Tsar’s censorship in relation to the published correspondence of the great Polish Romantics
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2019.0018Keywords
Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, 19th–20th centuries, correspondence editions, censorshipAbstract
The study reconstructs the attitude of Russian censorship to the published correspondence of Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki and Zygmunt Krasiński. It presents the examples of self-censorship used by the poets themselves, the practice of censoring writers’ letters by their families and publishers’ ways of preparing epistolary collections for printing. The analysis focuses on the deletions and changes made by censors in these collections of letters, which were to be published in the Russian partition or imported from the outside. The paper describes the editions which were not allowed to be distributed at all, these publications which were allowed to be distributed after removal of the some passages, but also the books which could be spread unreservedly.
References
Dąbrowicz E., 2000, Listy-lustra (Pomiędzy Juliuszem Słowackim a Salomeą Bécu), w: Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, pod red. J. Sztachelskiej i E. Dąbrowicz, Białystok.
Dąbrowicz E., 2012, Poeta anonim, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 2 (3): Autografy i edycje. Wokół tekstów Zygmunta Krasińskiego, pod red. M. Strzyżewskiego.
Fiećko J., 2005, Rosja Krasińskiego. Rzecz o nieprzejednaniu, Poznań.
Hertz P., 1997, Uwagi o listach Juliusza Słowackiego, w: idem, Gra tego świata, Warszawa.
Kłągiewicz Andrzej Benedykt, 1967–1968, w: Polski słownik biograficzny, t. 13, Wrocław.
Kostecki J., Rowicka M., 2006, Granice wolności słowa w zaborze rosyjskim w latach 1865–1904. Wykaz publikacji polskojęzycznych zakwestionowanych oraz dopuszczonych do obiegu przez carską cenzurę zagraniczną, t. 1–3, Warszawa.
Kowalska M., 2012, Warsztat wydawniczy Ignacego Janickiego, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 1 (2): Dziewiętnastowieczni edytorzy i wydawcy, pod red. M. Strzyżewskiego.
Krasiński Z., 1860, Wyjątki z listów […], t. 1, z przedmową K. Gaszyńskiego, Paryż.
Krasiński Z., 1912, Listy […] do Augusta Cieszkowskiego, t. 1: Listy z lat 1840–1847, t. 2: Listy z lat 1848–1859, wyd. z autografów J. Kallenbach, wstęp A. Żółtowski, Kraków–Warszawa.
Krasiński Z., 1971, Listy do Konstantego Gaszyńskiego, oprac. i wstępem poprzedził Z. Sudolski, Warszawa.
Krasiński Z., 1975, Listy do Delfiny Potockiej, t. 1, oprac. i wstępem poprzedził Z. Sudolski, Warszawa.
Krasiński Z., 1980, Listy do Henryka Reeve, t. 2, tłum. A. Olędzka-Frybesowa, oprac., wstępem, kroniką i notami opatrzył P. Hertz, Warszawa.
Krasiński Z., 1988, Listy do Augusta Cieszkowskiego, Edwarda Jaroszyńskiego, Bronisława Trentowskiego, t. 1, oprac. i wstępem poprzedził Z. Sudolski, Warszawa.
Lyszczyna J., 2012, Konstanty Gaszyński – pierwszy edytor listów Zygmunta Krasińskiego, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 2 (3): Autografy i edycje. Wokół tekstów Zygmunta Krasińskiego, pod red. M. Strzyżewskiego.
Markuszewska A., 2012, Leopold Méyet jako edytor i wydawca listów romantyków, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 1 (2): Dziewiętnastowieczni edytorzy i wydawcy, pod red. M. Strzyżewskiego.
Markuszewska A., 2014, Listy literackie Zygmunta Krasińskiego, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 1–2 (6): Zygmunt Krasiński – edycje i interpretacje, pod red. M. Strzyżewskiego.
Markuszewska A., 2017, Poetyckie światy romantyków. O młodzieńczej korespondencji Zygmunta Krasińskiego i Henryka Reeve’a, Toruń.
Mickiewicz A., 1861, Pisma, t. 6, wydanie zupełne, Paryż.
Mickiewicz A., 1870, Korespondencya, Paryż.
Mickiewicz A., 1874, Korespondencya, wyd. 4, t. 2, Paryż.
Mickiewicz A., 1899, Wybór listów, ułożył J. Kallenbach, Kraków.
Mickiewicz A., 2000, Dzieła. Wydanie Rocznicowe, t. 6: Pisma filomackie. Pisma polityczne z lat 1832–1834, oprac. M. Witkowski, Cz. Zgorzelski przy współpracy A. Paluchowskiego, Warszawa.
Mickiewicz A., 2003, Dzieła. Wydanie rocznicowe, 1798–1998, t. 15: Listy, cz. 2: 1830–1841, oprac. M. Dernałowicz, E. Jaworska i M. Zielińska, Warszawa.
Pawlik-Świetlikowska J., 2000, Korespondencja jako tekst sylwiczny na przykładzie listów Adama Mickiewicza, w: Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, pod red. J. Sztachelskiej i E. Dąbrowicz, Białystok.
Słowacki J., 1911, Wybór listów, cz. 1, Warszawa („Biblioteczka Narodowa”).
Słowacki J., 1962, Korespondencja, t. 1, oprac. E. Sawrymowicz, Wrocław.
Słowacki J., 1963, Korespondencja, t. 2, oprac. E. Sawrymowicz, Warszawa.
Sudolski Z., 1959, Początki dziejów spuścizny literackiej Juliusza Słowackiego. (Na marginesie zapomnianych kontaktów rodziny poety z Karolem Szajnochą), w: Juliusz Słowacki. W stopięćdziesięciolecie urodzin. Materiały i szkice, Warszawa.
Sudolski Z., 1968, Korespondencja Zygmunta Krasińskiego. Studium monograficzne, Warszawa.
Sudolski Z., 1986, Juliusz Słowacki jako epistolograf, „Przegląd Humanistyczny”, nr 9/10.
Sudolski Z., 1986, Mickiewicz jako epistolograf, „Przegląd Humanistyczny”, nr 3/4.
Sudolski Z., 1987, Główne tendencje w rozwoju epistolografii romantycznej w Polsce (Mickiewicz – Krasiński – Słowacki – Norwid), „Przegląd Humanistyczny”, nr 2.
Sudolski Z., 2009, Odzyskane świadectwo, w: K. Gaszyński, Zygmunt Krasiński i moje z nim stosunki, wstępem oraz przypisami opatrzył Z. Sudolski, Opinogóra.
Świat pod kontrolą. Wybór materiałów z archiwum cenzury rosyjskiej w Warszawie, 1994, wybór, przekł. i oprac. M. Prussak, Warszawa.
Winek T., 2013, „Irydiona” boje z cenzurą, w: Literatura w granicach prawa (XIX–XX w.), pod red. K. Budrowskiej, E. Dąbrowicz i M. Lula, Warszawa.
Winek T., 2015, „Długi mój pobyt w Rosji nauczył mię zbytniej ostrożności…”. Pisarze wobec cenzury w latach trzydziestych XIX wieku, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 1 (7): Edytorstwo a cenzura (XIX–XX wiek), pod red. K. Budrowskiej i E. Dąbrowicz.
Zielińska M., 2001, Listy Mickiewicza, w: Mickiewicz. Encyklopedia, Warszawa.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 454
Number of citations: 0