Listy Józefa Wittlina do Stefanii Kossowskiej

Abstrakt

Bogata twórczość epistolarna Józefa Wittlina w znacznej części została opublikowana na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Znamy listy poety m.in. do Romana Brandstaettera, Witolda Gombrowicza, Wacława Iwaniuka, Jarosława Iwaszkiewicza, Zofii Starowieyskiej-Morstinowej, Juliusza Sakowskiego, Tymona Terleckiego, Aleksandra Wata oraz zebrane przez Tadeusza Januszewskiego w tom 82 listy do różnych adresatów (m.in do Stefana Żeromskiego, Żuławskiej Juliana Tuwima, Ludwika H. Morstina Stanisława Balińskiego).  W 2014 r. ukazał się w opracowaniu Janusza Olejniczaka obszerny zbiór zatytułowany "Listy do redaktorów „Wiadomości”, w którym opublikowano 23 listy z lat 1969–1975 Wittlina do ostatniej redaktorki tygodnika – Stefanii Kossowskiej (1909–2003). Ich rękopisy znajdują się w Archiwum „Wiadomości”, przekazanym przed laty przez Kossowską do Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Lecz znajomość Wittlina z Kossowską trwała o wiele dłużej i jest poświadczona korespondencją. Podczas mojego pobytu w Londynie w marcu 1987 r. Stefania Kossowska przekazała mi kopertę z listami i kartami Wittlina do siebie z lat 1963–1974. Wobec opublikowania innych listów pisarza do Kossowskiej wydaje się uzasadniona również edycja korespondencji przechowywanej w moim archiwum. Listy te pozwalają uściślić wiele faktów związanych z biografią pisarza. W wypadku pisarstwa Wittlina listy są czymś znacznie ważniejszym niż tylko komentarzem do jego dzieł poetyckich, prozatorskich, eseistycznych czy translatorskich, są względem tej twórczości wysokiej komplementarne; niejednokrotnie powstawały zamiast esejów, na marginesie lektur, przeżyć, przemyśleń. Sukcesywnie ogłaszane większe lub mniejsze bloki listów autora "Soli ziemi" dają jedynie przedsmak tego, czym w przyszłości będzie lektura edycji całej korespondencji pisarza ułożonej w porządku chronologicznym.