O semiotyce okładek frontowych w wydaniach zbiorów wierszy Rafała Wojaczka
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2024.0027Słowa kluczowe
okładka, tytulatura, Rafał Wojaczek, tom poetycki, kolekcja, seriaAbstrakt
W artykule omówiono pierwsze strony okładek zbiorów wierszy Rafała Wojaczka (1945–1971) publikowanych zarówno za jego życia, jak i pośmiertnie, aż do dzisiaj. Autor szczegółowo prześledził historię okładek wydań w Polsce: od książkowego debiutu poety w 1969 roku aż po publikację całej twórczości w 2014 roku i utworów nieznanych w 2016 roku. Po w przeważającej mierze chronologicznej prezentacji i interpretacji semiotyki poszczególnych okładek wskazano dominujące tendencje oraz dokonano próby ich klasyfikacji. Wniosek, jaki nasuwa się po zestawieniu ze sobą zgromadzonego materiału empirycznego, wskazuje na kilka sposobów opracowywania graficznego okładek zbiorów poetyckich wynikających z obowiązujących konwencji. Autor dowodzi przy tym pozornie oczywistej tezy, że dominującą konwencją takiego opracowania w wypadku Rafała Wojaczka, a więc poety bardzo rozpoznawalnego, jest ilustrowanie pierwszej strony okładki jego wizerunkiem. Inaczej dzieje się z poetyckimi debiutami książkowymi oraz kolejnymi publikacjami poetek i poetów spoza tzw. mainstreamu. Dopiero wydawca twórczości poety/poetki o mocno ugruntowanej pozycji może używać jego/jej wizerunku jako swoistego znaku firmowego działającego na tych samym zasadach co nazwisko autora/autorki, a nawet wzmacniać je marketingowo.
Bibliografia
Dunin J., 2003, Okładka i obwoluta jako komunikat. Wprowadzenie do problematyki, w: Sztuka książki. Historia, teoria, praktyka, pod red. M. Komzy, Wrocław.
Kierc B., 11.05.2021, Rafał Wojaczek. Nikt nie osądzał go surowiej niż on sam, „Więź”, https://wiez.pl/2021/05/11/nikt-nie-osadzal-go-surowiej-niz-on-sam-rafal-wojaczek/ (dostęp: 18.10.2022).
Kierc B., 1996, Posłowie, w: Rafał Wojaczek, Wiersze, Wrocław.
Kopkiewicz A., 2014, Reprint Wojaczka jak kaseta Nirvany, „Dwutygodnik”, nr 136, http://www.dwutygodnik.com/artykul/5292-reprint-wo-jaczka-jak-kaseta-nirvany.html (dostęp: 7.07.2024).
Najpierw okładka! Polskie okładki książkowe 1944–1970, 2017, pod red. J. Górskiego i P. Sitkiewicza, Gdańsk.
Pertek G., 2014, Reklama w świetle legendy. „Dźwignia” Rafała Wojaczka, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, nr 24 (44).
Rychlewski M., 2013, Książka jako towar. Książka jako znak. Studia z socjologii literatury, Gdańsk.
Tarasevich K., 2020, Współczesne okładki książek polskich i białoruskich. W poszukiwaniu doskonałej formy, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie” 2020, nr 1 (17): Tekstografie. Edytorskie przestrzenie tekstu i obrazu, red. M. Czerwiński, I. Kropidło i O. Taranek-Wolańska.
Teczka Wojaczka. Odkrycie czy fatalne przeoczenie?, 7.12.2015, „Polskie Radio”, https://www.polskieradio.pl/8/1594/Artykul/1554487,Teczka-Wojaczka-Odkrycie-czy-fatalne-przeoczenie (dostęp: 20.07.2023).
Tomaszewski A., 2011, Architektura książki. Dla wydawców, redaktorów, poligrafów, grafików, księgoznawców i bibliofilów, Warszawa.
Tyczkowski K., 2005, Lettera magica, Łódź.
Ucherek D., 2020, Okładki i obwoluty ze „Złotej Serii” FNP – próba analizy procesu kreacji graficznej, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie" 2020, nr 1 (17): Tekstografie. Edytorskie przestrzenie tekstu i obrazu, red. M. Czerwiński, I. Kropidło i O. Taranek-Wolańska.
Wojaczek R., 1969, Sezon, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Wojaczek R., 1970, Inna bajka, Ossolineum, Wrocław.
Wojaczek R., 1972, Którego nie było, Ossolineum, Wrocław.
Wojaczek R., 1972, Nie skończona krucjata, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Wojaczek R., 1976, Utwory zebrane, Ossolineum, Wrocław.
Wojaczek R., 1983, Poezje wybrane, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
Wojaczek R., 1985, List do nieznanego poety, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Wojaczek R., 1987, List do nieznanego poety, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
Wojaczek R., 1996, Wiersze, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
Wojaczek R., 1999, Reszta krwi, Instytut Mikołowski, Mikołów.
Wojaczek R., 2002, Chodzę i pytam, Libros, Kraków.
Wojaczek R., 2004, Wiersze, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Wojaczek R., 2014, Wiersze i proza 1964–1971, Biuro Literackie, Kołobrzeg.
Wojaczek R., 2016, Nie te czasy. Utwory nieznane, Instytut Mikołowski, Mikołów.
Wojaczek R., wydania z lat 2005–2011, Wiersze zebrane, Biuro Literackie, Kołobrzeg.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Marcin Czerwiński

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 139
Liczba cytowań: 0