznych między okładkami a treścią wybranych książek naukowych Marii Janion. W tym kontekście ważne wydają się odpowiedzi na następujące pytania: w jaki sposób okładki woluminów badaczki oddają ich warstwę tematyczną? Czy zachodzi między nimi korelacja? Czy można postawić tezę o jedności znaczeniowej okładek i treści prac Janion? Wychodząc z założenia, że pierwsza strona okładki to jej część najbardziej reprezentatywna i ważna z uwagi na pierwszeństwo kontaktu autorem z czytelnikiem, warto podkreślić aspekt komunikacyjny. Interesującym zadaniem poznawczym jest typologizacja okładek ze względu na pojawiające się na nich elementy graficzne oraz określenie funkcji komunikacyjnych, które realizują. Niezbędne okazało się również określenie znaczeń generowanych przez okładki, czyli tego, jakie zwierają komunikaty, oraz wskazanie tematów, toposów, motywów, do których okładki nawiązują i które pojawiają się w książkach uczonej.
Bibliografia
Bieniak J., 2011, Państwo Miecława. Studium analityczne, Warszawa.
Bierkowski T., Repucho E., 2017, Co mówią okładki? O jakości komunikatów wizualnych współczesnych edycji wydawanych przez bibliologów i dla bibliologów, „Studia o Książce i Informacji”, t. 36.
Dąbrowska E., 2010, Dialog między tekstami – o artystycznym efekcie gry powtórzenia i różnicy, „Język Artystyczny”, t. 14.
Dunin J., 1998, Pismo zmienia świat. Czytanie. Lektura. Czytelnictwo, Warszawa–Łódź.
Foucault M., 1972, Jednostki wypowiedzi, przeł. S. Cichowicz, „Teksty”, nr 1.
Galernicy wrażliwości, 1981, oprac. i red. M. Janion i S. Rosiek, Gdańsk.
Gałkowski J., 2020, Rejtan inaczej widziany, „Teologia Polityczna Co Tydzień”, nr 227, https://teologiapolityczna.pl/juliusz-galkowski-rejtan-inaczej-widziany (dostęp: 7.10.2022).
Graves R., 1967, Mity greckie, przeł. H. Krzeczkowski, Warszawa.
Gumowska A., 2016, Profesorka w krainie książek, „Polityka”, nr 44.
Heaney S., Ostrokrzew, przeł. M. Heydel, „Dwutygodnik”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/74-wiersze.html (dostęp: 9.06.2023).
Janion M., 2009, Bohater, spisek, śmierć. Wykłady żydowskie, Warszawa.
Janion M., 2014, Die Polen und ihre Vampire. Studien zur Kritik kultureller Phantasmen, hrsg. und mit einer einf. von M. Marszałek, aus dem pol. von B. Hartman, T. Weiler, Berlin.
Janion M., 2000, Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi, Warszawa.
Janion M., 2020, Do czego dążyć, „Książki. Magazyn do Czytania”, nr 2.
Janion M., 1982, Humanistyka: poznanie i terapia, Warszawa.
Janion M., 2012, Janion. Transe – traumy – transgresje, t. 2: Prof. Misia, rozm. K. Szczuka, Warszawa.
Janion M., 2003, Kiedy wampir się skrada, rozm. K. Bielas, „Wysokie Obcasy”, nr 185.
Janion M., 1996, Kobiety i duch inności, Warszawa.
Janion M., 2006, Kobiety i duch inności, Warszawa.
Janion M., 2007, Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Kraków.
Janion M., 2016, Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Kraków.
Janion M., 2022, Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Kraków.
Janion M., 2001, Purpurowy płaszcz Mickiewicza. Studium z historii poezji i mentalności, Gdańsk.
Janion M., 1972, Romantyzm, Rewolucja, Marksizm. Colloquia gdańskie, Gdańsk.
Janion M., 2002, Wampir. Biografia symboliczna, Gdańsk.
Janion M., 1989, Wobec zła, Chotomów.
Janion M., Żmigrodzka M., 1998, Odyseja wychowania. Goetheańska wizja człowieka w „Latach nauki i latach wędrówki Wilhelma Meistra”, Kraków.
Koziołek R., 2016, Dobrze się myśli literaturą, Wołowiec.
Kristeva J., 1981, Women Can Never Be Defined, trans. M. August, w: New French Feminisms. An Anthology, ed. by E. Marks, I. de Courtivron, New York.
Kubiak Z., 1998, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa.
Kundera M., 1996, Zdradzone testamenty. Esej, przeł. M. Bieńczyk, Warszawa.
Lachman M., 2012, Okładkowy stan posiadania (w literaturze najnowszej), „Teksty Drugie”, nr 6.
Łubocki J. M., 2020, Okładkoznawstwo – stare zagadnienie, nowa koncepcja badawcza, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, z. 3.
Markiewicz H., 2001, Laudacja wygłoszona podczas wręczenia prof. Marii Janion Nagrody im. Kazimierza Wyki, „Dekada Literacka”, nr 1/2.
Miłosz C., 1998, Antologia osobista. Wiersze, poematy, przekłady, Kraków.
Morska I., 2018, Szkoła odwagi, rozm. I. Boruszkowska, „Znak”, nr 762.
Piechota M., 2012, Bolesna utrata własnej mitologii. Jeszcze o „Niesamowitej Słowiańszczyźnie” profesor Marii Janion, „Śląskie Studia Polonistyczne”, nr 1/2.
Przyborowski W., 2019, Ostatnie chwile powstania styczniowego, Warszawa.
Ricoeur P., 1985, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, wybór i oprac. S. Cichowicz, Warszawa.
Rudaś-Grodzka M., 2013, Sfinks słowiański i mumia polska, Warszawa.
Rusek H., 2022, Dziedzictwo i pamięć. Szkic o nieobecnej kulturze polskich Żydów, „Edukacja Międzykulturowa”, nr 1.
Rusek I. E., 2022, Rytuał i śmierć. Studia o literaturze XIX wieku, Białystok.
Rychlewski M., 2013, Książka jako towar, książka jako znak. Studia z socjologii literatury, Gdańsk.
Rymkiewicz J. M., 2013, Reytan. Upadek Polski, Warszawa.
Stankowska A., 2022, Czesława Miłosza noty o Słowiańszczyźnie (w fingowanym dialogu z „Niesamowitą Słowiańszczyzną” Marii Janion), „Teksty Drugie”, nr 5.
Stępnik M., 2014, Paradoksy imaginacji. Williama Blake’a metaforyka przestrzeni, „Estetyka i Krytyka”, nr 2.
Szczęśniak K., 2011, Okładka i obwoluta książki jako przedmiot badań interdyscyplinarnych, „Toruńskie Studia Bibliologiczne”, nr 2.
Szczuka K., 2009, Żydzi Marii Janion, „Gazeta Wyborcza”, nr 137.
Tokarczuk O., „Weszła do mojego życia i została w nim na zawsze”, https://oko.press/tokarczuk-o-janion-na-pogrzebie/ (dostęp: 17.07.2022).
Tomczuk J., 2020, Oswajanie pustki, „Newsweek. Wydanie Specjalne”, nr 4.
Witkowska A., 1980, „Ja, głupi Słowianin”, Kraków.
Witosz B., 2009, Dyskurs i stylistyka, Katowice.
Zbierski T., 1978, Semiotyka książki, Wrocław.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Jakub Rawski

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 53
Liczba cytowań: 0